• Autor: Eliza Rumowska
Krewny kilka lat temu oddał nam 80% swojego domu. Mieszkamy osobno, ale bardzo doinwestowaliśmy tę nieruchomość, tak że wujkowi jest komfortowo. Darczyńca ma jednak ciągle nowe zachcianki, na które nas nie stać. Ostatnio zagroził cofnięciem darowizny. Czy to możliwe? Co mamy robić?
Opisany stan sprawy nie wskazuje na to, by stosunki między darczyńcą a obdarowanym popsuły się z racji rażącej niewdzięczności – a jedynie tylko taki stan pozwala mieć obawy, że darowiznę skutecznie można byłoby odwołać. Kodeks cywilny w tej materii stanowi:
„Art. 898. [Odwołanie darowizny z powodu rażącej niewdzięczności]
§ 1. Darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności.
§ 2. Zwrot przedmiotu odwołanej darowizny powinien nastąpić stosownie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Od chwili zdarzenia uzasadniającego odwołanie obdarowany ponosi odpowiedzialność na równi z bezpodstawnie wzbogaconym, który powinien się liczyć z obowiązkiem zwrotu”.
Z opisu sprawy zaś wynika, że nigdy w przeszłości nie nastąpiła, ani aktualnie nie ma miejsca kodeksowa rażącą niewdzięczność wymagana do skutecznego odwołania darowizny w myśl art. art. 898 § 1 Kodeksu cywilnego.
W tym miejscu warto wyjaśnić, czym w sensie prawnym jest rażąca niewdzięczność, bo kodeks jej nie definiuje, ale orzecznictwo tak. Otóż przedstawia się to następująco na tle orzecznictwa. Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna, sygn. akt IV CSK 113/2011:
„Rażącą niewdzięczność musi cechować znaczne nasilenie złej woli skierowanej na wyrządzenie darczyńcy krzywdy lub szkody majątkowej. Czynami świadczącymi o rażącej niewdzięczności obdarowanego są: odmówienie pomocy w chorobie, odmowa pomocy osobom starszym, rozpowszechnianie uwłaczających informacji o darczyńcy, pobicia czy ciężkie znieważenia”.
A nawet wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna, sygn. akt IV CSK 172/2012:
„Popełnienie przestępstwa wobec darczyńcy nie stanowi wystarczającej przesłanki, o której mowa w art. 898 § 1 k.c. zwłaszcza w sytuacji, gdy sąd karny orzekając o popełnieniu przestępstwa stwierdził nieznaczny stopień winy i społecznej szkodliwości czynu, w konsekwencji czego postępowanie karne warunkowo umorzy”.
Mając powyższe na uwadze – należy stwierdzić, iż z Państwa strony darczyńca nie jest narażony na taką niewdzięczność, a spełnianie jego zachcianek nie jest Państwa zadaniem – szczególnie gdy jest to osoba posiadająca środki do zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Warto więc w tym przypadku nie tyle wykazać się wrogością, ile asertywnością – odmawiając zdecydowanie, a w oparciu o powyższe przepisy wykazując, że taka odmowa przekazywania pieniędzy nie jest żadną niewdzięcznością.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Eliza Rumowska
Absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego prawniczka. Specjalizuje się w prawie cywilnym, zwłaszcza w prawie konsumenckim (reklamacje, gwarancje itp.). Z serwisem ePorady24 związana od początku jego istnienia, udzielała porad w najbardziej złożonych sprawach. W swej wieloletniej karierze pracowała jako powiatowy rzecznik konsumentów, sekretarz gminy, inspektor ds. kredytów oraz radca w TP SA. Od 2008 r. prowadzi własne biuro prawne, jako prokurent obsługuje trzy spółki prawa handlowego, współpracuje z samorządem terytorialnym przy realizacji programów dotowanych z UE.