Jak ubezwłasnowolnić osobę uzależnioną i zmusić do leczenia?

• Data: 2024-10-12 • Autor: Radca prawny Katarzyna Nosal

Moja dorosła córka jest uzależniona od heroiny. Skończyła terapię, była w trzech ośrodkach, ostatnio miała iść na terapię dzienną. Nie chce się leczyć. Jak ubezwłasnowolnić całkowicie córkę i zmusić ją do leczenia? Jakie są koszty? Czy w ogóle takie ubezwłasnowolnienie będzie możliwe?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Jak ubezwłasnowolnić osobę uzależnioną i zmusić do leczenia?

Ubezwłasnowolnienie osoby uzależnionej od narkotyków

Zgodnie z art. 13 Kodeksu cywilnego „osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem”. Przesłankami do ubezwłasnowolnienia są między innymi pijaństwo i narkomania, ale tylko wówczas, gdy w wyniku tych zaburzeń dana osoba nie jest w stanie pokierować swym postępowaniem.

Nie znam pełnej historii Pańskiej córki, zatem trudno mi ocenić, czy tu taka przesłanka zachodzi. Wydaje się, że jeśli sama zgłasza się na odwyk, to trudno uznać, że musi zostać ubezwłasnowolniona. W świetle orzecznictwa przez pojęcie niemożności należy rozumieć spowodowany chorobą umysłową, niedorozwojem umysłowym albo innymi zaburzeniami psychicznymi brak świadomego kontaktu z otoczeniem oraz brak możliwości intelektualnej oceny swojej sytuacji, swojego zachowania i wywołanych nim następstw (zob. postanowienia SN: z 17.05.2013 r., sygn. akt I CSK 122/13, IC 2015/6, s. 53; Kortowski Przegląd Prawniczy 2015/3, s. 157, z glosą M. Kalitko; z 6.09.2017 r., sygn. akt I CSK 331/17; postanowienie SA w Krakowie z 27.02.2015 r., I ACa 1751/14, sygn. akt).

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Wniosek o ubezwłasnowolnienie córki

Ubezwłasnowolnienie może nastąpić jedynie w drodze orzeczenia sądu okręgowego. Wszczęcie postępowania o ubezwłasnowolnienie, a także o jego zmianę może nastąpić tylko na wniosek. Zgodnie z art. 545 Kodeksu postępowania cywilnego „wniosek o ubezwłasnowolnienie może zgłosić:

1) małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie;

2) jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo;

3) jej przedstawiciel ustawowy”.

Przy czym, kto zgłosił wniosek o ubezwłasnowolnienie w złej wierze lub lekkomyślnie, podlega karze grzywny.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Koszt postępowania sądowego

Wniosek o ubezwłasnowolnienie podlega opłacie w wysokości 100 zł. W toku postępowania o ubezwłasnowolnienie sąd powoła biegłego w celu wydania opinii dotyczącej stanu psychicznego osoby mającej zostać ubezwłasnowolnioną. Wnioskodawca musi uiścić wydatki biegłego – to obecnie ok. 1000 zł.

Postępowanie toczy się z udziałem prokuratora. Osobę, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, należy wysłuchać niezwłocznie po wszczęciu postępowania. Wysłuchanie powinno odbyć się w obecności biegłego psychologa oraz – w zależności od stanu zdrowia osoby, która ma być wysłuchana – biegłego lekarza psychiatry lub neurologa. W celu wysłuchania osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, sąd może zarządzić przymusowe sprowadzenie tej osoby na rozprawę albo wysłuchać ją przez sędziego wyznaczonego.

Trudno mi obecnie wyrokować, czy ubezwłasnowolnienie miałoby szansę w odniesieniu do Pańskiej córki. Musiałby Pan wykazać, że nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem na przykładach określonych sytuacji. Jeśli leczyła się odwykowo, to zapewne obecnie jest w lepszej kondycji. Niemniej jednak wielokrotny powrót do nałogu mógłby być argumentem dla sądu, aby to postępowanie wszcząć.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Przykłady

Problemy z zarządzaniem finansami

Historia: Monika, 30-letnia córka Pani Anny, przez wiele lat zmagała się z uzależnieniem od narkotyków. Pomimo trzech prób leczenia w ośrodkach rehabilitacyjnych, Monika nadal nie była w stanie utrzymać się z dala od nałogu. Jej uzależnienie sprawiło, że straciła pracę, a wszystkie oszczędności przeznaczała na zakup narkotyków. Gdy Monika sprzedała rodzinne pamiątki, aby zdobyć pieniądze na kolejną dawkę, Pani Anna zdecydowała się na kroki prawne.

Proces: Pani Anna złożyła wniosek o ubezwłasnowolnienie Moniki, argumentując, że jej córka nie jest w stanie zarządzać swoimi finansami i potrzebuje stałej opieki. Sąd, po przeprowadzeniu wywiadu z psychologiem i psychiatrą, uznał, że Monika nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem i wydał decyzję o jej ubezwłasnowolnieniu.

 
Zagrożenie dla siebie i innych

Historia: Marek, 28-letni syn Pana Jana, od kilku lat zmagał się z uzależnieniem od heroiny. Mimo kilku prób terapii, Marek wciąż wracał do nałogu. Pewnego dnia, będąc pod wpływem narkotyków, spowodował poważny wypadek samochodowy, w którym ranni zostali przypadkowi przechodnie. Rodzina, zaniepokojona jego destrukcyjnym zachowaniem i obawiająca się o bezpieczeństwo innych, postanowiła podjąć drastyczne kroki.

Proces: Pan Jan złożył wniosek o ubezwłasnowolnienie Marka, powołując się na jego niezdolność do kontrolowania swojego postępowania i stwarzanie realnego zagrożenia dla otoczenia. Sąd, po przeanalizowaniu dokumentacji medycznej i opinii biegłych, uznał wniosek za zasadny i zdecydował o ubezwłasnowolnieniu Marka oraz skierowaniu go na przymusowe leczenie.

 
Niemożność samodzielnego funkcjonowania

Historia: Kasia, 35-letnia córka Pani Ewy, była uzależniona od narkotyków od ponad dekady. Mimo wielokrotnych prób leczenia, Kasia nigdy nie była w stanie wytrwać w trzeźwości na dłużej. Jej uzależnienie prowadziło do poważnych zaniedbań higienicznych i zdrowotnych, przez co kilkukrotnie trafiała do szpitala w stanie zagrażającym życiu. Kasia nie była w stanie samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu.

Proces: Pani Ewa złożyła wniosek o ubezwłasnowolnienie córki, argumentując, że Kasia nie jest w stanie samodzielnie dbać o swoje podstawowe potrzeby życiowe i zdrowotne. Sąd, po wysłuchaniu świadków i analizie opinii biegłych, zgodził się z argumentami Pani Ewy i podjął decyzję o ubezwłasnowolnieniu Kasi oraz umieszczeniu jej w ośrodku terapeutycznym, gdzie mogła otrzymać niezbędną pomoc.

Podsumowanie

Ubezwłasnowolnienie osoby uzależnionej od narkotyków jest skomplikowanym procesem, wymagającym udowodnienia, że osoba ta nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem. Przykłady z życia pokazują, że decyzja sądu opiera się na konkretnych dowodach i opiniach biegłych, a celem jest zapewnienie odpowiedniej opieki i leczenia. Proces ten, choć kosztowny, może być konieczny dla bezpieczeństwa i zdrowia osoby uzależnionej oraz jej otoczenia.

Oferta porad prawnych

Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w przygotowaniu niezbędnych pism procesowych w sprawach ubezwłasnowolnienia i innych kwestiach prawnych, zapewniając wsparcie na każdym etapie postępowania. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
3. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2013 r., sygn. akt I CSK 122/13
4. Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 27 lutego 2015 r., sygn. aktI ACa 1751/14

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Radca prawny Katarzyna Nosal

O autorze: Radca prawny Katarzyna Nosal

Radca prawny od 2005 roku, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Udziela porad z prawa cywilnego, pracy oraz rodzinnego, a także z zakresu procedury cywilnej i administracyjnej. Ma wieloletnie doświadczenie w stosowaniu prawa administracyjnego i samorządowego. Ukończyła również aplikację sądową. Obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.



Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

spolkowy.pl

sluzebnosc.info

poradapodatkowa.pl

prawozus.pl

Szukamy prawnika »