Czy można zlikwidować książeczkę mieszkaniową i otrzymać premię gwarancyjną?

Zasady wypłaty premii gwarancyjnej

Tryb i zasady wypłaty premii gwarancyjnej określa ustawa z 30 listopada 1995 roku o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnej oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych.  PKO Bank Polski SA jest natomiast wskazanym wykonawcą powyższych przepisów. Zasadą jest, że o premię gwarancyjną można starać się wtedy, gdy pieniądze z książeczki przeznaczymy na cele mieszkaniowe – określone w ww. ustawie z dnia 30 listopada 1995 r.

Dobrze byłoby pamiętać, że jeszcze tylko do końca bieżącego roku właściciele książeczek mieszkaniowych będą mogli złożyć w banku PKO BP wniosek o wypłatę premii gwarancyjnej. Premia gwarancyjna przysługuję osobom, które dokonają jednej z następujących inwestycji mieszkaniowych:

• uzyskają spółdzielcze prawo do mieszkania lub odrębną własność lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej (premiowane teraz jest również przekształcenie spółdzielczego prawa własnościowego do mieszkania w odrębną własność);
• nabędą, w drodze kupna lub zamiany, spółdzielcze własnościowe prawo do mieszkania lub domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej – z wyjątkiem nabycia prawa w części ułamkowej;
• nabędą, w drodze kupna lub zamiany, własność lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną własność, lub domu jednorodzinnego – z wyjątkiem ich nabycia na zasadach współwłasności w częściach ułamkowych (nabycie przez małżeństwo na zasadach współwłasności łącznej nie jest zatem przeszkodą);
• przystąpią do użytkowania wybudowanego własnego domu jednorodzinnego;
• uzyskają własność domu jednorodzinnego lub odrębną własność mieszkania w budynku wielorodzinnym w związku z wykonaniem umowy zobowiązującej właściciela gruntu (dewelopera) do wybudowania na nim domu jednorodzinnego lub wielorodzinnego bądź w związku z budową budynku wielorodzinnego na gruncie stanowiącym własność właściciela książeczki mieszkaniowej;
• uzyskają odrębną własność lokalu mieszkalnego powstałego w drodze przebudowy, nadbudowy lub rozbudowy budynku mieszkalnego bądź pomieszczeń niemieszkalnych;
• uzyskają własność domu jednorodzinnego lub odrębną własność mieszkania w budynku wielorodzinnym wybudowanym przez spółdzielnię mieszkaniową w celu przeniesienia na jej członków własności;
• wpłacą kaucję zabezpieczającą w wysokości ponad 3% wartości odtworzeniowej lokalu, który został wybudowany przez Towarzystwo Budownictwa Społecznego i sfinansowany kredytem z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego;
• wpłacą co najmniej 20% kosztów budowy mieszkania czynszowego w ramach TBS na podstawie umowy partycypacji;
• całkowicie spłacą zadłużenie obciążające lokal właściciela książeczki mieszkaniowej powstałe w związku z kredytem spółdzielczym;
• dokonają remontu polegającego na wymianie okien, instalacji gazowej lub elektrycznej w mieszkaniu albo domu jednorodzinnym, którego są właścicielem albo przysługuje im do niego prawo spółdzielcze;
• dokonają wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej kwoty należnej za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o likwidację książeczki, pod warunkiem że kwota wydatków wspólnoty lub spółdzielni poniesionych w okresie 24 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o likwidację książeczki na remont części wspólnych budynku – w części odpowiadającej udziałowi właściciela książeczki w tych kosztach – jest co najmniej równa tej wpłacie.

Zobacz też: Nowo wybudowany dom akt własności

Otrzymanie premii z książeczki a zakup mieszkania

Trzeba pamiętać, iż w Pana przypadku premia gwarancyjna wypłacana jest wtedy, gdy właściciel książeczki mieszkaniowej jest już właścicielem mieszkania, czyli podpisał akt notarialny z deweloperem przenoszący własność mieszkania na niego. W każdym razie na pewno w sytuacji, gdy budynek, w którym ma objąć mieszkanie, w którym ma zamieszkać, został już wybudowany.

Niemniej jednak zgodnie z powołaną wyżej ustawą istnieje możliwość przyznania na wniosek właściciela książeczki mieszkaniowej premii gwarancyjnej także przed ukończeniem budowy. W Pana przypadku musiałby być spełniony warunek wniesienia przez Pana co najmniej 50% wartości kosztorysowej mającej powstać w wyniku prac odrębnej własności lokalu budowanego w związku z umową podpisana przez niego z właścicielem gruntu, który zobowiązał się wybudować na nim budynek, a następnie przenieść na właściciela książeczki odrębną własność lokalu w domu wielorodzinnym. Kwota tej premii zostanie przekazana inwestorowi i zostanie ona zaliczona na poczet obciążających właściciela książeczki mieszkaniowej opłat z tytułu wybudowania lokalu mieszkalnego.

Na marginesie zwracam uwagę, że premia nie może być większa niż koszt budowy 55 m² lokalu mieszkalnego w domu wielorodzinnym.

Dokumenty potrzebne do otrzymania premii gwarancyjnej

Gdyby zdarzyło się, że wpłaci Pan np. 60% kosztów inwestycji, to należy poprosić dewelopera o potwierdzenie tej wpłaty. Zdarza się, że PKO BP SA wymaga jeszcze kopii wniosku o ujawnienie roszczeń w księdze wieczystej założonej dla działki, na której budowany jest dom. Wniosek taki składa się w wydziale ksiąg wieczystych sądu właściwego dla położenia działki. Należy przygotować dwie kopie: jedną dla siebie, drugą dla banku. Samo złożenie takiego wniosku jest dla banku wystarczające. Z tymi dokumentami i książeczką mieszkaniową należy zgłosić się do oddziału PKO BP, który prowadzi książeczkę. Czyli powinien mieć Pan przygotowane:

• wniosek o wypłatę premii oraz o likwidację książeczki,
• dołączone do wniosku dokumenty potwierdzające spełnienie warunków
• w zakresie wymogu zaawansowania budowy lub wpłaty określonej sumy pieniężnej; jeżeli budowę realizuje inwestor, konieczne jest uzyskanie wystawionego przez niego zaświadczenia, potwierdzającego poniesienie wymaganych nakładów,
• konieczność legitymowania się dokumentami wystawionymi nie wcześniej niż na 30 dni przed złożeniem wniosku o wypłatę premii,
• udzielenie upoważnienia inwestorowi prowadzącemu budowę do zwrotu wypłaconej premii gwarancyjnej w przypadku wycofania przez Pana środków finansowych na wkład mieszkaniowy w spółdzielni mieszkaniowej bądź wycofania wszelkich innych wpłat, od dokonania których uzależniona była „przedterminowa” wypłata premii gwarancyjnej,
• jeżeli premia ma być wypłacona na Pana wniosek, i przysługuje Panu ekspektatywa odrębnej własności lokalu w związku z podpisaniem ze spółdzielnią mieszkaniową umowy o budowę lokalu, jest Pan zobligowany do pisemnego zobowiązania się do zwrotu pobranej premii gwarancyjnej w terminie 30 dni od zbycia ekspektatywy odrębnej własności lokalu, a po tym terminie od kwoty wypłaconej premii naliczane są odsetki ustawowe, czyli krótko mówiąc w sytuacji gdy oczekującym na lokalnie będzie Pana osoba.

Termin na likwidację książeczki mieszkaniowej

Jeżeli jednak będzie się Pan ubiegał o wypłatę premii po podpisaniu aktu notarialnego, przenoszącego własność lokalu, musi Pan złożyć wniosek o jej wypłatę w terminie zawitym w 90. dniu od dnia podpisania tego aktu. Termin zawity oznacza, że z upływem tego terminu nie będzie Pan mógł zlikwidować książeczkę, czyli żądać wypłaty zgromadzonych na niej środków pieniężnych wraz z oprocentowaniem. Dlatego należy ściśle przestrzegać owe 90 dni od daty sporządzenia aktu notarialnego. Wniosek składa się w oddziale banku, który prowadził obsługę rachunku oszczędnościowego, na który wydana była książeczka. Do wniosku bezwzględnie należy dołączyć dokumenty potwierdzające powstanie prawa do uzyskania premii gwarancyjnej, a więc:

• sporządzone w formie aktów notarialnych umowę kupna lokalu mieszkalnego czy umowę ustanowienia odrębnej własności lokalu;
• zaświadczenia wydane przez właściwe organy o braku sprzeciwu do przystąpienia do użytkowania nowo wybudowanego domu j lub gdy są wymagane – decyzje o pozwoleniu na użytkowanie budynku;
• umowę kredytu mieszkaniowego;
• umowę zobowiązującą przedsiębiorcę (dewelopera) do wybudowania lokalu mieszkalneg0.

W przypadku jeżeli wniosek o wypłatę premii gwarancyjnej nie będzie należycie udokumentowany, tzn. dołączone do niego dokumenty nie będą niezbicie dowodzić, że dla właściciela książeczki mieszkaniowej powstało prawo do otrzymania premii albo gdy określone dokumenty w ogóle nie zostaną dołączone, wówczas bank wyznaczy posiadaczowi książeczki dodatkowy termin do uzupełnienia dokumentacji, nie dłuższy jednak niż 30 dni od dnia złożenia wniosku o wypłatę premii gwarancyjnej. Jeżeli w ciągu tego terminu nie zostanie odpowiednio udokumentowane prawo do premii, bank zwraca złożony wniosek bez rozpatrzenia. Wniosek taki można oczywiście ponownie złożyć, jednakże należy mieć na względzie bezwzględnie obowiązujący termin 90 dni od dokonania czynności uprawniającej do podjęcia premii, po upływie którego o premię ubiegać się już nie można.

Szczegółowy wykaz dokumentów niezbędnych w ramach poszczególnych czynności uprawniających do wypłaty premii gwarancyjnej można znaleźć w Informatorze dotyczącym oszczędnościowych książeczek mieszkaniowych (z prawem do premii gwarancyjnej). Dostępny powinien być w placówkach PKO Banku Polskiego oraz na www.pkobp.pl

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼