• Autor: Katarzyna Talkowska-Szewczyk
Kochanka jest w ciąży, ale postanowiła, że nie będzie ze mną już w kontakcie, bo mam żonę i rodzinę, a ona jest wolna. Kobieta jest w 4. miesiącu ciąży prawdopodobnie ze mną, ale jak chciałem, aby uznała moje ojcostwo, to się nie zgodziła i tym bardziej zakończyła naszą znajomość. Chciałbym wykonać badanie DNA dziecka, ale bez sądu, czyli pozwu o ustalenie ojcostwa, bo w takiej sytuacji już nie jestem pewny na 100%, czy to moje dziecko, mimo że kobieta wcześniej potwierdzała, ale teraz nie chce mnie już znać i mieć kontaktu. Czy istnieje możliwość dojścia do danych dziecka i wykonania testu DNA po urodzenia dziecka na stwierdzenie pokrewieństwa w szpitalu? Sam poród prawdopodobnie nastąpi w sierpniu, ale poza znajomością imienia i nazwiska kobiety oraz miejsca zamieszkania nie będę mógł poznać daty urodzenia czy miejsca. Proszę o wiadomość, jakie mam szanse na wykonanie badania bez sądu oraz wsparcia matki dziecka.
Uprzejmie informuję, że bez postępowania sądowego nie ma prawnych możliwości, aby wykonać badania DNA dziecka bez zgody matki. Tylko i wyłącznie zgoda matki dziecka na przeprowadzenie badania DNA pozwoli na uniknięcie postępowania sądowego w tym przedmiocie.
W pierwszej kolejności należy odnieść się do przepisów zawartych w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2020 r., poz. 1359), zwanej dalej w skrócie K.r.io. Zgodnie z art. 92 K.r.io. dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw (art. 95 § 1 K.r.io.). Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień (art. 96 § 1 K.r.io.). Nadto zgodnie z art. 98 § 1 K.r.io. rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. W związku z powyższym to rodzice są uprawnieni do podejmowania wszystkich decyzji dotyczących ich dziecka. Wszystko, co dotyczy małoletnich, powinno odbywać się za wiedzą i zgodą jego przedstawicieli ustawowych, tj. rodziców. W opisanej przez Pana sytuacji (przy braku uznania dziecka) przedstawicielem ustawowym dziecka (do czasu ustalenia ojcostwa) będzie jego matka. Zatem to ona zgodnie z przepisami podejmuje wszystkie decyzje dotyczące jej dziecka. Bez zgody matki nie będzie mógł Pan przeprowadzić badań DNA.
W okolicznościach sprawy w przypadku braku współdziałania ze strony matki dziecka, tj. m.in. braku jej zgody na przeprowadzenie badań DNA, ma Pan następujące możliwości:
Zgodnie z art. 84 § 1 K.r.io. sądowego ustalenia ojcostwa mogą żądać dziecko, jego matka oraz domniemany ojciec dziecka. Nadto zgodnie z § 4 niniejszego artykułu domniemany ojciec dziecka wytacza powództwo o ustalenie ojcostwa przeciwko dziecku i matce. Jeżeli matka dziecka nie żyje, powództwo wytacza się przeciwko dziecku, a jeżeli dziecko nie żyje – przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy. Istotne dla Pana jest również domniemanie z art. 85 K.r.io., zgodnie z którym domniemywa się, że„ ojcem dziecka jest ten, kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem się dziecka, albo ten, kto był dawcą komórki rozrodczej w przypadku dziecka urodzonego w wyniku dawstwa partnerskiego w procedurze medycznie wspomaganej prokreacji”. Okoliczność, że matka w tym okresie obcowała także z innym mężczyzną, może być podstawą do obalenia domniemania tylko wtedy, gdy z okoliczności wynika, że ojcostwo innego mężczyzny jest bardziej prawdopodobne.
Jeżeli zdecydowałby się Pan na wytoczenie powództwa, to wówczas należy podać znane Panu dane matki dziecka oraz zobowiązać ją do wskazania drugiego Pozwanego w sprawie, tj. danych dziecka. W przypadku braku współdziałania ze strony matki nie będzie miał Pan prawych możliwości dostępu do danych.
Z uwagi jednak na to, że dysponuje Pan tylko danymi matki dziecka, tj. jej imieniem, nazwiskiem oraz adresem zamieszkania, w przypadku, gdyby chciał Pan dochodzić ustalenia ojcostwa, w tym przeprowadzić badania DNA dziecka, zasadne byłoby poinformowanie prokuratora o zaistniałej sytuacji. Zgodnie z art. 86 K.r.io. powództwo o ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa oraz ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa może wytoczyć także prokurator, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego. Jeżeli dziecko zmarło przed osiągnięciem pełnoletności, prokurator może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa oraz ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa do dnia, w którym dziecko osiągnęłoby pełnoletność. Wytoczenie przez prokuratora powództwa o zaprzeczenie ojcostwa oraz ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa nie jest dopuszczalne, jeżeli dziecko zmarło po osiągnięciu pełnoletności.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika