Darowizna udziału w nieruchomości wspólnej
• Data: 2024-02-09 • Autor: Radca prawny Anna Sufin
W niniejszym artykule omówimy kwestie związane z zarządzaniem majątkiem wspólnym po rozwodzie. Wyjaśnimy, czy współwłaściciel może przepisać swoją część domu innej osobie bez zgody jego współwłaścicielki. Jako przykład posłuży nam sprawa pani Aldony.
Rodzice męża pani Aldony posiadają wspólnie dom, jednak są po rozwodzie i mają go po połowie udziałów. Pani Aldona zapytała nas, czy teść może darować swój udział w domu jej mężowi bez zgody teściowej, która jest współwłaścicielką.
Wspólność majątkowa małżonków
Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa. Ma ona charakter współwłasności łącznej (por. art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego) – w takim rodzaju współwłasności nie można wyodrębnić udziałów, małżonek nie mógłby sam zbyć przedmiotu współwłasności. Natomiast z chwilą uprawomocnienia się wyroku rozwodowego taka współwłasność zamienia się we współwłasność w częściach ułamkowych, ponieważ między małżonkami przestaje istnieć ustrój współwłasności majątkowej małżeńskiej (por. art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Domniemywa się, że udziały w majątku wspólnym małżonków są równe (por. art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), a tym samym, że po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej każdy z małżonków ma 1/2 udziału w przedmiotach majątkowych, wcześniej objętych wspólnością.
Zobacz też: Przepisanie domu na jedno dziecko bez zgody drugiego
Rozwód i udziały w nieruchomości
Tym samym po rozwodzie rodzice męża pani Aldony stali się właścicielami po 1/2 udziału w nieruchomości – domu, o którym mowa w pytaniu. Nadmienię, że prawomocny wyrok orzekający rozwód może być podstawą wpisu w księdze wieczystej współwłasności w częściach ułamkowych na rzecz byłych małżonków (por. uchwała SN z 21.06.2001 r., sygn. akt III CZO 16/01).
Przeczytaj też: Czy można wynająć mieszkanie bez zgody współwłaściciela
Darowizna udziału w domu bez zgody współwłaściciela
Czy można sprzedać współwłasność bez zgody współwłaściciela? Zgodnie z art. 198 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Współwłaściciel nie sprzedaje/daje przy tym konkretnej części nieruchomości, ale swój udział w niej, a – jak stanowi przytoczony przepis – może to uczynić niezależnie od tego, czy wyrażają na to zgodę pozostali współwłaściciele, taka zgoda nie jest wymagana. Co więcej, współwłaściciel może rozporządzić nie tylko całością swojego udziału, ale jego częścią.
Podsumowując, do zbycia w drodze darowizny udziału w nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności z byłą żoną przez teścia nie jest wymagana zgoda teściowej, a co więcej – nawet jej wiedza o tym fakcie (dowie się o tym, gdy pani Aldona i jej mąż będą chcieli wpisać nowy stan prawny do księgi wieczystej).
Zobacz również: Czy mąż może sprzedać żonie samochód
Przykłady
Przykład 1
Jan i Anna byli małżeństwem przez 10 lat. W trakcie małżeństwa zakupili wspólnie dom. Po rozwodzie, zgodnie z przepisami, stali się współwłaścicielami nieruchomości, posiadającymi po 1/2 udziału. Jan postanowił sprzedać swój udział w domu swojemu bratu, co było możliwe bez zgody Anny.
Przykład 2
Ewa i Marek po 15 latach małżeństwa zdecydowali się na rozwód. Posiadali wspólne mieszkanie, w którym zamieszkiwali. Po rozwodzie Ewa, chcąc zacząć nowe życie w innym mieście, zdecydowała się podarować dorosłej córce połowę mieszkania. Zgodnie z prawem Ewa mogła dokonać darowizny udziału w nieruchomości wspólnej bez zgody Marka, mimo że mieszkanie było wcześniej ich wspólną własnością.
Przykład 3
Tomasz i Katarzyna po 5 latach małżeństwa zdecydowali się na separację, a następnie na rozwód. Wspólnie nabyli działkę budowlaną. Po rozwodzie Tomasz postanowił sprzedać swoją połowę działki przyjacielowi. Katarzyna, chociaż była zaskoczona tą decyzją, nie mogła legalnie sprzeciwić się tej transakcji, gdyż zgodnie z przepisami Tomasz miał prawo do takiego rozporządzania swoim udziałem.
Podsumowanie
Podsumowując, małżeńska wspólność majątkowa ulega zmianie w momencie rozwodu. Każdy z byłych małżonków staje się współwłaścicielem po 1/2 udziału w majątku nabytym w trakcie małżeństwa i może zarządzać swoją częścią niezależnie od woli drugiej strony. Przytoczone przykłady pokazują, jak różnorodne mogą być sytuacje związane z zarządzaniem współwłasnością.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz porady prawnej dotyczącej wspólności majątkowej po rozwodzie lub pomocy w przygotowaniu dokumentów? Zastanawiasz się, czy można przepisać swoją część mieszkania bez zgody współwłaściciela? Skontaktuj się z nami – oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz wsparcie w redagowaniu pism związanych z rozdzielnością majątkową. Napisz do nas już dziś, formularz kontaktowy znajdziesz pod tekstem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
3. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21.06.2001 r., sygn. akt III CZO 16/01
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Radca prawny Anna Sufin
Radca prawny.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
