Pokrycie kosztów nieprawidłowo wykonanej naprawy samochodu

Samochodowy zakład naprawczy wykonał naprawę samochodu pana Franciszka, znacznie wydłużając jej termin – 3 miesiące. Pan Franciszek zapłacił 6 tys. zł. Niestety nie spisał żadnej umowy. Pan Franciszek poinformował nas, że naprawa została wykonana nieprawidłowo i musiał zlecić jej ponowne wykonanie w innym zakładzie. Pan Franciszek zwrócił się do zakładu z prośbą o dobrowolne pokrycie kosztów i jego strat, ale nie zostały one w najmniejszym stopniu uwzględnione. Pan Franciszek ma wykonaną ocenę techniczną nieprawidłowej naprawy. W związku z tym zapytał nas, jak teraz szybko i sprawnie poprowadzić sprawę cywilną przeciwko nierzetelnemu przedsiębiorcy.

Roszczenia konsumenta po nieprawidłowo wykonanej naprawie samochodu

Roszczenie pana Franciszka wynika z umowy zawartej z przedsiębiorcą, pan Franciszek natomiast – jak zakładam – działał jako konsument. Roszczenie obejmuje kwotę nieprzekraczającą 10 tys. zł – to istotne, ponieważ inaczej będzie wyglądał pozew, jeśli jest to kwota wyższa (nie będzie składany na formularzu), a inaczej, jeśli taka bądź niższa.

Ponieważ w przypadku pana Franciszka kwota roszczenia nie przekroczy 10 000 zł, a roszczenie wynika z umowy (na jej zawarcie dowodem będą chociażby faktury), pozew powinien być napisany na formularzu w postępowaniu uproszczonym (art. 505¹ w zw. z art. 505³ Kodeksu postępowania cywilnego; dalej „K.p.c.”). Wzór formularza znajduje się na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości w zakładce „formularze” – formularz pozwu „P”. Warto jednak nadmienić, że jeśli sąd dopuści dowód, o który powinien pan Franciszek wnioskować – z opinii biegłego sądowego rzeczoznawcy ds. samochodowych na okoliczność nieprawidłowego wykonania naprawy i przedłużenia okresu naprawy – sprawa zostanie przekazana do trybu zwykłego (por. art. 505⁷ K.p.c.).

Zobacz też: Poświadczenie za zgodność z oryginałem

Złożenie pozwu o pokrycie kosztów

Na początek omówię kwestie formalne składania pozwu, następnie stronę merytoryczną postępowania. Podaję jednak, że skoro pan Franciszek musi przeprowadzić postępowanie sądowe, trudno znaleźć przepis na „szybkie i sprawne” jego przeprowadzenie – będzie ono biegło w normalnym trybie jak każde inne tego typu postępowanie. Ograniczanie dowodów np. ze świadków mogłoby je przyspieszyć, ale może nie przysłużyć się pozytywnemu zakończeniu sprawy. Jeśli zostanie wydany nakaz zapłaty i pozwany nie wniesie sprzeciwu, postępowanie skończy się stosunkowo szybko, jeśli wniesie – musi toczyć się normalnym trybem (niezależnie od tego, czy pozew byłby składany w elektronicznym postępowaniu upominawczym czy w zwykłym trybie). Przyspieszyć postępowanie może rzetelne sformułowanie pozwu tak, by sąd nie musiał wzywać do uzupełnienia braków.

Przechodząc do kwestii formalnych złożenia pozwu – formularz należy uzupełnić następująco:

• jako wartość przedmiotu sporu (rubryka 1) należy wpisać żądaną kwotę (wartość podaje się w złotych, zaokrąglając w górę do pełnego złotego, art. 126¹ K.p.c.), w nawiasie wpisać tę kwotę słownie;
• w rubryce 2 należy wpisać sąd, do którego kierowana jest sprawa (w tym przypadku wedle właściwości przemiennej może to być według wyboru pana Franciszka sąd właściwy według miejsca zamieszkania pozwanego bądź sąd miejsca wykonania umowy, art. 27 i 34 K.p.c.);
• w rubryce 3.1.1. pan Franciszek wpisuje swoje imię i nazwisko, pesel oraz miejsce zamieszkania, w rubryce 4.1 imię i nazwisko i adres pozwanego (można, ale nie trzeba podawać nazwy firmy, skoro jest to jednoosobowa działalność gospodarcza);
• rubryki niewypełnione (np. dalsze dla oznaczenia pozostałych powodów i pozwanych) powinien pan Franciszek skreślać;
• w pytaniu 5 – czy wymieniono wszystkich powodów i pozwanych pan Franciszek skreśla „nie” (tzn. jako właściwe pozostaje „tak”);
• rubryki 6.1 – pan Franciszek jej nie wypełnia;
• pan Franciszek podaje żądaną kwotę, tym razem bez zaokrąglenia, skreśla „umowne” (pozostają odsetki ustawowe);
• poniżej (kwota, od której naliczane mają być odsetki) pan Franciszek podaje drugi raz tę samą kwotę, w odsetkach zaznacza od … do „dnia zapłaty”. Datą, od której można żądać odsetek, jest data, od której dłużnik pozostawał w opóźnieniu. Skoro termin spełnienia roszczenia nie był oznaczony umownie, takim terminem byłby termin wskazany w wezwaniu do zapłaty (bądź termin niezwłoczny od wezwania do zapłaty, gdyby terminu zapłaty w wezwaniu nie wskazano, por. art. 455 Kodeksu cywilnego, dalej „K.c.”) – jednak, aby móc liczyć odsetki, wezwanie musiałoby być tak doręczone, żeby druga strona mogła zapoznać się z jego treścią (art. 61 § 1 zd. 1 K.c.), trzeba zatem załączyć dowód doręczenia.
• rubryka 6.2 pozostaje skreślona;
• w rubryce 7 wpisujemy „wnoszę o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych”;
• w rubryce 8 proszę wpisać:
  1. wnoszę o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym;
  2. wydanie wyroku zaocznego w przypadku zaistnienia przesłanek z art. 339 K.p.c.;
  3. przeprowadzenie rozprawy pod nieobecność powoda;
  4. przeprowadzenie dowodów wskazanych w niniejszym piśmie;
  5. w przypadku dopuszczenia wnioskowanego dowodu o przeprowadzenie opinii biegłego sądowego rzeczoznawcy ds. samochodowych wnoszę o skierowanie sprawy do rozpoznania z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym.

W uzasadnieniu pan Franciszek powinien przytoczyć stan faktyczny, na istotne okoliczności powołując dowody, tj. np.:

„Strony w dniu … zawarły umowę, według której ….

Dowód: umowa-zlecenie z dnia …”).

Pan Franciszek powinien wskazać umowę, z której roszczenie wynika, obowiązek, którego pozwany nie wykonał, oraz datę wymagalności tego obowiązku. Gdyby właściwość sądu została wybrana według miejsca wykonania umowy, proszę to wskazać w uzasadnieniu.

W dalszej części formularza pan Franciszek przywołuje dowody i okoliczności, na które dany dowód został powołany (np. „umowa z dnia…”, „zawarcie umowy przez strony i jej treść”). Jako dowody pan Franciszek powołuje dokumenty (np. faktury, wysłane oświadczenia wraz z potwierdzeniami odbioru, korespondencję mailową, przywołaną opinię), ale też przesłuchanie świadków czy przesłuchanie stron.

Jeśli nie zgłoszono wszystkich dowodów w tym formularzu, należy załączyć dodatkowe formularze WD, wskazując „nie” w rubryce z zapytaniem, czy zgłoszono wszystkie dowody.

Na dole należy złożyć własnoręczny podpis i wypisać załączniki. Jako załączniki trzeba wskazać – oprócz jednego odpisu pozwu – wszelkie dokumenty wymienione w dowodach i dowód uiszczenia opłaty od pozwu (jeśli będzie uiszczana przelewem, nie znakami opłaty sądowej). Do pozwu należy załączyć oryginały (moc oryginału mają też kopie poświadczone za zgodność z oryginałem przez notariusza lub radcę prawnego albo adwokata prowadzącego sprawę). Pan Franciszek może zatem u notariusza uzyskać takie poświadczenia i do sądu złożyć uwierzytelnione kopie, a dla siebie zachować oryginały. Dla drugiej strony wystarczą kopie wszystkiego (tj. odpis pozwu z załącznikami może być tylko kopią, nie musi tam być nawet oryginału podpisu).

Przeczytaj też: Odszkodowanie za wadliwą naprawę samochodu

Opłaty od pozwu o pokrycie kosztów nieprawidłowo wykonanej naprawy samochodu

Pozew należy opłacić (a dowód uiszczenia opłaty załączyć do pozwu) kwotą przelaną na rachunek sądu (rachunek dochodów budżetowych bądź w znakach opłaty sądowej naklejonych na pozwie). Opłata w postępowaniu uproszczonym wynosi (art. 28 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych) w zależności od wartości przedmiotu sporu:

1. do 2000 złotych – 30 złotych;
2. ponad 2000 złotych do 5000 złotych – 100 złotych;
3. ponad 5000 złotych do 7500 złotych – 250 złotych;
4. ponad 7500 złotych – 300 złotych.

W postępowaniu zwykłym kwota ta wyniosłaby 5% wartości przedmiotu sporu.

Do pozwu należy dołączyć odpis pozwu dla drugiej strony (tj. wszystkie dokumenty pan Franciszek składa w dwóch egzemplarzach – jeden dla sądu, drugi dla pozwanego).

Jeśli pan Franciszek spełnia przesłanki zwolnienia od kosztów, warto o takie zwolnienie się starać. Zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 102 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych należałoby wpisać w formularzu w rubryce 8 pod punktem 5. Do pozwu należałoby wtedy załączyć wypełnione oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania, znajdujące się na stronie ministerstwa sprawiedliwości.

Należy także załączyć dowody na wysokość uzyskiwanych dochodów (np. odcinek emerytury) i ponoszonych wydatków (rachunki, faktury).

Zobacz również: Zwrot kosztów naprawy samochodu od sprzedawcy pismo

Wydanie nakazu zapłaty przez sąd

Po ok. dwóch miesiącach (w zależności od sądu), jeśli sąd stwierdzi, że przytoczone okoliczności nie budzą wątpliwości – zostanie wydany nakaz zapłaty. Jeśli pozwany nie wniesie sprzeciwu, nakaz zapłaty stanie się prawomocny i po uzyskaniu nakazu z klauzulą wykonalności pan Franciszek będzie mógł udać się do komornika w celu ściągnięcia zobowiązania (o ile oczywiście wcześniej nie będzie ono zapłacone). Skierowanie sprawy do komornika wymaga sporządzenia wniosku o wszczęcie egzekucji.

Jeżeli strona przeciwna wniesie sprzeciw, postępowanie przed sądem będzie się toczyć, a sąd zasądzi świadczenie w wyroku. Podobnie jak wyżej – po jego uprawomocnieniu się i uzyskaniu klauzuli wykonalności pan Franciszek będzie mógł przeprowadzić egzekucję.

W przypadku przegrania sprawy pan Franciszek poniesie koszt pełnomocnika profesjonalnego strony przeciwnej, o ile taki zostanie przez nią ustanowiony (kwota zależna od wartości przedmiotu sporu wg § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu).

Ponieważ pan Franciszek jest powodem w sprawie, to na nim spoczywa obowiązek udowodnienia okoliczności, z których wywodzi skutki prawne (art. 6 K.c., art. 232 K.p.c.). Trzeba jednak podkreślić, że w kodeksie zostały przewidziane ułatwienia dowodowe: sąd może uznać za ustalone fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, jeżeli wniosek taki można wyprowadzić z innych ustalonych faktów (art. 231 K.p.c.), jeśli natomiast strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może uznać te fakty za przyznane (art. 230 K.c.). Niemniej jednak najważniejsze w pana Franciszka sprawie, jako ewentualnego powoda w sprawie sądowej, będzie zgromadzenie wszystkich niezbędnych dowodów – jeśli bowiem okoliczność, na którą pan Franciszek się powołuje, nie zostanie dowiedziona, sąd nie uzna jej istnienia (chyba że zajdą ww. ułatwienia dowodowe). W razie nieudowodnienia roszczenia sąd oddali powództwo i pan Franciszek przegra tym samym sprawę dotyczącą pokrycia kosztów nieprawidłowo wykonanej naprawy samochodu.

Przeczytaj również: Wykonanie zastępcze rękojmia

Starania o odszkodowanie ze strony wykonawcy – mechanika

Na mocy art. 354 § 1 K.c. – dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje – także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. Dłużnik zobowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność) – art. 355 § 1 K.c. Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności (art. 355 § 2 K.c.) – z reguły zatem wymagania wobec osoby wykonującej dzieło w zakresie swojej działalności gospodarczej będą wyższe.

Wymaganiem wynikającym tak z zasad współżycia społecznego, jak i ustalonych zwyczajów, było takie wykonanie prac, by wyeliminować dotychczasowe usterki, ale i wykonanie ich w określonym terminie.

Na mocy art. 471 K.c. dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Nienależyte wykonanie zobowiązania ma miejsce wtedy, gdy zachowanie dłużnika zmierzało do spełnienia świadczenia, jednak osiągnięty przez niego wynik nie spełnia wymogów świadczenia, do którego dłużnik był zobowiązany (wyrok SA w Katowicach z dnia 21 kwietnia 2009 r., sygn. akt V ACa 88/09, LEX nr 523881). Szkodą jest uszczerbek majątkowy, na który składają się strata i utracony zysk (art. 361 § 2 K.c.). Stratę stanowić mogą wydatki, które pan Franciszek poniósł na zrekompensowanie szkody, np. wydatki na poprawki po źle wykonanej naprawie, na wynajem samochodu zastępczego w związku z opóźniającym się oddaniem samochodu z naprawy itd.

Dowody w sprawie o odszkodowanie

Żeby jednak skutecznie zrealizować roszczenie o odszkodowanie za nieprawidłowo wykonaną naprawę samochodu, pan Franciszek musi dowieść:

• nienależytego wykonania zobowiązania (winy), rażącego niedbalstwa – tu pan Franciszek dysponuje prywatną opinią biegłego, taka opinia ma jednak tylko walor twierdzeń strony, nie dowodu, koniecznie zatem pan Franciszek musi złożyć wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego;
• poniesienia szkody majątkowej i wysokości tej szkody (tu konieczna będzie faktura za dokonane poprawki po naprawie, ew. faktura za wynajem samochodu zastępczego);
• związku adekwatnego między nienależytym wykonaniem zobowiązania a powstaniem szkody.

Nie wiem, jakie pismo pan Franciszek wystosował do sprzedawcy i na jakie roszczenia się powoływał (np. czy pan Franciszek odstąpił od umowy, czy żądał obniżenia ceny, czy też żądał odszkodowania?). Niemniej jednak w związku z nienależycie wykonaną umową o dzieło (bo za taką należy uznać umowę o naprawę samochodu, choć jest to sporne, gdyż może ona także być uznana za umowę o świadczenie usług), może pan Franciszek też powołać się na uprawnienia wynikające z rękojmi (art. 560 K.c. w zw. z art. 638 § 1 K.c.) – żądana kwota może odpowiadać obniżeniu ceny albo zwrocie zapłaconego wynagrodzenia z uwagi na odstąpienie od umowy (tu rozliczenie mogłoby być jednak bardziej skomplikowane, jeśli np. zakład zakupił nowe części):

„Art. 560. § 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.

§ 2. (uchylony).

§ 3. Obniżona cena powinna pozostawać w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość rzeczy z wadą pozostaje do wartości rzeczy bez wady.

§ 4. Kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna”.

Niemniej jednak w pozwie pan Franciszek może podać alternatywne podstawy swoich roszczeń, choćby ze względu na problemy z klasyfikacją umowy o naprawę samochodu (471 K.c., ew. 560 w zw. z art. 638 § 1 K.c.). Sąd nie jest związany podstawą prawną, ale przytoczonymi okolicznościami faktycznymi, stąd pan Franciszek powinien wtedy udowodnić podstawy wszystkich podanych alternatywnie roszczeń.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
3. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych - Dz.U. 2005 nr 167 poz. 1398
4. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 kwietnia 2009 r., sygn. akt V ACa 88/09

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.