• Data: 2025-05-01 • Autor: Katarzyna Bereda
Około półtora roku temu kupiłem kilkuletni samochód marki VW od osoby prywatnej za 75 tys. zł na podstawie zwykłej, pisemnej umowy sprzedaży. Rozmowy na temat stanu auta prowadziłem w obecności mojego znajomego, z którym samochód pojechałem obejrzeć. Sprzedający zapewniał, że samochód jest w stanie dobrym, bez uszkodzeń, wypadków, wad ukrytych oraz wszelkich innych problemów. Kupiłem i korzystałem normalnie, naprawiałem w czasie użytkowania standardowe usterki, nie podejrzewając większych problemów. Podczas jednej z takich wizyt u mechanika ten poinformował mnie, że samochód jest po przejściach – prawdopodobnie był spalony albo zalany. Świadczą o tym m.in.: wymienione wszystkie szyby, liczne nieprawidłowości w wiązkach elektrycznych – dowody intensywnych napraw, i według niego całe wnętrze pochodzi z innego samochodu, a sam fotel kierowcy jest ze Skody. Sprawdziłem VIN i widać, że w krótkim czasie auto miało wielu właścicieli. Zastanawiam się, co mogę teraz zrobić. Czy egzekwować zwrot części środków od sprzedawcy, czyli wsteczne rozliczenie? Czy oddać mu auto i żądać zwrotu całej kwoty? Jakie mam prawa w tej sytuacji? Jak rozpocząć rozmowy z poprzednim właścicielem – dzwonić do niego czy pisać?
Jeżeli po ocenie specjalisty samochód posiada wadę ukrytą, o której nie wiedział Pan w chwili sprzedaży, a umowa nie zawiera wyłączenia przepisów dotyczących rękojmi – jak najbardziej może Pan ubiegać się o wszelkie roszczenia związane z uprawnieniem. Zgodnie z treścią art. art. 556 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.): Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia). Zgodnie natomiast z treścią art. 560 K.c.:
§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.
A oto jak zinterpretował zagadnienie odpowiedzialności sprzedawcy Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 20 listopada 2012 r. (I ACA 820/12): Odpowiedzialność sprzedawcy za wady z tytułu rękojmi (art. 556 K.c.) ukształtowana jest na zasadzie ryzyka i sprowadza się do odpowiedzialności za skutek, polegający na istnieniu wady przedmiotu sprzedaży. Sprzedawcy nie zwalnia zatem brak winy, ani też brak jego wiedzy o istnieniu wady, a ewentualna wiedza sprzedawcy o istnieniu wady może tylko zaostrzyć jego odpowiedzialność (art. 564 K.c.).
Z kolei to, czy kupujący mógł wadę zauważyć przy dochowaniu należytej staranności, czy powinien był wiedzieć o wadzie (czy mógł się o niej dowiedzieć przy dochowaniu należytej staranności) nie wyłącza odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi. Tylko wiedza kupującego o wadzie w chwili zawarcia umowy wyłącza tę odpowiedzialność (art. 557 § 1 K.c.).
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 1981 r., III CRN 31/81: Kupno rzeczy używanej zawsze pociąga niebezpieczeństwo, że rzecz nie odpowiada oczekiwaniom. Upływ czasu i używanie rzeczy, nawet zgodnie z jej przeznaczeniem, mogą mieć wpływ na powstanie wad rzeczy, przy czym ich stopień może być różny.
W wyroku Sądu Okręgowego w Zamościu z dnia 4 września 2013 r., I Ca 282/13, czytamy: Jedyną okolicznością uzasadniającą zwolnienie sprzedawcy z odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady jest wiedza kupującego o wadzie w chwili zawarcia umowy. Ciężar przeprowadzenia dowodów na te okoliczności spoczywa na sprzedawcy, zgodnie z art. 557 K.c.
Mając na uwadze powyższe, muszę wskazać, iż sprzedawca ponosi odpowiedzialność na zasadzie ryzyka – nie musiał nawet mieć świadomości o istnieniu wady, aby obecnie za nią odpowiadać.
Artykuł 560 K.c. określa dwa podstawowe uprawnienia, które przysługują kupującemu na podstawie przepisów o rękojmi. Na jego podstawie kupujący może albo od umowy odstąpić, albo żądać obniżenia ceny. Przepis zawiera warunki realizacji tych uprawnień, włącznie z ograniczeniami ich realizacji (§ 1 zd. 1 o kontruprawnieniach sprzedawcy, § 3 o warunkach obniżenia ceny, § 4 o niemożliwości odstąpienia od umowy, gdy wada rzeczy jest nieistotna).
Dlatego też obecnie powinien Pan powiadomić sprzedawcę o wadach i wezwać go do wskazanego przez Pana roszczenia: albo odstąpienie od umowy, albo obniżenie ceny pojazdu – w zależności od Pana umowy. Pismo proszę wysłać listem poleconym. Najlepiej przedłożyć także pisemną opinię mechanika. Jeżeli nie dojdą Państwo do porozumienia, to pozostaje jedynie droga sądowa, która jest dość długa, jednak będzie Pan mógł również dochodzić naprawienia szkody.
Anna kupiła używane BMW od prywatnego sprzedawcy. Auto wyglądało świetnie i jeździło bez zarzutu. Po kilku miesiącach, podczas serwisu, mechanik odkrył, że samochód jest po poważnej kolizji, a rama była prostowana. Anna skonsultowała sprawę z prawnikiem i wysłała do sprzedawcy pisemne wezwanie do obniżenia ceny. Dzięki temu odzyskała część pieniędzy.
Marek nabył kilkuletniego SUV-a. Sprzedawca zapewniał, że auto jest bezwypadkowe, jednak po zakupie i wizytach w warsztacie okazało się, że samochód był poważnie zalany. Marek, powołując się na rękojmię, odstąpił od umowy, odesłał samochód i odzyskał całą zapłaconą kwotę.
Tomasz kupił auto z rynku wtórnego, które po czasie zaczęło sprawiać problemy z elektryką. Ekspertyza wykazała, że instalacja pochodzi z innego modelu, a samochód był składany z różnych części po wypadku. Tomasz najpierw próbował polubownie porozumieć się ze sprzedawcą, ale gdy to nie przyniosło efektu, skierował sprawę do sądu, uzyskując zwrot części zapłaconej kwoty.
Kupując samochód z drugiej ręki, warto pamiętać, że nawet przy braku wiedzy sprzedawcy o wadach, to on ponosi odpowiedzialność na zasadzie rękojmi. W przypadku ujawnienia ukrytych usterek kupujący ma prawo domagać się obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy, a pierwszym krokiem zawsze powinno być pisemne wezwanie do sprzedawcy.
Potrzebujesz pomocy przy dochodzeniu roszczeń za wadliwy samochód? Przygotujemy dla Ciebie profesjonalne pismo do sprzedawcy i udzielimy porady prawnej online. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 listopada 2012 r., I ACA 820/12
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 1981 r., III CRN 31/81
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika