Indywidualne porady prawne
• Autor: Katarzyna Siwiec
W szkole na przerwie rodzic innego dziecka poszarpał moje dziecko w wieku 7 lat – czy naruszył jego dobra osobiste, nietykalność cielesną? Jednocześnie krzyczał na moje dziecko i straszył zaprowadzeniem do dyrektora? Moje dziecko podobno pokłóciła się ze swoją koleżanką (lat 9) i to właśnie jej matka zachowała się wobec mojego dziecka w opisany sposób – wykorzystała przewagę dorosłego. Jakie konsekwencje może ponieść?
Przede wszystkim jeśli doszło do jakichś czynności o charakterze fizycznym, typu szarpanie, mogło dojść do popełnienia przestępstwa, o jakim mowa w art. 217 Kodeksu karnego, który w całości przytaczam:
„Art. 217. § 1. Kto uderza człowieka lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 2. Jeżeli naruszenie nietykalności wywołało wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego albo jeżeli pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności, sąd może odstąpić od wymierzenia kary.
§ 3. Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego.”
Zwrot „w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną” obejmuje wszelkiego rodzaju czynności oddziałujące na ciało drugiej osoby. Najczęściej podawane przykłady w literaturze przedmiotu to: szarpanie za ubranie, włosy, szczypanie, rzucenie w kogoś jakimś przedmiotem, spoliczkowanie, oplucie, oblanie płynem, popchnięcie, potrącenie kogoś ręką lub barkiem, ciągnięcie za włosy, przytrzymanie, podstawienie nogi, zrzucenie czapki lub okularów, uderzenie rękawiczką, rozbicie na ubraniu jajka, obcięcie włosów, ogolenie, kłucie, poklepywanie.
Jak podkreślił Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 9 sierpnia 2012 r., II AKa 137/12, naruszeniem nietykalności cielesnej są wszystkie czynności oddziałujące na ciało innej osoby, które nie są przez nią akceptowane. Naruszenie nietykalności cielesnej nie musi łączyć się z powstaniem obrażeń.
Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego, co oznacza, że musiałaby Pani po prostu wnieść do sądu tzw. prywatny akt oskarżenia, ale przestępstwo to może być również wszczęte i ścigane z urzędu przez prokuratora, jeśli uzna on to za celowe ze względu na interes społeczny. W takim przypadku postępowanie takie toczy się z urzędu, a pokrzywdzony może do niego przystąpić w charakterze oskarżyciela posiłkowego.
Odnośnie zaś naruszenia dóbr osobistych to w art. 23 Kodeksu cywilnego ustawodawca postanowił, że dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
Pomimo że wprost przepis tego nie wskazuje, nietykalność cielesna jest także dobrem osobistym podlegającym ochronie.
Z kolei cały katalog uprawnień w związku z naruszeniem dobra osobistego przewiduje kolejny przepis i są to następujące roszczenia:
Roszczeń tych dochodzi się przed sądem cywilnym.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
O autorze: Katarzyna Siwiec
Radca prawny, absolwentka wydziału prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Od 17 lat pracująca w zawodzie prawnika i udzielająca porad prawnych, od 2010 roku prowadzi własną kancelarię. Specjalizuje się w obsłudze prawnej zarówno przedsiębiorców z różnych branż, jak i osób fizycznych.
Zapytaj prawnika