Darowizna części działki na której stoi dom

Pani Agnieszka jest właścicielką dużej działki budowlanej. Otrzymała ją darowizną od rodziców i jest zapisana tylko na nią. Na działce stoi dom wybudowany przez panią Agnieszkę i jej byłego męża (są po rozwodzie). Pani Agnieszka ma pięcioro dzieci i chciałaby jednemu z dzieci przekazać w darowiźnie część działki (tę bez domu), bo syn chce wziąć kredyt i się budować. Pozostałej czwórce dzieci chciałaby rozpisać działkę za kilka lat. Pyta, czy jest to możliwe do realizacji, a jeśli tak, ile to może kosztować.

Decydowanie o własnej działce z majątku osobistego

Niezależnie od tego, czy rodzice darowali pani Agnieszce nieruchomość jeszcze przed zawarciem małżeństwa, czy też już po, nie zaznaczając jednak, że darują ją na majątek wspólny małżonków, jest jedyną właścicielką nieruchomości (por. art. 33 pkt 1 i 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Jako właścicielka może tą nieruchomością swobodnie dysponować (por. art. 140 Kodeksu cywilnego). Może zatem ją darować dzieciom – każdemu odpowiednią część.

To, że mąż poczynił nakłady na nieruchomość, mogło mieć znaczenie w postępowaniu o podział majątku (nie wiem, czy takie zostało przeprowadzone), w którym mógł domagać się rozliczenia nakładów, które poczynił z majątku wspólnego na majątek osobisty pani Agnieszki (por. art. 45 Kodeksu rodzinnego). Mąż mógłby także domagać się, aby przeniosła na niego udział w nieruchomości (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 1985 r., sygn. akt. III CZP 7/85, zgodnie z którą małżonek, który wspólnie ze swym współmałżonkiem dokonał budowy na gruncie stanowiącym majątek odrębny tego współmałżonka, może w postępowaniu o podział majątku dorobkowego – na podstawie art. 231 K.c. żądać przeniesienia własności udziału w tej nieruchomości na swoją rzecz). Jeśli podział majątku nie był przeprowadzony, mąż może w każdej chwili żądać takiego podziału (po darowaniu nieruchomości będzie mógł żądać już tylko zwrotu nakładów).

Zobacz też: Rodzice przepisali dom na jedno dziecko

Wydzielenie części działki

Wracając do meritum pytania – aby przepisać część działki synowi, pani Agnieszka musi w pierwszej kolejności tę część wydzielić. Skoro planuje w przyszłości wydzielić jeszcze inne działki dla pozostałych dzieci, warto by taki podział przeprowadzić już teraz, łącznie, bowiem wtedy koszty będą niższe (chociażby geodety) i czas włożony w przedsięwzięcie krótszy.

Podział nieruchomości reguluje ustawa o gospodarce nieruchomościami w art. 92-100. W pierwszej kolejności trzeba zweryfikować, czy podział nieruchomości jest zgodny z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a wydzielone działki będą miały dostęp do drogi publicznej. Jeśliby nie było dla tej miejscowości MPZP, plan nie byłby obowiązkowy, a gmina nie ogłosiłaby, że przystępuje do sporządzenia planu, pani Agnieszka powinna jeszcze przed złożeniem wniosku o podział, postarać się o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (por. art. 61 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Od konieczności zgodności podziału z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego istnieje kilka wyjątków, żaden jednak nie będzie jej dotyczył.

Przeczytaj też: Sądowy podział nieruchomości procedura

Projekt geodety – podział działki na części

Na początku pani Agnieszka powinna zaproponować projekt podziału. Jednakże w praktyce najlepiej jest, by już taki projekt sporządził geodeta. Ceny usługi geodezyjnej związanej z przygotowaniem projektu są różne, trzeba jednak liczyć się z koniecznością wydatkowania kilku tysięcy. Taki wstępny projekt podziału załączany jest do wniosku składanego do wójta, burmistrza, prezydenta miasta o dokonanie podziału. Do wniosku należy załączyć jeszcze dokumenty:

1. stwierdzające tytuł prawny do nieruchomości (odpis z księgi wieczystej);
2. wypis z katastru nieruchomości i kopię mapy katastralnej obejmującej nieruchomość podlegającą podziałowi (ze starostwa powiatowego);
3. decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku, o którym wspominałam powyżej;
4. pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków, gdyby nieruchomość była wpisana do rejestru zabytków;
5. wstępny projekt podziału (sporządzony na kopii mapy zasadniczej, którą także można uzyskać w starostwie powiatowym)
6. protokół z przyjęcia granic nieruchomości;
7. wykaz zmian gruntowych;
8. wykaz synchronizacyjny, jeżeli oznaczenie działek gruntu w katastrze nieruchomości jest inne niż w księdze wieczystej;
9. mapę z projektem podziału.

Jeśli wstępny projekt podziału zostanie zaaprobowany przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), geodeta odszuka punkty graniczne dzielonej działki. W tej czynności będą uczestniczyli sąsiedzi, którzy powinni podpisać zgodę na przebieg granicy. Jednak niestawiennictwo sąsiadów nie wstrzyma czynności. Następnie geodeta sporządzi właściwy projekt podziału, który podlega zatwierdzeniu decyzją wójta. Dokumentacja podziału jest przez geodetę przesyłana do ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej.

Zobacz również: Darowizna dla wnuka niepełnoletniego

Wpisanie zmian do księgi wieczystej działki

Po uprawomocnieniu się decyzji pani Agnieszka może wystąpić o wpisanie zmian w księdze wieczystej. Do tej czynności konieczne będą załączone do decyzji mapa z projektem podziału i przekazany przez geodetę wykaz zmian gruntowych. Wpisanie zmiany w księdze to koszt 200 zł (wpis syna jako właściciela), założenie nowej księgi dla wydzielonej działki i ujawnienie podziału działki – 60 zł (por. ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, art. 44).

Po dokonaniu podziału należy liczyć się z koniecznością zapłaty opłaty adiacenckiej. We właściwej gminie można uzyskać informację co do wysokości opłaty.

Dla aktu darowizny pani Agnieszka potrzebować będzie opisu i mapy sporządzonych przez ośrodki dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej (150 zł). Za sporządzenie umowy darowizny notariusz pobierze opłatę, której wysokość zależy od wartości przedmiotu darowizny (wedle rozporządzenia w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej, § 3). Do tej opłaty należy doliczyć 23% podatku VAT. Koszt wypisów to 6 zł + VAT za każdą stronę wypisu.

Notariusz pobierze także wynagrodzenie w kwocie 200 zł netto za sporządzenie i przesłanie do sądu wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej (por. § 16 rozporządzenia). Z uwagi na to stopień pokrewieństwa syn nie zapłaci podatku od spadków i darowizn (art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Przeczytaj również: Zmiana wpis w księgi wieczystej po podziale majątku

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
3. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - Dz.U. 1997 nr 115 poz. 741
4. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - Dz.U. 2003 nr 80 poz. 717
5. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 1985 r., sygn. akt. III CZP 7/85

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.