• Autor: Radca prawny Anna Sufin
Mam własnościową działkę. Otrzymałam ją darowizną od rodziców i jest tylko na mnie. Na działce stoi dom wybudowany przeze mnie i mojego BYŁEGO męża (jesteśmy po rozwodzie.) Mam pięcioro dzieci i chciałabym jednemu z dzieci przepisać część działki (tę bez domu), bo syn chce wziąć kredyt i się budować. Pozostałej czwórce dzieci chciałabym rozpisać działkę za kilka lat. Czy jest to możliwe? Jeśli tak, to jakie koszty są z tym związane?
Niezależnie od tego, czy rodzice darowali Pani nieruchomość jeszcze przez zawarciem małżeństwa, czy też już po tym zawarciu, nie zaznaczając jednak, że darują ją na Państwa majątek wspólny, jest Pani jedyną właścicielką nieruchomości, a ona była częścią Pani majątku osobistego (por. art. 33 pkt 1 i 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Jako właściciel może Pani tą nieruchomością swobodnie dysponować (por. art. 140 Kodeksu cywilnego). Może zatem Pani ją darować dzieciom – każdemu odpowiednią część.
To, że mąż poczynił nakłady na nieruchomość, mogło mieć znaczenie w postępowaniu o podział majątku (nie wiem, czy takie Państwo przeprowadzali), w którym mąż mógł domagać się rozliczenia nakładów, które poczynił z majątku wspólnego na Pani majątek osobisty (por. art. 45 Kodeksu rodzinnego). Mąż mógłby także domagać się, aby przeniosła Pani na niego udział w nieruchomości (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 1985 r., sygn. akt. III CZP 7/85, zgodnie z którą małżonek, który wspólnie ze swym współmałżonkiem dokonał budowy na gruncie stanowiącym majątek odrębny tego współmałżonka, może w postępowaniu o podział majątku dorobkowego - na podstawie art. 231 kc żądać przeniesienia własności udziału w tej nieruchomości na swoją rzecz). Jeśli podział majątku nie był przeprowadzony, mąż może w każdej chwili żądać takiego podziału (po darowaniu nieruchomości będzie mógł żądać już tylko zwrotu nakładów).
Zobacz też: Rodzice przepisali dom na jedno dziecko
Wracając do meritum pytania – aby przepisać część działki synowi, musi Pani w pierwszej kolejności tę część wydzielić. Skoro planuje Pani w przyszłości wydzielić jeszcze inne działki dla pozostałych dzieci, warto by taki podział przeprowadzić już teraz, łącznie, bowiem wtedy koszty będą niższe (chociażby geodety) i czas włożony w przedsięwzięcie krótszy.
Zakładam, że przedmiotowa działka jest w całości działką budowlaną. Gdyby było inaczej – proszę o informację.
Podział nieruchomości reguluje ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami w art. 92–100.
W pierwszej kolejności trzeba zweryfikować, czy podział nieruchomości jest zgodny z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a wydzielone działki będą miały dostęp do drogi publicznej. Jeśliby nie było w Państwa miejscowości takiego planu, plan nie byłby obowiązkowy, a gmina nie ogłosiłaby, że przystępuje do sporządzenia planu, powinni Państwo jeszcze przed złożeniem wniosku o podział, postarać się o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (por. art. 61 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Od konieczności zgodności podziału z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego istnieje kilka wyjątków, żaden jednak nie będzie Państwa dotyczył.
Przeczytaj też: Sądowy podział nieruchomości procedura
Na początku Państwo winni zaproponować projekt podziału. Jednakże w praktyce najlepiej jest, by już taki projekt sporządził geodeta. Ceny usługi geodezyjnej związanej z przygotowaniem projektu są różne, trzeba jednak liczyć się z koniecznością wydatkowania ok. 2 tys. zł. Proszę zorientować się, jak to się kształtuje w Państwa okolicy. Taki wstępny projekt podziału załączany jest do wniosku składanego do wójta, burmistrza, prezydenta miasta o dokonanie podziału. Do wniosku należy załączyć jeszcze dokumenty:
Jeśli wstępny projekt podziału zostanie zaaprobowany przez wójta / burmistrza / prezydenta miasta, geodeta odszuka punkty graniczne dzielonej działki. W tej czynności będą uczestniczyli sąsiedzi, który powinni podpisać zgodę na przebieg granicy. Jednak niestawiennictwo sąsiadów nie wstrzyma czynności. Następnie geodeta sporządzi właściwy projekt podziału, który podlega zatwierdzeniu decyzją wójta. Dokumentacja podziału jest przez geodetę przesyłana do ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej.
Zobacz również: Darowizna dla wnuka niepełnoletniego
Po uprawomocnieniu się decyzji może Pani wystąpić o wpisanie zmian w księdze wieczystej. Do tej czynności konieczne będą załączone do decyzji mapa z projektem podziału i przekazany przez geodetę wykaz zmian gruntowych. Wpisanie zmiany w księdze to koszt 200 zł (wpis Pani syna jako właściciela), założenie nowej księgi dla wydzielonej działki i ujawnienie podziału działki – 60 zł (por. ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, art. 44).
Po dokonaniu podziału należy liczyć się z koniecznością zapłaty opłaty adiacenckiej. We właściwej gminie mogą Państwo uzyskać informację co do wysokości opłaty.
Dla aktu darowizny potrzebować Pani będzie opis i mapę, sporządzane przez ośrodki dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej (150 zł). Za sporządzenie umowy darowizny notariusz pobierze opłatę, której wysokość zależy od wartości przedmiotu darowizny (wedle rozporządzenia w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej, § 3). Do tej opłaty należy doliczyć 23% podatku VAT. Koszt wypisów to 6 zł + VAT za każdą stronę wypisu.
Notariusz pobierze także wynagrodzenie w kwocie 200 zł netto za sporządzenie i przesłanie do sądu wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej (por. § 16 rozporządzenia). Z uwagi na to stopień pokrewieństwa syn nie zapłaci on podatku od spadków i darowizn (art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn).
Przeczytaj również: Zmiana wpis w księgi wieczystej po podziale majątku
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Radca prawny Anna Sufin
Radca prawny.