Indywidualne porady prawne
• Autor: Katarzyna Bereda
Wczoraj potrąciłem pieszego na pasach. Jadąc lewym pasem dwujezdniowej drogi, zbliżałem się do skrzyżowania z pulsacyjną sygnalizacją świetlną, wtedy auto, które wyjechało z mojej lewej strony, zatrzymało się nagle, a jego przód wystawał na mój pas ruchu. Aby uniknąć zderzenia, odbiłem w prawo i po ominięciu tego pojazdu wjechałem na przejście, nie spostrzegłem pieszego. Nie zdążyłem go niestety ominąć i doszło do potrącenia. Poszkodowanego przewieziono do szpitala, gdzie stwierdzono złamanie ręki. Na marginesie dodam, że stwierdzono również, iż był pod wpływem alkoholu – miał 2 promile. Moim błędem było to, że jechałem za szybko, ok. 80 km/h. Niestety, kierowca auta, które wyjechało na mój pas, odjechał. W związku z tym, że było mokro, nie było śladów hamowania, jedynie monitoring ze skrzyżowania częściowo odnotował zdarzenie. Nie udało się jednak ustalić personaliów i numerów rejestracyjnych auta kierowcy, który zajechał mi pas. Policjant zatrzymał mi prawo jazdy w związku uzasadnionym podejrzeniem popełnienia przestępstwa, bo na monitoringu widział, że jechałem za szybko. Wcześniej nigdy nie popełniłem żadnego przestępstwa, ostatni mandat otrzymałem kilka lat temu. Czy jest szansa, abym odzyskał prawo jazdy? Czy w takich okolicznościach jest możliwość warunkowego odstąpienia od wymierzenia kary lub ewentualnie dobrowolne poddanie się karze grzywny?
Zgodnie z treścią art. 135 ust. 1 pkt. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym – prawo jazdy może zostać zatrzymane za pokwitowaniem w razie uzasadnionego podejrzenia, że kierowca popełnił przestępstwo lub wykroczenie, za które może być orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów. Z treści tego przepisu jednoznacznie wynika, iż zatrzymanie prawa jazdy w takim przypadku ma charakter fakultatywny. Co więcej, zgodnie z treścią art. 137 ust. 1:
„Postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy, w przypadkach określonych w art. 135 ust. 1 pkt 1 lit. a oraz pkt 2, wydaje w terminie 14 dni od dnia otrzymania prawa jazdy:
1) prokurator – w toku postępowania przygotowawczego, a sąd – po przekazaniu sprawy do sądu;
2) w sprawie o wykroczenie – sąd właściwy do rozpoznania sprawy.”
Zgodnie natomiast z art. 86 § 1 Kodeksu wykroczeń (K.w.) – kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu, nie zachowując należytej ostrożności, powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, podlega karze grzywny. Zgodnie z § 3 w razie popełnienia wykroczenia określonego w § 1 przez osobę prowadzącą pojazd można orzec zakaz prowadzenia pojazdu.
Przyjmuje się, że w przypadkach określonych w art. 135 ust. 1 pkt 2 Prawa o ruchu drogowym zatrzymanie prawa jazdy powinno nastąpić tylko w przypadku, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, iż zostanie orzeczony zakaz kierowania pojazdami.
Zgodnie z opinią doktryny, punktem wyjścia przy badaniu znamion wykroczenia z art. 86 K.w. jest stwierdzenie niezachowania należytej ostrożności. Przez należytą ostrożność rozumie się zwykle takie zachowanie uczestników ruchu lub innych osób, które – uwzględniając wszystkie istniejące w danym momencie okoliczności – wyłącza, a w każdym razie minimalizuje, możliwość zagrożenia bezpieczeństwa ruchu. Stosownie do art. 3 ust. 1 Prawa o ruchu drogowym uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani zachować ostrożność albo, gdy ustawa tego wymaga, szczególną ostrożność. Z takiego ujęcia wynika, że należyta ostrożność to zarówno ostrożność zwykła, jak i szczególna ostrożność w sytuacji, w której przepisy wymagają zachowania takiej szczególnej ostrożności. Dlatego też, zastosowanie powyższego będzie wynikało z zawinienia – czy doszło do niezachowania należytej ostrożności z Pana winy, czy też może z zawinienia pieszego. W przypadku ewentualnego sporu może Pan posiłkować się tym, iż pieszy był w stanie nietrzeźwości, jednak skoro do potrącenia doszło na pasach, na niewiele może się to zdać.
Pomijając jednak powyższe rozważania, których uściślenie byłoby możliwe dopiero po wnikliwej analizie, należy wskazać na obrażenia, które odniósł pieszy. Zgodnie bowiem z treścią art. 177 § 1 Kodeksu karnego (K.k.): „Kto, naruszając, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała określone w art. 157 § 1, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Mając natomiast na uwadze art. 157 § 1 K.k.: „Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, inny niż określony w art. 156 § 1, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.”
Mamy tu przykład tzw. średniego uszczerbku na zdrowiu, co oznacza takie naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, który trwa powyżej 7 dni, ale nie mieści się w kategorii ciężkiego uszczerbku. Zatem jeżeli pieszy ma złamaną rękę, to Pana czyn należy zakwalifikować jako czyn wskazany w art. 177 § 1 K.k.
Aby przypisać winę, ponownie należy określić, czy sprawca naruszył reguły ostrożności. Zgodnie z wyrokiem SN z 1.12.2000 r. (IV KKN 509/98, OSNK 2001, Nr 5-6, poz. 45): „Spowodowanie przez sprawcę skutku jako element strony przedmiotowej czynu zabronionego musi być następstwem naruszenia zasad ostrożności. Nie każde jednak naruszenie reguł ostrożności pozwala na przypisanie sprawcy tego naruszenia popełnienia przezeń czynu zabronionego, a zwłaszcza spowodowanie określonego w ustawie skutku. W takich wypadkach pomocne są kryteria koncepcji obiektywnego przypisania, która stanowi ważną kategorię, służącą do ustalenia i uzasadnienia (a jednocześnie racjonalnego ograniczenia) zakresu odpowiedzialności karnej sprawcy. Samo ustalenie związku przyczynowego między zachowaniem sprawcy a skutkiem przestępczym nie jest wystarczającym warunkiem obiektywnego przypisania tego skutku danemu sprawcy. Nauka o obiektywnym przypisaniu posługuje się różnymi, teleologicznie ujętymi regułami przypisania skutku, spośród których najważniejszą rolę odgrywa reguła urzeczywistnienia stworzonego przez sprawcę niedozwolonego niebezpieczeństwa. W myśl tej reguły – kauzalne spowodowanie skutku może być tylko wtedy przypisane sprawcy, jeżeli urzeczywistniało się w nim niebezpieczeństwo, któremu zapobiec miało zachowanie naruszonego obowiązku ostrożności.”
Zgodnie także z treścią art. 42 § 1 K.k. – sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów określonego rodzaju w razie skazania osoby uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, w szczególności jeżeli z okoliczności popełnionego przestępstwa wynika, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę zagraża bezpieczeństwu w komunikacji.
Z uwagi na powyższe, środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów jest w Pana przypadku fakultatywny, a więc zależy od decyzji sądu. Sąd bowiem ma obowiązek określić zakaz prowadzenia pojazdów na okres nie krótszy niż 3 lata, zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa wymienionego w § 1 był w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia określonego w art. 173, art. 174 lub art. 177.
Biorąc to wszystko pod uwagę, jeżeli ma Pan zamiar przyznać się do winy, proszę spróbować porozmawiać z prokuratorem, aby dobrowolnie poddać się karze i wypracować karę, która będzie dla Pana zadowalająca. Jeżeli nie był Pan wcześniej karany, może Pan spróbować przekonać prokuratora o zasadności złożenia wniosku o warunkowe umorzenie postępowania. Jeżeli nie wyrazi na to zgody, proszę wnioskować o karę grzywny i brak orzeczenia środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika