Uszkodzenie rury z gazem umiejscowionej niezgodnie z planem

Kopiąc dziurę pod płot, pan Daniel uszkodził rurę z gazem. Słupek był 1,5 m dalej, niż miała być rura zgodnie z planem. Po naprawie przez gazociąg pan Daniel został obciążony fakturą w kwocie 700 zł. W związku z tym zadał nam kilka pytań: „Czy mogę się odwołać od decyzji, mając za argument niezgodne oznaczenie biegnącej rury? Czy mogę wnioskować o usunięcie całej linii, która umiejscowiona jest na mojej działce? Nie korzystam z gazu, a przy jakichkolwiek pracach w ogrodzie jest zagrożenie, że mogę ją przerwać”.

Odpowiedzialność za szkodę – umiejscowienie rury z gazem

Sprawa wygląda następująco: linia oznaczająca przebieg gazociągu była nieprawidłowo oznakowana, co spowodowało uszkodzenie gazociągu. Zastosowanie w tej sprawie będzie miał art. 415 Kodeksu cywilnego: „kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia”.

Artykuł 415 normuje podstawową zasadę odpowiedzialności opartej na winie sprawcy szkody. Za szkodę odpowiada osoba, której zawinione zachowanie jest źródłem powstania tej szkody.

Wina jest pojęciem odnoszącym się do sfery zjawisk psychicznych sprawcy, dlatego też określa się ją jako znamię podmiotowe czynu. Jak to już wskazano, dopiero czyn uznany za bezprawny może być rozważany w kategoriach winy.

W ostatnim czasie zyskuje przewagę stanowisko, aby w nauce prawa cywilnego posługiwać się kategoriami analogicznymi do pojęcia winy w prawie karnym. Na gruncie tej dziedziny prawa przedstawiane są dwie koncepcje winy: psychologiczna i normatywna. Ta ostatnia przeważa w nauce o deliktach cywilnych. Wychodząc z tego założenia, można przyjąć, że przez winę rozumie się naganną decyzję człowieka, odnoszącą się do podjętego przez niego bezprawnego czynu (zob. Z. Radwański, Zobowiązania, s. 172). Sprawcy bezprawnego czynu stawia się więc zarzut, że jego decyzja była naganna w konkretnej sytuacji.

W obszarze deliktów prawa cywilnego rozróżnia się, podobnie jak w prawie karnym, dwie postacie winy, tj. winę umyślną i nieumyślną.

Wina umyślna a uszkodzenie rury

Przy winie umyślnej sprawca ma świadomość szkodliwego skutku swego zachowania i przewiduje jego nastąpienie, celowo do niego zmierza (łac. dolus directus) lub co najmniej się na wystąpienie tych skutków godzi (łac. dolus eventualis). Tak rozumiana wina umyślna występuje przykładowo w art. 777, 801, 849 i 852 i in.

Wina nieumyślna a uszkodzenie rury

Przy winie nieumyślnej sprawca wprawdzie przewiduje możliwość wystąpienia szkodliwego skutku, lecz bezpodstawnie przypuszcza, że zdoła go uniknąć, albo też nie przewiduje możliwości nastąpienia tych skutków, choć powinien i może je przewidzieć. W obu formach mamy do czynienia z niedbalstwem (culpa). Pojęcie niedbalstwa więc wiąże się w prawie cywilnym z niezachowaniem wymaganej staranności. Dla oceny, kiedy mamy do czynienia z winą w postaci niedbalstwa, decydujące znaczenie ma miernik staranności, jaki przyjmuje się za wzór prawidłowego postępowania. W tej kwestii podstawowe znaczenie ma art. 355, który, jako przepis ogólny, odnosi się nie tylko do odpowiedzialności kontraktowej, ale i deliktowej.

Umiejscowienie rury niezgodne z planem

Zgodnie z art. 355 dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność). Ta formuła ma podstawowe znaczenie jako wzorzec wymaganego zachowania dla każdego, kto znajduje się w określonej sytuacji. Ten wzorzec, kreowany na podstawie reguł współżycia społecznego, przepisów prawnych, zwyczajów, swoistych „kodeksów zawodowych”, pragmatyk zawodowych itp., ma charakter obiektywny (abstrakcyjny). Zarzut niedbalstwa będzie więc uzasadniony wówczas, gdy sprawca szkody zachował się w sposób odbiegający od modelu wzorcowego, ujmowanego abstrakcyjnie. Oceny staranności, jakiej można wymagać od sprawcy szkody, dokonuje się, odnosząc wzorzec postępowania do okoliczności, w jakich działał sprawca szkody, przy czym odrzuca się właściwości ściśle związane z osobowością sprawcy, np. jego charakter, nawyki, temperament itp. Jest to zatem ocena in abstracto, lecz dokonana w odniesieniu do konkretnych okoliczności, w jakich działał sprawca. Dopiero ustalenie, że w konkretnych okolicznościach sprawca szkody mógł zachować się w sposób należyty, uzasadnia postawienie mu zarzutu nagannej decyzji.

Jeśli faktycznie przebieg gazociągu był błędnie oznakowany, to trudno panu Danielowi zarzucić winę, a co za tym idzie obciążyć pana Daniela kosztami naprawy, ale obawiam się, że firma przesyłowa skieruje sprawę do sądu i tam pan Daniel będzie się musiał bronić, zapewne nie sam, tylko pan Daniel zechce ustanowić pełnomocnika. A koszty mogą przewyższyć znacznie te 700 zł.

Co do usunięcia gazociągu – nie jest to takie proste. Firma przesyłowa może obecnie żądać ustanowienia służebności przesyłu, oczywiście za wynagrodzeniem dla pana Daniela, pan Daniel także może żądać uregulowania takiej kwestii sądownie lub umownie za wynagrodzeniem, ale obawiam się, że z uwagi na tzw. dobro społeczne i fakt, że gazociąg służy użytkowi publicznemu, takie żądanie nie znajdzie uzasadnienia i poparcia w sądzie.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.