Jak zabezpieczyć majątek matki przed bratem?

Problematyczny brat

Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy Kodeksu cywilnego, przepisy Kodeksu postępowania cywilnego  oraz przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Z treści Pani pytania wynika, że pozostaje Pani w związku małżeńskim, z którego pochodzi jedno dziecko. Posiada Pani słabe relacje ze swoim bratem. Zastanawia się Pani, jak będzie wyglądało dziedziczenie po mamie. Po mamie pozostanie mieszkanie wraz z garażem. Mama chce przekazać całość Pani. Obawia się jednak Pani, że brat będzie domagał się czegoś od Pani.

Umowa dożywocia – bezpieczne rozwiązanie

W mojej ocenie najbezpieczniejsze będzie przeniesienie ww. praw na rzecz Pani na mocy umowy dożywocia, a nie darowizny. Istotna z punktu widzenia Pani interesu jest treść art. 908 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym „jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym”.

Treść prawa dożywocia, a więc zakres zobowiązania się nabywcy nieruchomości do dożywotniego utrzymania zbywcy lub bliskich mu osób, określa z reguły, i to w sposób bardzo szczegółowy, umowa dożywocia. W braku odpowiednich postanowień umownych nabywca nieruchomości zobowiązany jest do świadczeń określonych w art. 908 § 1.

Pewna przyszłość

Umowa dożywocia jako odpłatny i wzajemny stosunek cywilnoprawny, tj. regulujący prawa i obowiązki obydwu stron czynności prawnej. Do obliczania zachowku bierzemy bowiem pod uwagę darowizny. Umowa dożywocia jako umowa odpłatna nie jest darowizną i jako taka nie podlega zaliczeniu przy obliczaniu zachowku. Podobnie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 19 lipca 2006 roku (sygn. akt. VI ACa 99/2006), w którym stwierdził, iż „umowa o przekazanie gospodarstwa rolnego następcy w zamian za świadczenie z ubezpieczenia społecznego, wobec zawarcia w niej elementów z rożnych dziedzin prawa, ma niejednorodny charakter, jednakże ze względu na zakres regulacji oraz cel, jakiemu ma służyć, nie może być ona z punktu widzenia zachowku traktowana tak, jak umowa darowizny w rozumieniu przepisu art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, a tylko takie darowizny doliczane są do spadku przy obliczaniu zachowku po myśli przepisu art. 993 Kodeksu cywilnego”.

Tego rodzaju umowa daje Pani gwarancję, że brat niczego nigdy od Pani nie będzie mógł się domagać. O ile będzie Pani go chciała spłacić dobrowolnie, nie będzie problemu, ale nie będzie wówczas przymusu. To Pani będzie decydentem.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.