Problem z hałasem z boiska szkolnego, co zrobić?

Korzystanie z własności a naruszenie praw sąsiadów

Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego:

„Art. 140. [Uprawnienia właściciela]
W granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

Art. 144. [Zakaz immisji]
Właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych”.

Zgodnie z poglądami piśmiennictwa prawnego:

„Artykuł 144 otwiera grupę unormowań określanych tradycyjnie mianem prawa sąsiedzkiego. Funkcją tych unormowań jest zapobieganie ewentualnym konfliktom pomiędzy sąsiadami oraz rozstrzyganie tych konfliktów. Immisje, zwane również zakłóceniami, oznaczają skutki korzystania z nieruchomości (tzw. nieruchomości wyjściowej) polegające na oddziaływaniach na okoliczne nieruchomości. Zasięg oddziaływań może wykraczać poza krąg nieruchomości bezpośrednio graniczących (tzn. sąsiadujących) i dlatego art. 144 posługuje się szerszym pojęciem nieruchomości sąsiednich. Immisje mogą zatem dotykać nieruchomości nawet znacznie oddalonych od źródła oddziaływań. Źródłem immisji jest zachowanie podejmowane przez właściciela w całości na własnej nieruchomości. Cecha ta odróżnia immisję od wtargnięcia na cudzą nieruchomość, które polega na bezprawnym wkroczeniu na cudzą nieruchomość i ewentualnie również na podejmowaniu tam kolejnych działań 2281 . Wtargnięcie nie jest objęte hipotezą art. 144, natomiast jego bezprawność wynika z treści art. 140 k.c. 2282 Podobnie wykraczają poza hipotezę art. 144 tzw. immisje bezpośrednie 2283 , polegające na bezpośrednim oddziaływaniu na nieruchomość sąsiednią 2284 , np. poprzez skierowanie za pomocą sztucznego urządzenia wody deszczowej z jednej nieruchomości na drugą. Komentowany przepis dotyczy zatem wyłącznie tzw. immisji pośrednich, czyli oddziaływań, które ujawniają się na nieruchomości wyjściowej, a następnie przenikają na obszar nieruchomości sąsiednich. Podlegają one dalszemu podziałowi na immisje materialne oraz niematerialne.

Immisjami materialnymi bywają określane oddziaływania polegające na przenikaniu na sąsiednie nieruchomości cząsteczek materii, fal i sił. Są to np. dymy, ciecze, zapachy, hałasy, światło, wstrząsy. Jako immisję materialną kwalifikuje się również rozprzestrzeniające się elementy przyrody ożywionej, jak ptaki (np. hodowlane gołębie), pszczoły przelatujące przez sąsiednie nieruchomości, inne owady i robactwo w przypadku, gdy ich zintensyfikowana ilość wynika ze złego stanu sanitarnego nieruchomości, a nawet zarazki chorób. Do kategorii immisji materialnych należą także fale elektromagnetyczne (radio, telewizja, a także pola elektromagnetyczne emitowane przez stacje bazowe telefonii komórkowych). Immisje materialne mogą wydostawać się z nieruchomości wyjściowej różnymi drogami: drogą powietrzną, pod ziemią, jak również w środowisku wodnym. Jak słusznie zauważono, szkodliwy wpływ immisji może dotyczyć nie tylko ludzi, a ściślej ich fizyczności, lecz także rzeczy oraz zwierząt domowych i gospodarskich.

Immisje niematerialne, zwane również idealnymi lub moralnymi, polegają na oddziaływaniach powodujących u sąsiadów negatywne odczucia psychiczne, jak np. lęk, poczucie zagrożenia, niepokój, rozdrażnienie, odrazę, z powodu np. przechowywania na nieruchomości wyjściowej materiałów niebezpiecznych (łatwopalnych, wybuchowych, trujących itp.) 2289 . Mogą one także polegać na zakłóceniu wrażeń estetycznych, z tym że ocena bezprawności takiej immisji powinna być bardzo ostrożna. Przydatność wyróżnienia immisji niematerialnych w ramach ochrony prewencyjnej właścicieli sąsiednich gruntów wykazał W. Katner na przykładzie kazusu przygotowań do budowy wielkiej brojlerni w najbliższym sąsiedztwie domów mieszkalnych. O ile przedwczesne byłoby wówczas powoływanie się na wydzielanie immisji materialnych w postaci fetoru, te bowiem powstaną dopiero wraz z rozpoczęciem działalności brojlerni, o tyle dopuszczalne byłoby potraktowanie zaistniałego stanu faktycznego jako już dokonanej immisji niematerialnej polegającej na powstaniu u sąsiadów poczucia zagrożenia i w związku z tym domaganie się ochrony na podstawie art. 144.

Granicą służącą ocenie dopuszczalności immisji jest przeciętna miara, ustalana przy pomocy dwóch kryteriów: społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości oraz stosunków miejscowych. Immisje, które tej miary nie przekraczają, są dopuszczalne, jako że nie byłoby możliwe korzystanie z nieruchomości w sposób niedostrzegalny i nieodczuwalny na nieruchomościach sąsiednich. Przeciętny charakter miary wskazuje, że punktem odniesienia powinny być odczucia przeciętnego człowieka, a osobista wrażliwość konkretnej osoby nie ma znaczenia, bez względu na to, co jest przyczyną tej wrażliwości 2292 . Oceniając przeciętną miarę immisji, należy uwzględnić zwłaszcza: częstotliwość trwania zakłóceń, ich intensywność i skutki oraz pozytywną społeczną wartość działalności wytwarzającej immisje (np. pszczelarstwo) 2293 . Społeczno-gospodarcze przeznaczenie nieruchomości jako miernik przeciętnej miary zakłóceń należy ustalać, oceniając charakter zarówno nieruchomości wyjściowej, jak i nieruchomości objętych immisjami. Granice immisji może bowiem wyznaczać cel, któremu dane nieruchomości służą, np. działalność rolnicza, przemysłowa, charakter mieszkalny, religijny itp. 2294 Stosowany miernik ma charakter obiektywny, dlatego indywidualny sposób zagospodarowania nieruchomości nie ma doniosłości prawnej, jeżeli jest niezgodny z obiektywną oceną jej przeznaczenia (np. zabudowanie nieruchomości rolnej bez wcześniejszej zmiany jej klasyfikacji). Z kolei »stosunki miejscowe« oznaczają utrwalony sposób użytkowania nieruchomości w danej okolicy" (A. Sylwestrzak [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. M. Balwicka-Szczyrba, 2023, art. 144).

Naruszanie spokoju przez hałas

Z opisanej nam sytuacji faktycznej można wnioskować, że są argumenty do twierdzenia, że dochodzi do immisji oraz naruszenia Pana dóbr osobistych (w tym prawo do spokoju, do wypoczynku, do prywatności, do ochrony miru domowego, do poczucia bezpieczeństwa oraz do ochrony zdrowia psychicznego przed uszczerbkiem wynikającym z użytkowania położonego po sąsiedzku boiska sportowego).

Wskazuję, że podobny przypadek był rozpatrywany przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 lipca 2020 r., sygn. akt III CSK 6/18, który załączam.

Z uwagi na to, że sprawa jest już długotrwała oraz że uzgodniono z Panem warunki używania boiska, które są jednak łamane, obecnie rekomenduję Panu wysłanie formalnego pisma do właściciela/zarządcy boiska z żądaniem ograniczenia immisji i podjęcia działań mających na celu zaprzestanie negatywnego wpływu boiska na Pana osobę.

Gdyby pismo okazało się nieskuteczne, to do rozważenia byłoby skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.