Czy mechanik ma prawo jeździć samochodem oddanym do naprawy?

Konieczność używania samochodu oddanego do naprawy

Jak wynika z przesłanego opisu stanu faktycznego, do przeprowadzenia naprawy nie było konieczne korzystanie z samochodu, być może poza jego przeparkowaniem. W takim przypadku mechanik nie miał prawa jeździć powierzonym mu pojazdem ponad cel, jakim było przeprowadzenie naprawy.

Samowolna jazda samochodem przez mechanika

Opisane zachowanie mechanika narusza normy karne, a mianowicie Kodeksu wykroczeń oraz Kodeksu karnego. Mamy bowiem w opisanym przypadku do czynienia z dopuszczeniem się samowolnego użycia cudzej rzeczy, jak również przywłaszczeniem zużytego w czasie jazdy paliwa. Zacznę od pierwszego z tych czynów. Zgodnie z art. 127 Kodeksu wykroczeń:

„§ 1. Kto samowolnie używa cudzej rzeczy ruchomej, podlega karze grzywny albo nagany.

§ 2. Ściganie następuje na żądanie pokrzywdzonego”.

Nie budzi wątpliwości, że w omawianym stanie faktycznym doszło do użycia samochodu wbrew Pańskiej woli i bez Pańskiej wiedzy. W takiej sytuacji przysługuje Panu możliwość zgłoszenia takiego działania na policję i żądania ukarania sprawcy. Może budzić wątpliwości, czy do omawianego przypadku nie powinien mieć zastosowania art. 289 § 1 Kodeksu karnego, zgodnie z którym: „kto zabiera w celu krótkotrwałego użycia cudzy pojazd mechaniczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”.

Cytowany przepis mówi jednak o zaborze pojazdu, a więc ma zastosowanie jedynie w przypadku bezprawnego wyjęcia rzeczy z władztwa dotychczasowego posiadacza. Pan natomiast przekazał pojazd do warsztatu dobrowolnie. Jak czytamy w komentarzu do art. 298, „nie realizuje znamion zaboru właściciel warsztatu, który przekazanego mu pojazdu używa dla celów prywatnych” (J. Lachowski, Wolters Kluwer, 2016). Stąd zastosowanie powinien znaleźć raczej art. 127 Kodeksu wykroczeń.

Zużycie paliwa przez mechanika

Kolejnym problemem jest zużycie paliwa w Pana samochodzie przez pracownika warsztatu. Wydaje się, że w takiej sytuacji możemy mówić o przywłaszczeniu cudzego mienia przez osobę której zostało ono powierzone, tj. z wypełnieniem przesłanek art. 284 § 2 Kodeksu karnego (ewentualnie §3):

„Art. 284

§ 1. Kto przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 3. W wypadku mniejszej wagi lub przywłaszczenia rzeczy znalezionej, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

§ 4. Jeżeli przywłaszczenie nastąpiło na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego”.

Mechanik przywłaszczył sobie należące do Pana paliwo, ponieważ dysponował nim jak właściciel, skoro doprowadził do jego zużycia i nie uzupełnił go. Co więcej, pojazd wraz z paliwem został mu powierzony, stąd możliwość poniesienia surowszej odpowiedzialności, o której mowa w § 2 cytowanego przepisu.

Należy jednocześnie zauważyć, iż zgodnie z art. 10 § 1 Kodeksu wykroczeń jeżeli czyn będący wykroczeniem wyczerpuje zarazem znamiona przestępstwa, orzeka się za przestępstwo i za wykroczenie. Co za tym idzie, mechanik może ponieść równoczesną odpowiedzialność zarówno za czyn z art. 127 Kodeksu wykroczeń, jak i z art. 284 Kodeksu karnego.

Narażenie właściciela pojazdu na szkodę majątkową

Niezależnie od strony karnej całej sprawy nie budzi wątpliwości, że działanie mechanika naraziło Pana na szkodę majątkową, co najmniej w zakresie kosztów zużytego paliwa. Jeśli dodatkowo doszło do jakiś uszkodzeń na skutek jego działań, to te także mogą stanowić podstawę roszczeń odszkodowawczych z Pana strony. Roszczenie takie powinno być oparte na ogólnych przesłankach odpowiedzialności umownej z art. 471 Kodeksu cywilnego: „dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”.

W opisanej przez Pana sprawie doszło do nienależytego wywiązania się z zawartej umowy naprawy samochodu i poniósł Pan z tego tytułu szkodę materialną. Naprawa nie miała bowiem obejmować swobodnego korzystania z powierzonego samochodu, zaś zużycie paliwa naraziło Pana na straty. W związku z powyższym może żądać Pan w oparciu o cytowany przepis, zapłaty odszkodowania, w wysokości równej poniesionej przez Pana szkodzie.

Dalszy przebieg sprawy należy tak naprawdę wyłącznie do Pana. Może ograniczyć się Pan jedynie do żądania wyrównania poniesionej szkody (najlepiej wezwanie takie skierować na piśmie) lub też zdecydować się jednocześnie na wszczęcie postępowania  karnego i zawiadomić o sprawie policję.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼