Indywidualne porady prawne
Przepisanie domu lub mieszkania na jedno z dzieci - czy pozostałym dzieciom coś się należy?
• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Rodzice potajemnie przepisali dom na jedno z dzieci, naszego brata. Rodzice żyją i mają nas oprócz brata jeszcze trzy córki. Kiedy przez przypadek dowiedziałam się o tym od mojego brata, zbulwersowana zadzwoniłam do mojej matki, czy to prawda że przepisali majątek na brata. Brat mi mówi, że rodzice przepisali mu całe mieszkanie, matka twierdzi, że tylko dół domu, bo trzeba coś zrobić z dachem, a oni nie mają za co. Jak mogę się dowiedzieć, czy rodzice przepisali bratu cały dom, czy część? Czy mam prawo ubiegać się o jakąś spłatę? Dodam, że brat jako najmłodszy nie pomagał w gospodarstwie rolnym, a my trzy - tak. Czy po śmierci rodziców będzie należał się nam zachowek?
Przepisanie majątku na jedno z dzieci bez wiedzy pozostałych
Musi Pani zacząć o tego, że rodzice o niczym nie musieli Pań informować. Nieruchomość należy do rodziców i mieli prawo rozporządzić nią, jak chcieli. To ich ustawowe prawo. Może Pani czuć się pominięta, ale prawa rodzice nie naruszyli.
Zobacz też: Jak przepisać działkę na syna
Kiedy dzieci mają prawo do zachowku?
Za życia rodziców nie macie zasadniczo prawa do jakiejkolwiek spłaty. To, czy macie prawo do zachowku, zależy od tego, jak rodzice przekazali bratu nieruchomość. Jeśli była to darowizna – to macie prawo do zachowku. Jeśli byłą to odpłatna umowa – np. służebność, sprzedaż – nie macie prawa do zachowku.
Zgodnie z treścią wyroku z dnia 30 stycznia 2008 r., sygn. akt III CSK 255/07, „jeżeli spadkodawca dokonał darowizny wyczerpującej cały spadek, uprawniony do zachowku może dochodzić od obdarowanego roszczenia o zachowek w granicach określonych w art. 1000 k.c.”
Przeczytaj też: Przepisanie mieszkania na wnuka niepełnoletniego
Jak obliczyć zachowek?
Zgodnie z treścią art. 991 § 1 i 993 przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń, natomiast dolicza się do spadku darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę.
Jako zdefiniowaną umowę darowizny przytoczył sąd przepis art. 888 § 1, ale zaznaczył, że rodzaj umowy należy oceniać nie na podstawie jej tytułu nadanego przez strony, ale na podstawie zgodnego zamiaru stron i celu umowy w tym zakresie (art. 65).
W najnowszym orzecznictwie na gruncie art. 1039 § 1 pojawiło się stanowisko, zgodnie z którym za „darowiznę w rozumieniu art. 1039 § 1 k.c. należy rozumieć nie tylko taką umowę, która niezależnie od oznaczenia przyjętego przez strony, stanowiła umowę darowizny w rozumieniu art. 888 § 1 k.c., ale także wszelkiego rodzaju umowy, na podstawie których dochodzi do przysporzenia dokonanego po tytułem darmym, nawet gdy źródła takiego przysporzenia nie można zakwalifikować jako umowy darowizny”. Przykładem są orzeczenia
Sądu Najwyższego, a to: postanowienie SN z 23.09.2012 r., sygn. akt I CSK 217/12,
„Wprawdzie powyższe judykaty zostały wydane w związku z art. 1039 § 1 k.c., jednak treść tego przepisu oraz wydane orzeczenia pozwalają na zastosowanie analogicznej wykładni dla pojęcia »darowizna«, o którym mowa w art. 993 k.c.”
Zobacz również: Czy można przepisać swoją część mieszkania
Jak sprawdzić kto jest właścicielem nieruchomości?
Jak to sprawdzić? W wydziale KW w sądzie rejonowym. Po nazwisku brata albo rodziców odnajdziecie nr KW, należy albo poprosić o wgląd, albo przejrzeć ją przez internet, albo udać się do wydziału rejestru gruntów w starostwie powiatowym, odnaleźć nr działki i nr KW. Jest tam i data przeniesienia własności i rodzaj umowy.
Przeczytaj również: Zrzeczenie się nieruchomości na rzecz rodziny
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Adam
Moi rodzice przepisali mieszkanie za życia na jedną z sióstr. Dowiedziałem się dopiero o tym po ich śmierci. Na pogrzebie zapytałem się o spadek i dowiedziałem się że przepisali swoje mieszkanie własnościowe za opiekę. W tym przypadku ani spadek, ani zachowek mi się nie zależał, ani żadna spłata. Ale w sumie nie mam do nikogo pretensji, mieszkam 14 lat w Anglii gdzie odwiedzałem rodziców raz na kilka lat. Siostra się nimi opiekowała więc uważam że to uczciwe.
Marzena
Około 20 lat temu moi rodzice przepisali bratu gospodarstwo rolne w zamian za emeryturę. Gospodarstwo ma ponad 20 hektarów, dom, budynki, sprzęt i zwierzęta. Ja dostałam tylko na mieszkanie, wtedy około 100 tys. Uważam to za niesprawiedliwe i krzywdzące bo brat teraz sprzedaje działki po kilkaset tys. gdzie za taką działkę można kupić moje mieszkanie. Czy należy mi się jakaś spłata za życia rodziców? Czy dopiero po śmierci rodziców będę mogła dochodzić zachowku od tej darowizny?
Aneta
Jak rodzice przepisali gospodarstwo rolne na brata w zamian za emeryturę, nic się Pani nie należy, ani za życia rodziców, ani po ich śmierci. Jedyna opcja to spróbować dogadać się z bratem aby darował Pani jakąś działkę, ale według prawa nic się Pani nie należy, ponadto otrzymała Pani spłatę w postaci pieniędzy na mieszkanie
Mirek
Przepisanie domu na jedno z dzieci z pominięciem pozostałych zawsze rodzi konflikty w rodzinie. Otrzymałem dom od rodziców w zamian na dożywocie i oczywiście rodzeństwo miało do mnie z tego powodu zarzuty, wytyki i bolączki. Tylko jeżeli chodziło o opiekę rodziców w podeszłym wieku, wszyscy umywali ręce i chcieli tylko spłaty z majątku rodziców. Wiem że nie mają do niczego prawa, także mogę spać spokojnie, a po wszyskim pogniewali się i na rodziców i zerwali kontakt. Jakby dostali pieniądze pewnie byliby super dziećmi, a tak udowodnili na czym im tylko zależy - KASA!
Aldona
Czyli jak dobrze rozumiem, jeżeli przepisali dom, mieszkanie, nieruchomość na jedno z dzieci, pozostałym należy się zachowek jeżeli darowizna była robiona bez dożywocia, opieki. Jak przepisano za dożywocie, zachowek się nie należy.
Andrzej
U mnie rodzice przepisali dom na jedno dziecko, brata z obowiązkiem spłaty mnie i brata. Brat spłacił nas, podpisaliśmy papiery i wszyscy są zadowoleni. Takie przepisywania rodzą konflikty w rodzinie, ale też dużo zależy od stosunków jakie panują. Jak dzieci nie interesują się rodzicami, to później też niech nie mają pretensji że zostają z niczym. Mój sąsiad otrzymał gospodarstwo rolne w latach 90-tych. Wcześniej nikt nie chciał robić na gospodarce bo to wieś, obowiązki. Teraz jak ziemia nabrała wartości każdy by chciał spłat, działek. Niestety tak to nie działa i trzeba myśleć w danym momencie a nie domagać się czegoś co się nie należy
Apolonia
Moja siostra odziedziczyła majątek z testamentu..bracia po śmierci się zrzekli..ja nie mam nic przeciwko żeby siostra odziedziczyła majątek jednak sądzę że jest to krzywdzące wobec wnuków..czy jeśli się zrzekne nie zrzekajac dzieci to one zachowają prawo do zachowku?
Edek
Niestety przepisanie domu na jedno z dzieci rodzi zawsze nieporozumienia w rodzinie. Ale tak to jest jak chodzi o kasę. Dla kasy rodziny kłócą się i nie rozmawiają do końca życia. Znam niestety takie przypadki. Nawet spłata rodzeństwa nic nie dała, bo chcieli więcej niż im oferowano. Później kłótnie i straszenie zachowkiem
Agnieszka
Moi rodzice przepisali gospodarstwo rolne na jedno z dzieci a dokładnie mojego brata. Gospodarstwo ma 50 ha, dom, zabudowania, maszyny, zwierzęta. Wartość około 15 mln zł. Mi brat zaoferował spłatę, kupno mieszkania do 600 tys. Jak dla mnie jest to niesprawiedliwe bo dostał o wiele więcej. Mam pytanie, czy jak teraz przyjmę tą spłatę, będę mogła ubiegać się o zachowek po śmierci rodziców?
Kobi
Nie napisała Pani w jaki sposób przepisali rodzice gospodarstwo rolne na brata. Czy w formie darowizny za dożywocie, czy zobowiązali brata do spłaty itp. Te rzeczy mają znaczenie, bo jeżeli rodzice przepisali gospodarstwo za dożywocie to nic nie będzie się Pani należało. Dlatego radziłbym dążyć do spłaty za życia rodziców, bo później dane słowo spłaty może nie zostać dotrzymane
Agata
Nikt nikomu nie zabroni przepisać domu na jedno z dzieci. Rodzice mogą rozporządzać majątkiem jak chcą. Wszystko zależy jak dom został przepisany, czy w formie darowizny, czy w zamian na dożywocie. Jak bez dożywocia to należy się zachowek, jak nie to nic się nie należy, żaden zachowek ani spłata.
Włodek
Przepisanie domu, mieszkania, majątku itp na jedno z dzieci rodzi niestety konflikty w rodzinie. Przeważnie pozostałe dzieci czuja się pokrzywdzone. Ale tutaj wszystko jest zgodne z prawem i rodzice wcale nie muszą dzielić majątku za swojego życia sprawiedliwie. Nie wiemy też jakie są stosunki rodziców z pozostałymi dziećmi. Za życia rodziców obdarowany wcale nie musi nikogo spłacać, a jeszcze jak się okaże że przepisanie domu było za dożywocie to pozostałym nic nie będzie się należało.
Marlena
Rodzice męża w 2020 roku przepisali dom wraz z gospodarstwem rolnym na jedno ze swoich dzieci w zamian za dożywocie. Wiem że mężowi nic się nie należy ale odbarowane dziecko niczym się nie interesuje, pije, nie zapewnia rodzicom podstawowych rzeczy, nie płaci rachunków, do niczego się nie dokłada. Rodzice teraz w 2021 rok od przepisania zastanawiają się jak załatwić tą sytuację, czy odebrać darowiznę, czy zażądać spłaty i przepisać dożywocie na męża
Iwona
Ja tam bym nie wchodziła w żadne spłaty, bo jak pije to może nie płacić latami i co mu kto zrobi. Najlepiej odebrać przepisany dom wraz z gospodarstwem rolnym i nakłonić aby rodzice przepisali wam ten dom i gospodarkę. Znam taki przypadek że za rażącą niewdzieczność odbierano darowizny domów po kilku latach i to bez większych problemów, muszą tylko żyć darczyńcy i trzeba mieć z 2-3 świadków
Adi
W takich przypadkach jak przepisanie domu na jedno z dzieci ma na celu aby pozostałe dzieci nic nie dostały. Łatfo to rozwiązać przepisując dom w zamian za dożywocie, wtedy pozostałym dzieciom nie należą się żadne zachowki i spłaty za życia rodziców
Martyna
U mnie rodzice przepisali gospodarstwo rolne na brata. W domu było nas czwórka rodzeństwa. Oczywiście przepisanie gospodarstwa rolnego na jedno z dzieci rodziło by poczucie niesprawiedliści, ale rodzice starali się podzielić nas na równo. Brat otrzymał gospodarstwo a pozostałe rodzeństwo otrzymało spłaty. Na brata rodzice przepisali dom, budynki gospodarcze i 12 ha ziemi, my dostaliśmy równowartość pieniędzy na 60 metrowe mieszkania we Wrocławiu. Według mnie to uczciwe rozwiązanie które nie prowadzi do późniejszych konfliktów w rodzinie, spłat i żądania zachowków.
Wieśka
Temat jest bardzo skomplikowany. W niektórych rodzinach ludzie potrafią się dogadać i np przepisują dom na jedno z dzieci, drugiemu dają spłatę, trzeciemu działkę itp. Taki podział sprawidliwy sprawia że później nie ma kłótni ciągania po sądach itp. Osobiście spotkałem się z przypadkiem przepisania gospodarstwa rolnego na jedno z dzieci z pominięciem pozostałych. W rodzinie od razu powstała kłótnia że niesprawiedliwe itp. Było to 10 lat temu i wszystkie dzieci są skłócone z tym co otrzymał gospodarstwo rolne i do tej pory ze sobą nie rozmawiają. A wszystko przez kase
prawnicy z dużym doświadczeniem:
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
Zadaj pytanie »
» Pomoc prawna w Holandii w ramach ubezpieczenia – czy to się opłaca?
» Przeprowadzenie rury przez działkę tuż przed jej sprzedażą
» Czy montażyście filmów przysługują prawa autorskie?
» Wycięcie drzew samosiejek z działki i przywrócenie ziemi do użytkowania rolniczego
» Zmiana nazwiska na dwuczłonowe u osoby dorosłej
Komentarze (17):