• Autor: Katarzyna Bereda
Jak prawnie wygląda sytuacja przepisania domu przez dziadków dla wnuczki? W chwili obecnej dom jest własnością dziadków (oboje żyją), mają jedna córkę – moją mamę, jestem ich wnuczką (jak mój brat). Od dłuższego czasu inwestuję w dom, dziadkowie chcą przepisać na mnie dom i działki przynależne do nieruchomości. Moja mama wyraża zgodę, mój brat o niczym nie wie. Poza tym w tym roku wychodzę za mąż. Chciałabym się zapytać, czy takie przepisana nie jest możliwe, czy moja mama musi ofiarnie zrzec się prawa do zachowku w razie śmierci dziadków, czy mój brat może się upomnieć o część domu (nadal jest tam zameldowany)? Czy jeśli dom zostanie przepisany przed moim ślubem, będę jego jedynym właścicielem i nie będzie to podlegało wspólności małżeńskiej? Ja jestem zameldowana w tym domu, mój narzeczony nie i nie będzie w najbliższej przyszłości, gdyż mieszkamy gdzieś indziej. Mój brat również nie mieszka w tym domu. Jakie dokumenty muszę mieć przed wizytą u notariusza?
Brat nie musi wyrażać zgody na niniejszą czynność i obecnie, dopóki Państwa mamy żyje, nie przysługuje mu skuteczne roszczenie o zachowek, bowiem takie przysługuje Pani mamie. Jeżeli chcą Państwo uniknąć sytuacji, aby mama czy następnie brat dochodzili roszczenia o zachowek z tytułu powyższej darowizny, proponuję, aby mama ze swoimi rodzicami – wraz z dokonaniem aktu darowizny mieszkania – podpisała umowę o zrzeczenie się dziedziczenia.
Zgodnie bowiem z art. 1049 Kodeksu cywilnego:
„§ 1. Zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje również zstępnych zrzekającego się, chyba że umówiono się inaczej.
§ 2. Zrzekający się oraz jego zstępni, których obejmuje zrzeczenie się dziedziczenia, zostają wyłączeni od dziedziczenia, tak jakby nie dożyli otwarcia spadku”.
Co do zasady bowiem skutki umowy rozciągają się jednak jedynie na zstępnych, którzy w myśl przepisów o dziedziczeniu ustawowym wstępowaliby w miejsce zrzekającego się, gdyby ten nie dożył chwili otwarcia spadku (zob. np. Gwiazdomorski, Prawo spadkowe, 1959, s. 78; tenże, Prawo spadkowe, 1990, s. 81).
Z uwagi na powyższe, brat – po wskazaniu przez mamę przy umowie zrzeczenia się dziedziczenia, iż ma się to rozciągać na jej dzieci – nie będzie mógł – nawet w przypadku śmierci Pani mamy – na dochodzenie roszczenie o zachowek. Całkiem osobno to darowizna na Pani rzecz nie będzie wliczała się do substratu zachowku po upływie 10 lat – jeżeli nie zostanie Pani spadkobiercą po dziadkach.
Zgodnie natomiast z treścią art. 994 § 1 „przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku”. Nie jest bowiem obecnie – z uwagi na to, iż mama jest spadkobiercą po dziadkach – spadkobiercą ani uprawnionym do zachowku po dziadkach. Dlatego też nie ma przeszkód, aby bez wiedzy brata zawarli Państwo powyższą umowę. Meldunek brata również nie ma tu znaczenia, jest to bowiem obowiązek administracyjny.
Idąc dalej, podnoszę, iż jeżeli darowizna nastąpi przed ślubem, to wchodzi ona tylko do Pani majątku osobistego i nie będzie wchodziła do majątku wspólnego. Zgodnie z treścią art. 33 ust. 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „do majątku osobistego każdego z małżonków należą: przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej”. Do notariusza musi Pani zabrać przede wszystkim dowód osobisty, podobnie jak pozostałe osoby, z którymi dokona Pani czynność darowizny.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.