• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Potrzebny jest mi duplikat świadectwa szkolnego do emerytury. Napisałam podanie do szkoły, do której uczęszczałam, ale niestety sekretarka poinformowała mnie, że nie może odnaleźć mojego świadectwa. Co mam zrobić?
W Pani przypadku prawdopodobnie konieczne będzie wszczęcie postępowania o odtworzenie dokumentu.
Podstawą prawną wniosku o odtworzenie dokumentu jest dekret z dnia 7 lipca 1945 r. o odtworzeniu dyplomów i świadectw z ukończenia nauki (Dz. U. z 1945 r. Nr 27, poz. 164 ze zm.). Dotyczy on odtwarzania zaginionych lub zniszczonych dyplomów naukowych lub świadectw ukończenia wszelkiego rodzaju szkół i kursów lub poszczególnych klas tego rodzaju zakładów naukowych, praktycznej nauki zawodu, odbycia praktyki zawodowej, a także świadectw lub dyplomów na tytuł mistrza lub czeladnika i wszelkiego rodzaju stanowiska w zawodzie lub pracy zawodowej. Wniosek o odtworzenie dokumentu powinien odpowiadać ogólnym warunkom dotyczącym wniosku o wszczęcie postępowania w trybie nieprocesowym (art. 511 § 1, art. 187 i art. 126 K.p.c.), a ponadto zawierać dokładną treść zaginionego lub zniszczonego dokumentu, jeżeli to możliwe, w dosłownym jego brzmieniu oraz żądanie odtworzenia dokumentu zgodnie z tą treścią i powołanie dowodów na poparcie tego żądania (art. 2 cyt. dekretu). Do wniosku o odtworzenie dokumentu należy dołączyć zaświadczenie właściwej instytucji lub osoby, stwierdzające niemożność uzyskania dokumentu w inny sposób i przyczyny tego (art. 3 cyt. dekretu).
Sąd rozpoznaje sprawę w trybie postępowania nieprocesowego (art. 5 powołanego dekretu i art. X § 1 przep. wprow. K.p.c.). Właściwy do rozpoznania sprawy jest sąd rejonowy miejsca zamieszkania wnioskodawcy (art. 1 cyt. dekretu).
Zgodnie z art. 23 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398), od wniosku pobrana będzie opłata stała w kwocie 40 zł.
Postępowanie takie wszczyna się, jeżeli spełnione zostaną łącznie dwie przesłanki:
1) zniszczeniu lub zaginięciu uległ dyplom naukowy, świadectwo ukończenia różnego rodzaju szkół i kursów, jak również poszczególnych klas takich instytucji, świadectwo praktycznej nauki zawodu, odbycia praktyki zawodowej, świadectwo lub dyplom na tytuł mistrza lub czeladnika i wszelkiego rodzaju stanowiska w zawodzie lub pracy zawodowej;
2) zainteresowana osoba nie może uzyskać nowego dokumentu lub jego duplikatu albo zastępczego zaświadczenia w instytucji lub u osoby, która dokument wystawiła, ponieważ:
a) stosowne akta niezbędne do wydania nowego dokumentu lub jego duplikatu zginęły lub uległy zniszczeniu, albo
b) instytucja, która dokument wydała, już nie istnieje lub osoba, która dokument wydała, nie żyje i nie pozostawiła akt, na podstawie których możliwe byłoby wystawienie nowego dokumentu lub duplikatu.
Zgodnie z art. 3 dekretu:
„1. Do wniosku o odtworzenie dokumentu winno być dołączone zaświadczenie instytucji lub osoby, która dokument wystawiła, stwierdzające odmowę wystawienia nowego dokumentu lub duplikatu z powodu zaginięcia lub zniszczenia akt, a w przypadku zwinięcia powyższej instytucji lub śmierci tej osoby – zaświadczenie władzy gminnej miejsca wystawienia dokumentu, stwierdzającego zwinięcie instytucji lub śmierć osoby i niepozostawienie przez nią akt, na podstawie których mógłby być wystawiony nowy dokument lub jego duplikat.
2. Przepis ust. 1 stosuje się również przy odtwarzaniu dokumentów, wystawionych za granicą, z tą różnicą, iż podpisy na zaświadczeniach, stwierdzających niemożność wystawienia nowego dokumentu lub jego duplikatu albo autentyczność zaświadczenia, winny być stwierdzone przez konsulat lub przedstawicielstwo polskie. Zaświadczenia powyższe mogą być także wystawiane przez konsulaty lub przedstawicielstwa polskie za granicą.
3. Bez złożenia wymienionych w ust. 1 lub 2 zaświadczeń wniosek o odtworzenie jest niedopuszczalny i podlega odrzuceniu na posiedzeniu niejawnym, chyba że wniosek dotyczy dokumentu wystawionego poza obecnymi granicami Polski, a przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, właściwe przedstawicielstwo polskie lub konsulat stwierdzone zostanie, że uzyskanie tych zaświadczeń jest niemożliwe lub bardzo utrudnione albo wymaga bardzo długiego czasu.
4. Do czasu utworzenia konsulatów i przedstawicielstw polskich za granicą wnioski o odtworzenie dokumentów, wystawionych poza granicami kraju, można składać bez załączenia zaświadczeń wymienionych w ust. 2.”
Jeżeli nowy dokument lub duplikat nie może być wydany z powodu zniszczenia lub zaginięcia akt, do wniosku koniecznie należy dołożyć zaświadczenie instytucji lub osoby, która dokument wystawiła, stwierdzające odmowę wystawienia nowego dokumentu lub duplikatu ze wskazanych wyżej względów.
Jeżeli sąd uwzględni wniosek, wyda postanowienie, w którym zawrze istotną treść zaginionego lub zniszczonego dokumentu.
Po uprawomocnieniu się postanowienia będzie Pani mogła zażądać odpisu tego postanowienia, który zastępuje utracony dokument.
Likwidacja szkoły i brak archiwum
Pani Janina pracowała przez całe życie jako pielęgniarka. Zbliżając się do wieku emerytalnego, zaczęła kompletować dokumenty. Okazało się, że brakuje jej świadectwa ukończenia Liceum Medycznego. Szkoła ta została zlikwidowana wiele lat temu, a jej archiwum nie zostało przekazane do żadnej innej instytucji. W takiej sytuacji, jedyną drogą do uzyskania dokumentu potwierdzającego wykształcenie jest postępowanie sądowe o odtworzenie dokumentu. Pani Janina, po zebraniu dowodów (np. zeznania koleżanek z klasy, stare legitymacje), złożyła wniosek do sądu, który po przeprowadzeniu postępowania, wydał postanowienie odtwarzające treść świadectwa. Na podstawie tego postanowienia, ZUS mógł ustalić jej staż pracy i przyznać emeryturę.
Pożar i zniszczenie dokumentów
Pan Andrzej pracował jako stolarz. W jego domu wybuchł pożar, w którym spłonęły wszystkie dokumenty, w tym świadectwo ukończenia Szkoły Zawodowej. Chcąc udokumentować swój staż pracy do emerytury, pan Andrzej udał się do szkoły, która jednak poinformowała go, że z powodu zniszczenia archiwum w wyniku powodzi wiele lat temu, nie są w stanie wydać mu duplikatu. Pan Andrzej, po uzyskaniu zaświadczenia ze szkoły o niemożności wydania duplikatu, złożył wniosek do sądu o odtworzenie świadectwa. Sąd, na podstawie zgromadzonych dowodów, takich jak np. wpisy w starym dowodzie osobistym czy zeznania świadków, odtworzył dokument.
Błąd w ewidencji szkoły
Pani Maria pracowała jako księgowa. Przy kompletowaniu dokumentów emerytalnych okazało się, że w archiwum jej dawnej szkoły brak jest jakiegokolwiek śladu po jej świadectwie ukończenia Liceum Ekonomicznego. Mimo, że pani Maria pamiętała dokładnie datę ukończenia szkoły i nazwiska nauczycieli, szkoła nie była w stanie potwierdzić jej edukacji. W tej sytuacji, pani Maria również musiała skorzystać z drogi sądowej. Przedstawiła w sądzie wszelkie możliwe dowody, takie jak np. legitymację szkolną, zdjęcia klasowe, a nawet świadectwa pracy, w których figurowało jej wykształcenie. Sąd, po analizie dowodów, wydał postanowienie o odtworzeniu świadectwa, co umożliwiło jej uzyskanie emerytury.
Utrata świadectwa szkolnego nie musi oznaczać problemów z uzyskaniem emerytury. W przypadku braku możliwości uzyskania duplikatu w szkole, istnieje ścieżka prawna pozwalająca na odtworzenie dokumentu. Procedura ta, oparta na dekrecie z 1945 roku, wymaga złożenia wniosku do sądu rejonowego, dołączenia dowodów potwierdzających ukończenie szkoły oraz zaświadczenia o niemożności uzyskania duplikatu. Postępowanie sądowe, choć może być czasochłonne, jest skutecznym sposobem na odzyskanie potwierdzenia wykształcenia, niezbędnego do udokumentowania stażu pracy i uzyskania świadczeń emerytalnych. Kluczowe jest zgromadzenie jak największej ilości dowodów, takich jak legitymacje, zdjęcia klasowe, świadectwa pracy czy zeznania świadków, które pomogą sądowi w odtworzeniu treści zaginionego dokumentu.
Potrzebujesz pomocy prawnej w związku z odtworzeniem świadectwa szkolnego? Oferujemy porady prawne online oraz profesjonalne wsparcie prawne bez wychodzenia z domu. Opisz problem w formularzu.
1. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika