Indywidualne porady prawne
• Autor: Marcin Sądej
Zajmuję się sprzedażą i serwisem maszyn rolniczych, a także części zamiennych. Pięć miesięcy temu klient kupił u nas części zamienne, a teraz odmawia zapłaty za całość faktury, gdyż kwestionuje jedną wadliwą pozycję. Po wezwaniach do zapłaty otrzymaliśmy od niego pismo, że odmawia uiszczenia należności. Mało tego, będzie dochodził zwrotu poniesionych kosztów naprawy i części. Producent wadliwej części uznaje reklamację w ramach gwarancji pod warunkiem zamontowania jej przez autoryzowany serwis. To nie miało miejsca. Czy klient może odmówić zapłaty za całość, jeśli tylko jedna z zakupionych części zamiennych jest wadliwa? Znając jego stanowisko, pewnie będę zmuszony pozwać go do sądu. Producent prawdopodobnie odrzuci reklamację, czy ma ku temu podstawy, powołując się na zapis w umowie o montażu części przez autoryzowany serwis? Jak cały ten problem reguluje rękojmia?
Kwestie związane z rękojmią za wady rzeczy sprzedanej uregulowane są w Kodeksie cywilnym (K.c.). Zgodnie z art. 556 K.c. – sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia).
Co należy rozumieć jako wadę fizyczną, wyjaśnia art. 5561 K.c. W myśl tego przepisu wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:
W kontekście przedstawionego przez Pana problemu ważny może okazać się art. 5561 § 3 K.c., zgodnie z którym rzecz sprzedana ma wadę fizyczną także w razie nieprawidłowego jej zamontowania i uruchomienia, jeżeli czynności te zostały wykonane przez sprzedawcę lub osobę trzecią, za którą sprzedawca ponosi odpowiedzialność, albo przez kupującego, który postąpił według instrukcji otrzymanej od sprzedawcy. W rezultacie powyższy przepis można interpretować w ten sposób, że jeżeli sprzedawca udzielił instrukcji co do montażu i uruchomienia, a mimo to rzecz ma wady, to odpowiedzialność ponosi sprzedawca. Jeżeli jednak sprzedający podał instrukcje co do montażu danej rzeczy (w tym przypadku montaż powinien odbyć się w autoryzowanym serwisie), natomiast kupujący nie zastosował się do tych instrukcji i rzecz okazała się wadliwa, to odpowiedzialność sprzedawcy jest wyłączona.
Należy również zauważyć, że zgodnie z art. 560 K.c. – jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.
Jeżeli kupującym jest konsument, może, zamiast zaproponowanego przez sprzedawcę usunięcia wady, żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo zamiast wymiany rzeczy żądać usunięcia wady, chyba że doprowadzenie rzeczy do zgodności z umową w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów w porównaniu ze sposobem proponowanym przez sprzedawcę. Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość rzeczy wolnej od wad, rodzaj i znaczenie stwierdzonej wady, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie narażałby kupującego inny sposób zaspokojenia.
Obniżona cena powinna pozostawać w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość rzeczy z wadą pozostaje do wartości rzeczy bez wady.
Ponadto w świetle art. 561. K.c. – jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wady. Sprzedawca jest obowiązany wymienić rzecz wadliwą na wolną od wad lub usunąć wadę w rozsądnym czasie bez nadmiernych niedogodności dla kupującego. Sprzedawca może odmówić zadośćuczynienia żądaniu kupującego, jeżeli doprowadzenie do zgodności z umową rzeczy wadliwej w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo w porównaniu z drugim możliwym sposobem doprowadzenia do zgodności z umową wymagałoby nadmiernych kosztów. Jeżeli kupującym jest przedsiębiorca, sprzedawca może odmówić wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady także wtedy, gdy koszty zadośćuczynienia temu obowiązkowi przewyższają cenę rzeczy sprzedanej.
W kontekście przywołanych przepisów w pierwszej kolejności sprzedawca powinien wymienić rzecz sprzedaną na wolną od wad. Dopiero gdy to nie nastąpi, kupujący może domagać się odstąpienia od umowy. Niezgodna z przepisami i zasadami współżycia społecznego jest natomiast odmowa zapłaty za cały towar w przypadku, gdy tylko jedna rzecz dotknięta jest wadą fizyczną. Kupujący powinien uiścić cenę za dobry towar, natomiast w stosunku do jednej sztuki powinien dochodzić roszczeń z tytułu wady fizycznej.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
O autorze: Marcin Sądej
Prawnik, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ukończone studia podyplomowe z zakresu Przeciwdziałania Przestępczości Gospodarczej i Skarbowej oraz z zakresu Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Współpracuje z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami rachunkowymi. Na co dzień zajmuje się obsługą prawną spółek handlowych. Publikuje artykuły o tematyce podatkowej. Udziela porad z zakresu prawa podatkowego, handlowego oraz cywilnego.
Zapytaj prawnika