• Autor: Radca prawny Katarzyna Siwiec
Mój teść zmarł. Spłacał kredyt bankowy, który był z ubezpieczeniem. Problem polega na tym, że bank żąda w imieniu ubezpieczyciela karty zgonu. Niestety dokument taki jest w tej chwili nie do uzyskania. Po oddaniu go w urzędzie stanu cywilnego został wydany akt zgonu, a karta zgonu została przesłana do urzędu statystycznego. GUS nie wyda karty zgonu ze względu na tajemnicę statystyczną. Co więc możemy zrobić, aby ubezpieczyciel pokrył koszt kredytu?
Przede wszystkim ubezpieczyciel żąda karty zgonu celem ustalenia, jaka była przyczyna śmierci teścia, i tym samym ustalenia, czy ochrona ubezpieczeniowa w ogóle w tym konkretnym przypadku obowiązuje.
W karcie zgonu takie dane bowiem uwzględnia się, a w umowach ubezpieczenia zwyczajowo przewidziane są przypadki, w których ochrona ubezpieczeniowa jest wyłączona, np. w przypadku choroby przewlekłej i w tym podobnych przypadkach.
Kartę zgonu wydaje się w 2 egzemplarzach: jako egzemplarz A służący do celów statystycznych (i ten znajduje się w GUS) oraz egzemplarz B, służący do celów pochowania zwłok. Jeżeli jednak zgon nastąpił po dniu 1 stycznia 2015 r.*, to karta zgonu została wystawiona przez lekarza jedynie w jednym egzemplarzu (nastąpiła zmiana stanu prawnego w tym zakresie).
Zwyczajowo ubezpieczycielowi wystarczy kserokopia, może Pan sobie taką zachował, o ile oczywiście były 2 jej egzemplarze.
Jeśli jednak nie posiada Pan kserokopii, proszę zawnioskować, aby ubezpieczyciel sam zgłosił się do GUS z wnioskiem o udostępnienie mu kart zgonu. Ubezpieczyciel taką możliwość posiada na podstawie art. 25 ust. 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej.
„Art. 25. 1. Sądy, prokuratura, Policja oraz inne organy i instytucje, na wniosek zakładu ubezpieczeń, w zakresie zadań przez ten zakład ubezpieczeń wykonywanych i w celu ich wykonania, w związku z wypadkiem lub zdarzeniem będącym podstawą ustalania odpowiedzialności, udzielają informacji o stanie sprawy oraz udostępniają zebrane materiały, jeżeli są one niezbędne do ustalenia okoliczności tych wypadków i zdarzeń losowych oraz wysokości odszkodowania lub świadczenia.
2. Sądy, prokuratura, Policja oraz inne organy i instytucje, na wniosek Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych lub Rzecznika Ubezpieczonych, w zakresie zadań przez nie wykonywanych i w celu ich wykonania, udzielają informacji w zakresie stanu sprawy oraz udostępniają zebrane materiały.
3. Zakład ubezpieczeń ma obowiązek, na żądanie ubezpieczonego, uposażonego lub uprawnionego z umowy ubezpieczenia lub poszkodowanego, udostępnić posiadane przez siebie informacje związane z wypadkiem lub zdarzeniem będącym podstawą ustalenia jego odpowiedzialności oraz ustalenia okoliczności wypadków i zdarzeń losowych, jak również wysokości odszkodowania lub świadczenia.”
Może Pan także prosić w GUS o sporządzenie kserokopii, ale tu raczej organ odmówi, powołując się na tajemnicę statystyczną.
W zasadzie niestety nie ma przepisu prawnego, który upoważniałby GUS do udostępnienia Panu kserokopii karty zgonu. Jest tylko ten dający uprawnienie dla ubezpieczyciela, więc na niego proszę się powołać.
* Opis sprawy z czerwca 2015 r.
W przypadku pana Marka, który po śmierci ojca próbował przejąć formalności związane z kredytem hipotecznym, bank poprosił o kartę zgonu. Niestety, dokument został wcześniej złożony w urzędzie stanu cywilnego i nie był już dostępny. Mimo że posiadał akt zgonu, ubezpieczyciel nie chciał uznać roszczenia bez informacji o przyczynie śmierci. Sprawa utknęła, dopóki nie poprosił ubezpieczyciela, by sam wystąpił do GUS o dane – co ostatecznie poskutkowało.
Pani Joanna zmagała się z podobną sytuacją po nagłej śmierci męża. Wiedziała, że był ubezpieczony, a kredyt konsumencki powinien zostać spłacony przez ubezpieczyciela. Problem polegał na tym, że nie miała żadnej kopii karty zgonu. Gdy dowiedziała się, że GUS nie udostępnia tych danych osobom prywatnym, poprosiła towarzystwo ubezpieczeniowe, aby wykorzystało swoje uprawnienia wynikające z ustawy – dzięki temu sprawę udało się rozwiązać.
Z kolei pan Tomasz, syn zmarłego kredytobiorcy, przypadkiem zachował kopię karty zgonu, którą lekarz przekazał rodzinie przy wystawieniu aktu zgonu. Dzięki temu, mimo że oryginał trafił do urzędu, a GUS nie chciał udostępnić informacji, miał możliwość przekazania kopii ubezpieczycielowi. To znacznie przyspieszyło proces wypłaty świadczenia z polisy.
W sytuacji gdy ubezpieczyciel żąda karty zgonu, a dokument ten nie jest już dostępny dla rodziny zmarłego, kluczowe jest uświadomienie sobie, że to zakład ubezpieczeń — a nie osoba prywatna — ma prawo wystąpić do odpowiednich instytucji, takich jak GUS, o udostępnienie niezbędnych informacji. Warto stanowczo, lecz uprzejmie domagać się, by to właśnie ubezpieczyciel skorzystał ze swojego ustawowego uprawnienia. Zachowanie kopii karty zgonu w momencie jej wystawienia może oszczędzić wielu problemów, jednak nawet w jej braku istnieje droga do uzyskania świadczenia – trzeba tylko znać odpowiednie procedury i prawa.
Jeśli masz podobny problem i potrzebujesz pomocy w kontakcie z ubezpieczycielem lub innym urzędem, skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online. Nasi prawnicy szybko i skutecznie wskażą, jakie kroki podjąć, przygotują niezbędne pisma i pomogą Ci dochodzić swoich praw bez wychodzenia z domu. Wystarczy opisać swoją sprawę, a my zajmiemy się resztą.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Radca prawny Katarzyna Siwiec
Radca prawny, absolwentka wydziału prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Od 17 lat pracująca w zawodzie prawnika i udzielająca porad prawnych, od 2010 roku prowadzi własną kancelarię. Specjalizuje się w obsłudze prawnej zarówno przedsiębiorców z różnych branż, jak i osób fizycznych.
Zapytaj prawnika