Darowizna dla brata i bratowej gospodarstwa, ich rozwód i należność dla siostry

Jeśli dobrze rozumiem Pani intencje, tj. czy wobec rozwodu osób obdarowanych jest możliwość odzyskania darowanej nieruchomości, to wyjaśniam, że niestety nie. Rozwód nie jest przesłanką do odwołania umowy darowizny.

Wyjaśnię Pani te kwestie dokładniej, otóż darowiznę już wykonaną można odwołać, ale może to zrobić wyłącznie Pani mama i jedynie sytuacji, gdy bratowa byłaby rażąco niewdzięczna. Mówi o tym dokładnie art. 898 § 1 Kodeksu cywilnego stanowiący, że „darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności”.

Proszę zatem zwrócić uwagę, ze musi wystąpić przesłanką rażącej niewdzięczności aby darowiznę odwołać, w opisanym przez Panią przypadku brak jest podstaw do stwierdzenia, iż taka sytuacja ma miejsce. W tym miejscu poinformuję Panią, że jak się przyjmuje w nauce prawa pod pojęcie rażącej niewdzięczności podpada tylko takie zachowanie obdarowanego, polegające na działaniu lub zaniechaniu (nieczynieniu) skierowanym bezpośrednio lub nawet pośrednio przeciwko darczyńcy, które, oceniając rzecz rozsądnie, musi być uznane za wysoce niewłaściwe i krzywdzące darczyńcę. Wchodzi tutaj w grę przede wszystkim popełnienie przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub czci albo przeciwko majątkowi darczyńcy oraz o naruszenie przez obdarowanego spoczywających na nim obowiązków wynikających ze stosunków osobistych, w tym również rodzinnych, łączących go z darczyńcą, oraz obowiązku wdzięczności (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2003 r., sygn. akt IV CKN 115/01, wyrok SN z dnia 15 czerwca 2010 r., sygn. akt II CSK 68/10, wyrok SN z dnia 6 grudnia 2012 r., sygn. akt IV CSK 172/12).

Pani wskazała, że Pani mama ma zapewnioną opiekę, tj. zamieszkuje w mieszkaniu wnuczki – córki obdarowanych.

Jeśli by w wyniku rozwodu Pani bratowa stała się rażąco niegrzeczna w stosunku do byłej teściowej , zaczęłaby źle ją traktować, poniżać, dokuczać jej itd.,. to można by rozważać odwołanie darowizny, jeśli jednak dochodzi do rozwodu pomiędzy obdarowanymi i nawet bratowa byłaby wyłącznie winna rozpadu małżeństwa, to nie można mówić od razu o rażącej niewdzięczności wobec teściowej.

Przykładem może być np. teza poniższego wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27.06.2014 r., sygn. akt I CSK 493/13: „co do zasady należy podzielić stanowisko, że niewierność małżeńska obdarowanego małżonka, będąca zawinioną przyczyną rozwodu, nie stanowi sama przez się rażącej niewdzięczności wobec darczyńców (teściów) w rozumieniu art. 898 § 1 k.c.”

Reasumując, niestety nie można odwołać darowizny tylko i wyłącznie z powodu rozwodu obdarowanych.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼