Lokator mieszkania komunalnego spowodował pożar, od kogo żądać odszkodowania?

Odpowiedzialność za szkody po pożarze

Odpowiedzialność za szkody mieszkaniowe w większości wypadków będzie ponosić podmiot związany z własnością, użytkowaniem lub zarządzaniem nieruchomościami – właściciele i współwłaściciele nieruchomości, wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe, zarządcy nieruchomości, gminy, najemcy oraz osoby, którym przysługuje spółdzielcze prawo do lokalu. Aby jednak przypisać podmiotowi odpowiedzialność cywilną za szkodę, muszą zostać spełnione przesłanki wynikające z Kodeksu cywilnego. W większości wypadków będziemy mieli do czynienia z odpowiedzialnością na zasadzie winy, przy czym wina jest niezbędną przesłanką do zaistnienia odpowiedzialności, a jej brak zwalnia z odpowiedzialności. Zgodnie z ogólną zasadą odpowiedzialności, zawartą w art. 415 Kodeksu cywilnego: „Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia”.

Wina sąsiada w budynku komunalnym

Przede wszystkim musi dojść do działania lub zaniechania sprawcy, tj. podmiotu związanego z własnością, użytkowaniem lub zarządzaniem nieruchomościami. Owo działanie lub zaniechanie musi być obarczone winą. Na winę składają się dwa elementy: obiektywny i subiektywny. Zachowanie sprawcy jest zawinione obiektywnie, jeśli narusza obowiązujące przepisy prawa, umowy, reguły współżycia społecznego lub zasady rozsądku. Wina subiektywna to stosunek psychiczny sprawcy do popełnionego czynu. Sprawca może chcieć wyrządzić szkodę (wina umyślna) lub też dopuścić się niedbalstwa poprzez brak należytej staranności, do której jest zobowiązany (art. 355 K.c.). Zgodnie z prawem przypisanie określonej osobie niedbalstwa jest uzasadnione jedynie wtedy, gdy osoba ta zachowała się w określonym miejscu i czasie w sposób odbiegający od właściwego miernika staranności. Kolejnym elementem odpowiedzialności jest szkoda – powstaje ona w skutek zawinionego działania lub zaniechania. Pojęcie szkody obejmuje wszelkiego rodzaju uszczerbki w dobrach lub interesach prawnie chronionych, których poszkodowany doznał wbrew swej woli (np. z powodu osoby trzeciej). Rozróżniamy szkody majątkowe oraz niemajątkowe. Szkoda musi być wyrządzona osobie trzeciej w stosunku do sprawcy. W przypadku szkody majątkowej poszkodowany ma prawo domagać się odszkodowania. Elementem niezbędnym do zaistnienia szkody jest adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zawinionym działaniem lub zaniechaniem sprawcy a szkodą. Koniecznym jest rozważenie kwestii, czy do szkody by doszło, gdyby nie określone działanie lub zaniechanie sprawcy oraz czy jest ona normalnym następstwem danego działania lub zaniechania.

Obowiązek naprawienia szkody

Jeśli spełnione są powyższe przesłanki odpowiedzialności, powstaje obowiązek naprawienia szkody. Często sprowadza się on do pokrycia kosztów remontu uszkodzonego mienia – wymiany okien na nowe. Tak czy inaczej, obowiązek naprawienia szkody i negatywne konsekwencje finansowe z tym związane obciążają sprawcę, chyba że zawrze on umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Jego istota polega na tym, że to ubezpieczyciel przejmuje na siebie obowiązek wypłaty odszkodowania.

Tym samym oznacza to, że Pana rodzice jako poszkodowani będą zmuszeni udowodnić nie tylko fakt pożaru, ale przede wszystkim to, że zdarzenie powstało na skutek działania lub zaniedbania ze strony sąsiada. Aby przypisać odpowiedzialność gminie, konieczne jest ustalenie, że pożar był wynikiem wady tkwiącej w budynku, np. że zalanie było wynikiem uszkodzenia rury biegnącej w ścianie budynku, czyli tzw. pionu, za szkody będzie odpowiadał zarządca nieruchomości albo spółdzielnia mieszkaniowa. Tak samo jest z instalacją elektryczna w mieszkaniu. Za szkody wyrządzone osobom trzecim w budynkach np. spółdzielni, gdy przyczyna leży w częściach wspólnych nieruchomości (np. zalanie mieszkań w następstwie awarii instalacji kanalizacyjnej w pionie), w większości wypadków odpowiada spółdzielnia mieszkaniowa, o ile zostaną spełnione inne przesłanki odpowiedzialności cywilnej. Natomiast za szkody, których przyczyna leży we właściwościach poszczególnych lokali (wybuch gazu w następstwie złego stanu instalacji gazowej przebiegającej wewnątrz mieszkania), odpowiada albo spółdzielnia, albo osoba, której przysługuje spółdzielcze prawo do lokalu. Regulaminy użytkowania lokali w poszczególnych wspólnotach często te kwestę wyjaśniają.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.