Budowa domu na kredyt na działce żony a podział majątku
• Data: 2023-01-27 • Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Mieszkam w domu jednorodzinnym razem z żoną i dwójką dzieci od 2010 r. Ziemia, na której stoi dom, jest własnością mojej żony, otrzymała ją od swojej mamy i jej siostry jako darowiznę przed wybudowaniem domu, chyba w 2008 r. Następnie wspólnie z żoną wzięliśmy kredyt hipoteczny na wybudowanie domu. Obecnie działka jest ogrodzona, na działce oprócz domu stoi mała szopka narzędziowa (domek ogrodowy), garaż dwustanowiskowy i wiata tarasowa. Wszystko to powstało po wybudowaniu domu. Nie mamy z żoną rozdzielności majątkowej ani nie podpisywaliśmy żadnych dokumentów przedślubnych o rozdzielnych majątkach. Wspólnie rozliczamy się z podatków. Właścicielem działki jest moja żona. Jak składałem wniosek o dofinansowanie do wymiany ogrzewania w domu, okazało się, że właścicielem domu również jest moja żona, bo ja nie mogę złożyć wniosku na siebie, tylko żona musi. Obecnie chcemy się rozstać i podzielić majątek. Wszystkie nieruchomości i działkę. Moja żona chce zostać w tym domu i dalej tu mieszkać. Ja mam się wyprowadzić. Proszę o poradę, jak wygląda podział naszego majątku i w jakiej części ja mogę partycypować? Czy tak jak uważam, należy mi się połowa naszego wspólnego dobra? Czy ten podział wygląda inaczej?
Nakłady poniesione na majątek żony
Niestety nie należy się Panu połowa wartości nieruchomości, ale połowa nakładów, jakie poczyniliście na majątek – działkę żony. Ma Pan prawo do finansowej rekompensaty w wysokości połowy nakładów poniesionych na działkę.
Co do zasady wspólność majątkowa obejmuje przedmioty majątkowe, które zostały nabyte w trakcie jej trwania zarówno przez obojga małżonków, jak i jednego z nich. Oznacza to, iż nabyty w trakcie wspólności majątkowej przedmiot majątkowy stanowi wspólną własność obojga małżonków.
Majątek wspólny a majątki osobiste
Nakłady na majątek wspólny nie stanowią podstawy do ustalania innych udziałów w nieruchomości jak wynikające z ustawy. Z art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że „wspólnością ustawową są objęte przedmioty majątkowe nabyte zarówno ze środków pochodzących z majątku wspólnego, jak i ze środków pochodzących z majątku osobistego każdego z małżonków”.
Z treści art. 45 § 1 i 2 wynika, że każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności. Zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodzin. Wynika stąd, że nakłady poczynione z majątku wspólnego na majątek odrębny jednego z małżonków nie są składnikiem tego majątku, ale elementem zewnętrznym w stosunku do tego majątku, a ich zwrotu dokonuje się przy podziale majątku, a nie w jego ramach.
Sąd Najwyższy wyraził w uzasadnieniu postanowienia z dnia 12 kwietnia 2000 r. w sprawie IV CKN 27/00 pogląd, że „rozliczenie wydatków, nakładów i innych świadczeń z majątku wspólnego na rzecz majątku odrębnego lub odwrotnie, a także rozliczenie długów jednego z małżonków zaspokojonych z majątku wspólnego następuje w postępowaniu nieprocesowym wówczas, gdy toczy się postępowanie o podział majątku wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej przewidziane w przepisach art. 567 k.p.c.” To ostatnie postępowanie wchodzi jednak w rachubę wtedy, gdy przedmioty majątkowe nabyte przez oboje małżonków lub przez jednego z nich w czasie trwania małżeństwa jako obiekt podziału w sensie fizycznym jeszcze istnieją. Jeżeli tego rodzaju majątku nie ma, to brak jest podstaw do rozliczenia wydatków i nakładów w trybie postępowania nieprocesowego, bo nie ma również podstaw do postępowania o podział majątku wspólnego.
Do rozpoznania roszczeń z tytułu zwrotu wydatków i nakładów, a także długów, o których mowa w przepisie art. 45, właściwy jest wówczas tryb procesowy, z tym że materialnoprawną podstawą rozstrzygania pozostaje przepis art. 45 jako lex specialis w stosunku do przepisów Kodeksu cywilnego o zwrocie nakładów na cudzą rzecz lub o bezpodstawnym wzbogaceniu.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
