Drzewa posadzone za blisko budynku - co zrobić?

• Data: 2024-06-16 • Autor: Katarzyna Bereda

Jesteśmy właścicielami domu usytuowanego 15 m od parku. Między parkiem i domem jest ruchliwa ulica, trawnik i chodnik. Stare i bardzo wysokie drzewa w parku zacieniają nam południową elewację, a do tego ostatnio burmistrz, bez porozumienia z nami, posadził na trawniku rząd lip (co 4 m), mimo naszego sprzeciwu. Na nasze pisma odpowiada że mała liczba osób nie będzie decydować o całej społeczności. Lipy teraz są małe, ale przecież rosną szybko i za kilkanaście lat będą potężnymi drzewami, a my w konsekwencji będziemy zmuszeni cały dzień świecić światło, bo w domu będzie ciemno. Drzewa posadzone są 7-8 m od południowej elewacji, w bardzo bliskiej odległości od lamp ulicznych. Gmina twierdzi, że przepisy nie regulują, w jakiej odległości od budynków można sadzić takie drzewa, czy rzeczywiście tak jest? Chcemy, aby przesadzono te lipy w inne miejsce, póki są małe. Nie mamy nic przeciwko temu, aby rosły tu jakieś inne, niższe drzewa lub krzewy. Nie jesteśmy wrogami ekologii, ale chcielibyśmy, aby przyroda nie stała się powodem pogorszenia naszych warunków życia. Co możemy z tym zrobić? Gmina nie przyjęła naszego zażalenia.

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Drzewa posadzone za blisko budynku - co zrobić?

Immisje, czyli negatywne oddziaływanie na sąsiednie nieruchomości

Państwa sytuacja jest jak najbardziej do rozwiązania, albowiem jeżeli drzewa są zbyt wysokie i zacieniają Państwa nieruchomość, w tej sytuacji można powołać się na naruszenie Państwa prawa własności, co w przypadku sporu jest możliwe do dochodzenia na drodze postępowania sądowego. Jak rozumiem, obecnie południową stronę nieruchomości już zacieniają drzewa parkowe, a ponadto władze miasta dokonały nasadzeń w pasie drogowym, które będą skutkować jeszcze większym zacienieniem w miarę, jak zasadzone lipy będą rosły. Zatem już teraz mogą Państwo powołać się na immisje, czyli podnieść zarzut nadmiernego zakłócania korzystania przez Państwa ze swojej nieruchomości.

Zgodnie bowiem z treścią art. 144 Kodeksu cywilnego (K.c.): „Właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych. Przepis art. 144 K.c. dotyczy tzw. immisji, powszechnie określanych mianem pośrednich. Tradycyjnie immisje dzieli się na pośrednie i bezpośrednie, a wyodrębnia się także inne niż immisje naruszenia prawa własności.

Immisja, o której stanowi art. 144 K.c., polega na zachowaniu (działaniu, zaniechaniu) na nieruchomości wyjściowej, przy czym skutki tego zachowania rozpoczynają się już na nieruchomości wyjściowej i przechodzą na nieruchomości sąsiednie. Kryterium dla ustalenia zgodnego z prawem poziomu immisji jest ich przeciętna miara. Poziom przeciętnej miary ocenia się na podstawie przeznaczenia nieruchomości (w aktach ogólnych – typu plan miejscowy, jak i indywidualnych – typu decyzje o warunkach zabudowy lub o lokalizacji inwestycji celu publicznego) oraz stosunków miejscowych (przyjętej w danej miejscowości, dzielnicy, a nawet ulicy praktyki sąsiedzkiej).

Regulacje prawa administracyjnego pełnią funkcję subsydiarne dla oceny poziomu przeciętnej miary. Z uwagi na powyższe należy podnieść, iż opisane przez Panią ewentualne niedogodności należy więc zakwalifikować do immisji pośrednich. W przypadku niedozwolonej immisji (bezprawnej w świetle art. 144 K.c.), przysługuje roszczenie negatoryjne (art. 222 § 2 w zw. z art. 144 K.c.).

Zobacz też: Zacienienie działki przez drzewa sąsiada

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Nadmierne zacienienie budynku

Jeśli immisja doprowadza do szkody, podstaw do jej naprawienia poszukiwać należy w art. 415 i n. K.c. Zgodnie natomiast z art. 222 § 2 K.c.: „Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń”. Żądanie zaprzestania naruszeń prawa własności oznacza roszczenie o zaniechanie na przyszłość trwałego lub powtarzającego się wkraczania w sferę cudzego prawa własności.

Roszczenie negatoryjne zabezpiecza obowiązek odpowiadający prawu własności polegający na biernym zachowaniu się i przestrzeganiu zakazu naruszania prawa własności. Immisja pośrednia jest niedopuszczalna, jeśli przekracza przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Poziom dopuszczalnych immisji

Granica określająca poziom dopuszczalnych immisji ustalana jest w oparciu o oceny dokonywane w okolicznościach konkretnego przypadku. Cenne są wszelkie próby abstrakcyjnego wyjaśnienia wprowadzonych przez ustawodawcę kryteriów, ale można przedstawić w tym zakresie jedynie kilka wytycznych ogólnych. T. Dybowski zwrócił uwagę, że przeciętna miara to kryterium przedmiotowe a nie podmiotowe, a zatem oceny dokonuje się z punktu widzenia nieruchomości a nie subiektywnych odczuć właściciela (T. Dybowski, Ochrona własności, s. 324-325). Pogląd ten należy jednak uzupełnić o to, że w odniesieniu do immisji niematerialnych ocenie należy poddać oddziaływanie na sferę psychiki człowieka, co wymaga uwzględnienia pewnego pierwiastka subiektywnego. Dokonując ocen, należy przyjąć stanowisko, obiektywne, przeciętnego człowieka (zob. J.S. Piątowski, w: System PrCyw, t. II, s. 125; S. Rudnicki, Sąsiedztwo, s. 24; H. Ciepła, w: Ciepła i in., Komentarz, 2005, t. I, art. 144, s. 299, Nb 9; A. Sylwestrzak, w: M. Balwicka-Szczyrba, G. Karaszewski, A. Sylwestrzak, Sąsiedztwo, s. 36; W. Szydło, w: Gniewek, Machnikowski, Komentarz, 2016, art. 144, s. 318, Nb 5; zob. wyrok SN z 22.11.1985 r., II CR 149/85, OSNCP 1986 Nr 10, poz. 162).

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Polubowne rozwiązanie sporu z gminą lub postępowanie cywilne w sądzie

Mając powyższe na uwadze, wskazuję, iż jeżeli dochodzi do faktycznego zacienienia Pani nieruchomości, a także osłonięcia widoku, mogą Państwo powołać się na niniejsze immisje. Będzie to jednak zawsze podlegało ocenie sądu. Obecnie istnieją orzeczenia sądu oparte na zacienianiu i wpływie przedmiotowych immisji – Sąd podniósł, że roszczenie odszkodowawcze z powodu immisji pośredniej przysługuje także w przypadku zacienienia. W pierwszej kolejności więc proponuję zgłosić niniejsze do gminy, gdyż jest ona powołana do rozstrzygania niniejszych sporów. W przypadku braku polubownego porozumienia może Pani skierować sprawę na drogę sądową. Obecnie w sądach toczy się bardzo wiele spraw w zakresie występowania immisji – czy to zacienienia, czy też hałasu.

Podsumowując: jedyną możliwością w Państwa sytuacji jest powołanie się na immisje, które mogą tworzyć nowe drzewa. Nie ma bowiem innych uregulowań, które zmusiłyby gminę, czy też innego właściciela działki do przesądzenia drzew. Już teraz mogą Państwo powołać się na immisje i jest to jedyna, skuteczna droga postępowania.

Przykłady

 
Zacienienie Ogrodu

Pani Anna mieszka w domu jednorodzinnym z dużym ogrodem na tyłach nieruchomości. Kilka lat temu, sąsiad postanowił posadzić rząd wysokich drzew tuż przy granicy działki. Drzewa szybko urosły, zacieniając jej ogród do tego stopnia, że rośliny przestały rosnąć, a przestrzeń, którą wcześniej cieszyła się z rodziną, stała się ponura i mało użyteczna. Po wielu próbach rozmów z sąsiadem, które nie przyniosły rezultatów, Pani Anna zdecydowała się na drogę sądową, powołując się na przepisy dotyczące immisji. Sąd uznał, że zacienienie przekracza przeciętną miarę i nakazał przycięcie drzew do akceptowalnej wysokości.

 
Problemy z Infrastrukturą

Pan Marek jest właścicielem małego budynku usługowego. Miasto zdecydowało się posadzić nowe drzewa wzdłuż chodnika, który graniczy z jego nieruchomością. Niestety, drzewa zostały posadzone tak blisko, że ich korzenie zaczęły wpływać na fundamenty budynku oraz na kanalizację. Po interwencji u władz miejskich, które twierdziły, że posadzenie drzew jest zgodne z przepisami, Pan Marek zasięgnął porady prawnika. Powołując się na przepisy o immisjach, złożył skargę, która doprowadziła do przesadzenia drzew w inne miejsce, z dala od infrastruktury jego budynku.

 
Utrata Widoku

Pani Zofia cieszyła się pięknym widokiem na park z okien swojego mieszkania. Niestety, kilka lat temu gmina zdecydowała o posadzeniu nowych drzew w parku, które z czasem urosły i całkowicie zasłoniły jej widok. Zaniepokojona tym, że wartość jej mieszkania może spaść, skontaktowała się z gminą, prosząc o przycięcie drzew. Gmina odmówiła, twierdząc, że nie narusza to żadnych przepisów. Pani Zofia zdecydowała się na pozew sądowy, powołując się na immisje i naruszenie jej prawa własności. Sąd przyznał jej rację, nakazując gminie przycięcie drzew do wysokości, która nie zakłócałaby jej widoku.

Podsumowanie

 

Problematyka drzew posadzonych zbyt blisko budynków może prowadzić do poważnych niedogodności, takich jak nadmierne zacienienie, uszkodzenie infrastruktury czy utrata widoku. W takich sytuacjach warto skorzystać z przepisów dotyczących immisji i, w razie potrzeby, dochodzić swoich praw na drodze sądowej. Polubowne rozwiązanie sporu z gminą może być pierwszym krokiem, ale gdy to zawiedzie, prawo stoi po stronie właścicieli nieruchomości.

Oferta porad prawnych

 

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w sprawach związanych z drzewami posadzonymi za blisko budynku, oferujemy profesjonalne porady online oraz wsparcie w przygotowaniu odpowiednich pism. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać skuteczną i szybką pomoc prawną. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Katarzyna Bereda

O autorze: Katarzyna Bereda

Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.



Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

spolkowy.pl

sluzebnosc.info

poradapodatkowa.pl

prawozus.pl

Szukamy prawnika »