Odszkodowanie od szpitala za pogorszenie stanu zdrowia po operacji

• Data: 2024-08-20 • Autor: Radca prawny Marek Gola

Mam pytanie dotyczące błędu lekarskiego. Niespełna pół roku temu miałem w szpitalu operację na zespół rowka łokciowego. Teraz wykonałem badania EEG i lekarz stwierdził, że przewodnictwo elektryczne w ręce jest gorsze niż przed operacją. Zdaniem lekarza może odbarczono nerw, ale tego, co było najważniejsze, nie zmieniono, czyli położenia nerwu, który dotyka kości. Że coś poszło nie tak, świadczą bolesne objawy: wcześniej drętwiały mi tylko palce, teraz boli cała ręka. Nie potrafię nią nic zrobić, ból sprawia, że ubieram się z wielkim trudem, nie mogę prowadzić samochodu, pracować fizycznie. Przed operacją mogłem normalnie funkcjonować, tylko mi drętwiały palce, obecnie ręka boli cały czas. Muszę zażywać silne leki przeciwbólowe i czeka mnie kolejna operacja, ale już prywatnie, bo specjalista od tej choroby robi operacje tylko prywatnie. Jak mam postąpić, aby uzyskać odszkodowanie od szpitala?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Odszkodowanie od szpitala za pogorszenie stanu zdrowia po operacji

Szkoda medyczna na osobie

Podstawa prawna: przepisy Kodeksu karnego (K.k.) oraz Kodeksu cywilnego (K.c.).

W pierwszej kolejności przytoczę powszechnie używaną w literaturze definicję szkody medycznej. „Szkodę medyczną na osobie zatem może stanowić każdy niepomyślny wynik leczenia (lub zaniechania leczenia), który prowadzi bezpośrednio lub pośrednio do pomniejszenia majątku poszkodowanego albo utraty przez niego korzyści (art. 361 § 2 K.c.).”*

Poniższa odpowiedź zostanie podzielona na trzy części. Pierwsza część dotyczy odpowiedzialności karnej lekarza, druga odpowiedzialności cywilnej, a trzecia – dyscyplinarnej.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Błąd lekarski, odpowiedzialność karna lekarza

Odpowiedzialność karna lekarza, który Pana operował, może być oparta na art. 160 § 3 K.k., zgodnie z którym jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Zgodnie z treścią art. 160 § 1 K.k. – kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 listopada 1973 r., sygn. Rw 902/73, wskazał, że „istotą strony przedmiotowej czynu określonego w art. 160 § 1 k.k. jest stworzenie przez sprawcę takiej sytuacji faktycznej, w której istnieje bezpośrednie niebezpieczeństwo, grożące realnie nastąpieniem skutku w postaci śmierci, ciężkiego uszkodzenia ciała względnie ciężkiego rozstroju zdrowia człowieka. Bezpośredniość realnie grożącego niebezpieczeństwa oznacza, iż w sytuacji przez sprawcę już stworzonej, a więc bez dalszej akcji z jego strony, istnieje duże prawdopodobieństwo nastąpienia w najbliższej chwili wymienionych skutków”.

Zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa

Ściganie przestępstwa określonego w § 3 następuje na wniosek pokrzywdzonego. Złożenie zawiadomienia o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa nie podlega opłacie. Zawiadomienie powinien Pan złożyć pisemnie lub ustnie do protokołu na Komendzie (Komisariacie) Policji lub w Prokuraturze właściwej ze względu na siedzibę placówki medycznej (szpitala), albowiem tam doszło do narażenia na bezpośrednie niebezpieczeństwo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Działanie lekarza zdaje się być działaniem nieumyślnym, w wyniku czego, żeby zainicjować postępowanie karne, zgodnie z § 5 omawianego przepisu wymagane jest złożenie wniosku przez pokrzywdzonego, czyli Pana.

Poszkodowany jako oskarżyciel posiłkowy

Zainicjowane w ten sposób postępowanie prowadzone jest dalej z urzędu. Pan jako osoba wstępująca w prawa pokrzywdzonego jest stroną na etapie postępowania przygotowawczego. Jeśli zostanie skierowany aktu oskarżenia do sądu, konieczne będzie złożenie oświadczenia o przystąpieniu do sprawy w charakterze oskarżyciela posiłkowego. Jeżeli akt oskarżenia wniesie prokurator, pokrzywdzony może aż do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej złożyć oświadczenie, że będzie działał w charakterze oskarżyciela posiłkowego. Złożenie takiego wniosku umożliwi Panu występowanie w charakterze strony w postępowaniu karnym.

Zasadnym jest dołączenie do zawiadomienia o uzasadnionym podejrzeniu przestępstwa pełnej dokumentacji lekarskiej, a także wskazanie świadków z imienia i nazwiska, a także podanie adresów dla doręczeń celem ich przesłuchania na okoliczność Pana stanu zdrowia.

Pragnę bowiem wskazać na korzystny z punktu widzenia Pana interesu pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 sierpnia 2012 r., sygn. akt IV KK 42/12, zgodnie z którym „skoro skutkiem przestępstwa jest samo »narażenie« na niebezpieczeństwo (czyli sprowadzenie już samej możliwości wystąpienia określonych niebezpiecznych dla zdrowia lub życia następstw), to odpowiedzialności karnej z art. 160 k.k. podlega lekarz-gwarant, który w wyniku zaniechania udzielenia właściwego świadczenia zdrowotnego zdynamizował swą bezczynnością przebieg i rozwój procesów chorobowych u pacjenta w ten sposób, że zaczęły one bezpośrednio zagrażać jego życiu i zdrowiu”.

Zatem w mojej ocenie w pierwszej kolejności powinno być wszczęte postępowanie karne, albowiem z przestępstwem z art. 160 § 3 K.k. mamy do czynienia nie tylko wówczas, gdy następuje skutek w postaci śmierci lub doznania krzywdy przez pacjenta, ale już z chwilą narażenia na niebezpieczeństwo, chociażby osoba narażona nie doznała żadnej krzywdy.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Odpowiedzialność cywilna za szkodę medyczną – odszkodowanie, zadośćuczynienie

Druga część odpowiedzi odnosi się do odpowiedzialności cywilnej.

Podstawę materialno-prawną przedmiotowego roszczenia odnoszącego się do odszkodowania stanowi art. 444 § 1 K.c.: „W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu”.

Istnieje zatem możliwość dochodzenia na drodze cywilnej zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. 

Do oceny zachowania lekarza i braku w jego działaniach podejmowanych wobec pacjenta należytej staranności należy również wskazać przepisy ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U.08.136.857), zwanej dalej „ustawą”. Ta ustawa nakłada na lekarza liczne obowiązki, których naruszenie może stanowić przesłankę oceny działania lekarza jako działania bezprawnego i zawinionego.

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy: Lekarz ma obowiązek wykonywać zawód, zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi mu metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością.

Już sam ten przepis konstytuuje wobec lekarza wymagania, których niespełnienie będzie pozwalało na przyjęcie, iż dopuszcza się on naruszenia swoich obowiązków wobec pacjenta, a tym samym będzie można mu przypisać naruszenie prawa, a więc zaistnieje stan bezprawności.

Kodeksu etyki lekarskiej

Pomocne w niniejszej sprawie będą również postanowienia Kodeksu etyki lekarskiej –uchwała Nadzwyczajnego II Krajowego Zjazdu Lekarzy z 14 grudnia 1991 z późniejszymi zmianami, zwanego dalej „kodeksem”, który choć nie jest źródłem powszechnie obowiązującego prawa, to jednak stanowi pewien wzorzec zachowania lekarza, który może być również pomocny przy ocenie Pańskiej sprawy. Wskażę więc na najważniejsze postanowienie tego kodeksu. W pierwszej kolejności lekarz powinien przeprowadzać wszelkie postępowanie diagnostyczne, lecznicze i zapobiegawcze z należytą starannością, poświęcając im niezbędny czas (art. 8 kodeksu). Po drugie, lekarz nie powinien wykraczać poza swoje umiejętności zawodowe przy wykonywaniu czynności diagnostycznych, zapobiegawczych, leczniczych i orzeczniczych. (art. 10 ust. 1 kodeksu). Po trzecie, pacjent ma prawo zapoznać się ze stopniem ewentualnego ryzyka zabiegów diagnostycznych i leczniczych i spodziewanymi korzyściami związanymi z wykonywaniem tych zabiegów, a także z możliwościami zastosowania innego postępowania medycznego (art. 13 ust.3 kodeksu).

W przypadku popełnienia przez lekarza poważnej pomyłki lub wystąpienia nieprzewidzianych powikłań w trakcie leczenia powinien on poinformować o tym chorego oraz podjąć działania dla naprawy ich szkodliwych skutków (art. 21 kodeksu).

Mając na uwadze jedynie opisany stan faktyczny i wskazane obowiązki lekarza, wskazuję, że mogło dojść do niedbalstwa poprzez niedołożenie przez sprawcę szkody należytej staranności wymaganej w stosunkach danego rodzaju – art. 355 K.c.

Przywołać w tym miejscu można stanowisko B. Lewaszkiewicz-Petrykowskiej, która stwierdziła, iż w ujęciu Kodeksu cywilnego należyta staranność równa się staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju. Chodzi zatem o staranność ogólnie wymaganą, a nie ogólnie dokładaną. Staranność ogólnie wymagana to taka, jakiej mamy prawo oczekiwać, jakiej powinniśmy się spodziewać, na jaką wreszcie mamy prawo liczyć. Problem powinien być rozwiązany na platformie powinności, a nie faktu. Nieprawidłowa praktyka lub powszechnie występujące niedokładne wypełnianie powinności zawodowych, w szczególności np. respektowanie sprzecznego z obowiązkiem ostrożności zwyczaju, nigdy nie mogą ekskulpować sprawcy. Ignorancja lekarza stanowi również jego winę. Brak wiadomości, których – oceniając rozsądnie – można oczekiwać, stanowi naruszenie obowiązku kompetencji.**

Odnośnie zagadnienia krzywdy wielokrotnie wypowiadała się judykatura, należy mieć tutaj szczególnie na uwadze: wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 20 marca 2002 r. V CKN 909/2000 LexPolonica nr 360149 Prokuratura i Prawo – dodatek 2003/2 poz. 39 Prokuratura i Prawo – dodatek 2003/2 poz. 40 Przegląd Sądowy 2003/4 str. 141: Zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu, polegające na rozchwianiu emocjonalnym i znoszeniu cierpień psychicznych, spowodowane udzieleniem pacjentowi w wyniku popełnionych błędów diagnostycznych sprzecznych informacji o stanie jego zdrowia i podejmowaniem wzajemnie wykluczających się metod leczniczych, mogą być uznane za wywołanie rozstroju zdrowia i uzasadniać przyznanie zadośćuczynienia na podstawie art. 445 § 1 K.c.

Znajduje to również swoje uzasadnienie w art. 4 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta, który stanowi, iż: „W razie zawinionego naruszenia praw pacjenta sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 Kodeksu cywilnego”.

Przedstawiony przez Pana stan faktyczny w mojej ocenie może budzić wątpliwości, czy działanie lekarza ze szpitala odpowiadało standardom, których można by od niego oczekiwać. Występując na drogę postępowania sądowego, konieczne jest jednak udowodnienie związku przyczynowo-skutkowego. Innymi słowy, trzeba wykazać nie tylko winę, ale także okoliczności, iż wina skutkowała rozwojem choroby i doprowadziła do uszczerbku na zdrowiu. Nie ulega wątpliwości, iż tego rodzaju okoliczności mogą wykazać jedynie biegli sądowi z konkretnych dziedzin nauki medycznej. Pozwolę sobie poradzić, aby we wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego lekarza konkretnej specjalizacji wskazać lekarza z województwa ościennego, albowiem bardzo rzadko zdarza się, aby biegli z tego samego województwa wydawali opinie z należytą starannością.

Wytoczenie powództwa o zapłatę zadośćuczynienia wiąże się z koniecznością uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu, tj. żądanej kwoty. Sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie została uiszczona należna opłata.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Skarga do Izby lekarskiej

Po trzecie, wskazać należy na możliwość złożenia skargi do Izby lekarskiej. Odpowiedzialność dyscyplinarną lekarz ponosi za postępowanie sprzeczne z zasadami etyki i deontologii zawodowej oraz za naruszenie przepisów o wykonywaniu zawodu lekarza. Zażalenie na działanie lekarza składa się do okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej. Siedziba rzecznika mieści się w każdej okręgowej izbie lekarskiej. To na rzeczniku spoczywa obowiązek dokonania wstępnej oceny sprawy, a następnie podjęcia decyzji o ewentualnym skierowaniu sprawy przed Sąd lekarski.

W mojej ocenie w pierwszej kolejności należy złożyć zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa, w drugiej kolejności zażalenie do rzecznika odpowiedzialności zawodowej, a dopiero na końcu pozew do sądu o zapłatę zadośćuczynienia. Pierwsze dwa postępowania pozwolą bowiem, nie uiszczając żadnych opłat „wstępnych”, rozpoznać sprawę i zebrać konieczne dla postępowania cywilnego dowody. W sytuacji dysponowania materiałem dowodowym zasadnym będzie dochodzenie zadośćuczynienia.

* Por. Marszałkowska-Krześ Elwira, Krześ Sławomir, Zaborowski Piotr, Filar Marian  Odpowiedzialność lekarzy i zakładów opieki zdrowotnej  Warszawa 2004 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie I) ss. 452

** Por. Marszałkowska-Krześ Elwira, Krześ Sławomir, Zaborowski Piotr, Filar Marian  Odpowiedzialność lekarzy i zakładów opieki zdrowotnej  Warszawa 2004 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie I) ss. 452

Przykłady

 

Pan Marek, który przeszedł operację przepukliny kręgosłupa, po kilku miesiącach od zabiegu zaczął odczuwać silne bóle i drętwienie nóg. Przed operacją objawy były mniej nasilone i nie przeszkadzały mu w codziennym życiu. Po konsultacji z innym specjalistą okazało się, że podczas operacji doszło do uszkodzenia nerwów. Pan Marek nie tylko musiał zrezygnować z pracy, ale także wymagał kolejnej operacji naprawczej. Złożył pozew o odszkodowanie, twierdząc, że szpital nie dołożył należytej staranności podczas pierwszego zabiegu.


Pani Anna poddała się operacji ginekologicznej, która miała poprawić jej stan zdrowia i umożliwić normalne funkcjonowanie. Po zabiegu, zamiast poprawy, zaczęła doświadczać chronicznego bólu i poważnych problemów z układem moczowym. Po przeprowadzeniu dodatkowych badań u innego lekarza okazało się, że w trakcie operacji doszło do błędu, który pogorszył jej stan zdrowia. Pani Anna wystąpiła do szpitala o odszkodowanie za poniesione szkody, w tym za utratę możliwości pracy.


Pan Piotr przeszedł operację kolana z powodu urazu sportowego. Po operacji lekarze twierdzili, że zabieg przebiegł pomyślnie, ale ból w kolanie nie ustępował, a zakres ruchu był jeszcze bardziej ograniczony niż przed zabiegiem. Zdesperowany, Piotr udał się na konsultację do innego ortopedy, który stwierdził, że operacja została źle przeprowadzona, co doprowadziło do dalszych uszkodzeń stawu. Piotr musiał poddać się kosztownej rehabilitacji i kolejnej operacji. Zdecydował się dochodzić swoich praw, domagając się od szpitala odszkodowania za błędnie przeprowadzony zabieg.

Te przykłady ilustrują różne sytuacje, w których pacjenci, zamiast poprawy zdrowia po operacji, doświadczyli jego pogorszenia, co stało się podstawą do dochodzenia odszkodowania od placówki medycznej.

Podsumowanie

 

Uzyskanie odszkodowania od szpitala za pogorszenie stanu zdrowia po operacji wymaga udowodnienia błędu medycznego oraz związku przyczynowo-skutkowego między tym błędem a pogorszeniem stanu zdrowia pacjenta. Kluczowe jest zebranie odpowiedniej dokumentacji medycznej oraz skonsultowanie się ze specjalistami, którzy mogą potwierdzić nieprawidłowości w przeprowadzonym zabiegu. Dochodzenie swoich praw może obejmować zarówno postępowanie karne, jak i cywilne, a także skargę do Izby Lekarskiej.

Oferta porad prawnych

 

Skorzystaj z naszych profesjonalnych porad prawnych online oraz wsparcia w sporządzaniu pism, aby skutecznie dochodzić swoich praw i uzyskać należne odszkodowanie za błędy medyczne. Zaufaj doświadczonym prawnikom, którzy pomogą Ci w każdej fazie postępowania. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 1973 r., sygn. Rw 902/73
5. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia 2012 r., sygn. akt IV KK 42/12
6. Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 20 marca 2002 r. V CKN 909/2000

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Radca prawny Marek Gola

O autorze: Radca prawny Marek Gola

Radca prawny, doktorant w Katedrze Prawa Karnego Procesowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, zdał aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach. Specjalizuje się w szczególności w prawie karnym materialnym i procesowym, bliskie jest mu też prawo pracy, prawo rodzinne oraz prawo handlowe. Udzielił już ponad 2000 porad prawnych, pomagając osobom pokrzywdzonym przez nieuczciwych pracodawców, a także tym, w których życie (nie zawsze słusznie) wtargnęła policja i prokuratura.



Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

spolkowy.pl

sluzebnosc.info

poradapodatkowa.pl

prawozus.pl

Szukamy prawnika »