Rozwiązanie umowy przed przystąpieniem do pracy

Zobowiązanie stron i kara umowna

Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego:

„Art. 353. [Zobowiązanie] § 1. Zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić.

§ 2. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.

Art. 353¹. [Zasada swobody umów] Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Art. 483. [Kara umowna]
§ 1. Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).
§ 2. Dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się z zobowiązania przez zapłatę kary umownej.
Art. 484. [Wysokość kary umownej a odszkodowanie]
§ 1. W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej; to samo dotyczy wypadku, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana”.

Zgodnie z poglądami piśmiennictwa prawnego:

„Użyte w art. 484 § 1 sformułowanie »bez względu na wysokość poniesionej szkody« może stanowić – i stanowi – argument podnoszony zarówno za pozytywną, jak i za negatywną odpowiedzią na to pytanie (chociaż przy analizie wspomnianego zagadnienia nie poprzestaje się, rzecz jasna, na wykładni językowej tego przepisu). Niezależnie od zajmowanego stanowiska w orzecznictwie i nauce zgodnie się przyjmuje, że wierzyciel żądający kary umownej nie musi udowodnić ani wysokości szkody, ani nawet jej istnienia. W konsekwencji akceptacja poglądu, zgodnie z którym poniesienie przez wierzyciela szkody stanowi przesłankę powstania obowiązku zapłaty kary umownej, oznacza, że wykazanie przez dłużnika niewystąpienia szkody jest równoznaczne z nieistnieniem obowiązku jej zapłaty. Natomiast przyjęcie poglądu przeciwnego prowadzi nieuchronnie do wniosku, że kara umowna pomimo wykazania przez dłużnika niewystąpienia szkody i tak wierzycielowi się należy; jego zwolennicy wskazują jedynie, że w takim przypadku wchodzi w rachubę możliwość jej miarkowania (art. 484 § 2), o czym niżej (na temat wymienionych wyżej przesłanek powstania obowiązku zapłaty kary umownej oraz dylematu co do objęcia ich katalogiem wystąpienia szkody zob. komentarz do art. 483 z powołanymi tam orzecznictwem i literaturą).

Zgodnie z art. 484 § 2 zdanie drugie żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły. Oznacza to, że w braku odmiennego postanowienia umownego wierzyciel, którego szkoda jest wyższa od kwoty, na którą opiewa kara umowna, nie może żądać odszkodowania uzupełniającego. Przyjęty przez ustawodawcę model kary umownej określa się w związku z tym jako karę wyłączną. Należy jednak zaznaczyć, że pomimo kategorycznego brzmienia art. 484 § 2 zdanie drugie od wyrażonego w nim zakazu dostrzega się wyjątki. Odstępstwo od reguły wyrażonej w tym przepisie dotyczy w szczególności przypadku, gdy szkoda wynikła z winy umyślnej dłużnika lub osób, którym powierzył on wykonanie zobowiązania; odstępstwo to wywodzi się z treści art. 473 § 2 k.c.” (A. Lutkiewicz-Rucińska [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, Warszawa 2022, art. 484. lex).

Ryzyko zapłaty odszkodowania

Zgodnie z § 12 przesłanej nam umowy, jeśli zrezygnujecie Państwo z umowy, to wystąpi ryzyko zapłaty kary umownej w wysokości 7% wartości umowy. Co prawda umowa nie przewiduje wprost prawa do odstąpienia od umowy (nie ma też zastrzeżonego terminu na wykonanie tego prawa), to jednak jeśli wykonawca nie będzie kwestionował skuteczności odstąpienia od umowy (oczekując zapewne zapłaty ww. kwoty), to warto będzie zawrzeć z nim porozumienie o zgodnym rozwiązaniu umowy.

Jeśli natomiast rozwiązanie z umowy nie jest jeszcze przesądzone, to macie Państwo prawo wymagać wykonania umowy przez wykonawcę ściśle zgodnie z ustaleniami w umowie.

Jeśli wykonawca naruszałby w tym zakresie umowę i wykonywałby prace w sposób odmienny, to macie Państwo prawo wymagać od niego prawidłowego wykonania umowy pod rygorem odstąpienia od umowy i zaangażowania wykonawcy zastępczego na koszt wykonawcy pierwotnego.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.