• Data: 2024-06-13 • Autor: Radca prawny Paulina Olejniczak-Suchodolska
Moja mam pod wpływem własnego błędu zastrzegła dowód i zgłosiła sprawę na policję o wyłudzeniu kredytu na jej dane. Jednak, gdy ochłonęła, zrozumiała, że żadne wyłudzenie nie miało miejsca. Co mama może teraz zrobić z tym zgłoszeniem przestępstwa na policji? Czy można wycofać zawiadomienie o popełnionym przestępstwie nie ponosząc za to odpowiedzialności?
Pani mama zapewne złożyła zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa wyłudzenia kredytu, czyli z art. 297 § 1 Kodeksu karnego (K.k.), który to stanowi, że:
„Kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogoś innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi – kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”.
Niestety, ustawy karne nie przewidują prawa do „wycofania” zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. Wskazane przez Pani mamę przestępstwo podlega ściganiu z urzędu, a zatem wycofanie zawiadomienia o przestępstwie nie spowoduje przerwania (umorzenia) postępowania przygotowawczego.
Tak naprawdę, aby nie doszło do prowadzenia postępowania w sprawie, organ, który je prowadzi, musi wydać postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania karnego. Nawet jeśli Pani mama, jako pokrzywdzona, na kolejnych etapach sprawy złoży zeznania, w których oświadczy, że nie doszło do popełnienia przestępstwa, o jakim zawiadamiała, tj. że jej poprzednie zeznania o przestępstwie nie są prawdziwe i chce je odwołać, bo złożyła je pod wpływem emocji bez analizy stanu faktycznego, to dla prokuratury, a potem dla sądu – oba jej zeznania są równoważnym dowodem w sprawie (tj. i te pierwsze, i te „odwołujące”). Prokuratura (sąd) samodzielnie oceni, którym zeznaniom dać wiarę.
Radzę więc Pani mamie, by złożyła kolejne zeznania i wskazała prawdę, czyli to, co Pani opisała – najlepiej z jakimiś dowodami w sprawie, np. zeznaniami kuzynki, dowodami spłaty przez kuzynkę tego kredytu). Wówczas to prokuratora najpewniej odmówi wszczęcia postępowania karnego, a jeśli prokurator wniósł już akt oskarżenia do sądu, to go być może wycofa.
Podkreślam jednak, że jeśli prokuratura, a następnie sąd, uznają, że doszło do popełnienia przestępstwa, to niestety, ale te drugie zeznania Pani mamy, jako pokrzywdzonej, nie będą miały znaczenia w sprawie i postępowanie ma prawo dalej się toczyć.
Trzeba też mieć na uwadze, że zgodnie z art. 238 K.k.: „Kto zawiadamia o przestępstwie, lub o przestępstwie skarbowym organ powołany do ścigania wiedząc, że przestępstwa nie popełniono, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”. Nie można zatem wykluczyć ewentualnej odpowiedzialności Pani mamy. Jako że nie była wcześniej karana, sąd może odstąpić od wymierzenia kary, nie mniej jednak wskazuję na ten fakt.
Zatem, aby organy miały drugi dowód w sprawie i mogły ewentualnie odstąpić od wniesienia aktu oskarżenia, Pani mama powinna udać się znowu na policję i złożyć zeznania. Ewentualnie czekać aż same umorzą dochodzenie, ale będzie gorzej, jeśli trafią na trop, że to mama wzięła kredyt i wówczas mogą postawić jej zarzut przestępstwa, jaki wskazałam opinii. Sytuacja jest trudna. Lepiej poinformować organa ścigania, to zawsze będzie na plus dla mamy, nawet gdyby zechciano jej postawić zarzut – mama bowiem wykaże, że współpracowała z organami i niezwłocznie wyjaśniła, jak było naprawdę.
Wycofanie zawiadomienia o przestępstwie złożonym na policji nie jest formalnie możliwe, jednak można złożyć dodatkowe zeznania, aby wyjaśnić nieporozumienie. W takich przypadkach, organy ścigania mają możliwość odmowy wszczęcia postępowania lub jego umorzenia na podstawie nowych dowodów. Warto jak najszybciej skontaktować się z policją, aby przedstawić prawdziwe okoliczności sprawy, co może przyczynić się do szybszego zamknięcia postępowania.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w przygotowywaniu pism procesowych, aby skutecznie i szybko rozwiązać Państwa problemy prawne. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać fachową pomoc bez wychodzenia z domu. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Radca prawny Paulina Olejniczak-Suchodolska
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończyła aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Doświadczenie zawodowe zdobywała współpracując z kancelariami prawnymi. Specjalizuje się głównie w prawie gospodarczym, prawie pracy, prawie zamówień publicznych, a także w prawie konsumenckim i prawie administracyjnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską oraz obsługuje spółki i instytucje państwowe.
Zapytaj prawnika