Co z długami rodziców, którzy przekazali mi mieszkanie w darowiźnie?

Jestem pełnoletni, mieszkam z rodzicami. Kilka lat temu, w celu spłacenia długów rodziców, wziąłem pożyczkę hipoteczną pod zastaw mieszkania. Mieszkanie otrzymałem od rodziców jako darowiznę. Długi bankowe spłacam regularnie. Ostatnio okazało się, że matka ma inne zobowiązania. Większość pochodzi z okresu już po przepisaniu na mnie mieszkania, nic o tych długach nie wiedziałem. Wpadła w spiralę pożyczkową, brała kolejną pożyczkę, żeby spłacać raty za poprzednie. Kwota do spłaty to ok. 80 tys. zł. Matka jest niewypłacalna, rodzice są emerytami. Świadczenie matki idzie na spłaty kredytów. Ja pracuję, spłacam hipotekę. Co mi grozi za niespłacanie chwilówek przez rodziców? Czy komornik może zająć moje mieszkanie, w którym mieszkamy razem, ale ja jestem jedynym właścicielem?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Co z długami rodziców, którzy przekazali mi mieszkanie w darowiźnie?

Egzekucja z podarowanej nieruchomości

Jako syn dłużników nie jest Pan oczywiście odpowiedzialny za zobowiązania rodziców. Otrzymał Pan jednak od nich darowiznę, co powoduje, że wierzyciele mogą skorzystać z tzw. skargi pauliańskiej – czyli skierować sprawę do sądu w celu uzyskania możliwości prowadzenia egzekucji z podarowanej nieruchomości.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 listopada 2011 r., sygn. akt Ii CSK 64/11 (Lex nr 1129093):

  1. Wykładnia art. 530 K.c. prowadzi do wniosku, że niezbędne jest udowodnienie nie tylko faktu, iż zawierając kwestionowaną czynność prawną dłużnik liczył się z tym, że w związku ze swoją działalnością może mieć w przyszłości wierzycieli, ale niezbędne jest udowodnienie, że przez czynność miał zamiar pokrzywdzenia przyszłych wierzycieli, a więc, że celem czynności było spowodowanie niewypłacalności i uniemożliwienie uzyskania zaspokojenia. Do takiego wniosku prowadzi brzmienie art. 530 i art. 527 K.c.
  2. Przyszły wierzyciel może uzyskać ochronę jedynie w razie takiego działania dłużnika, które jest rozmyślnym dążeniem do uwolnienia się od spełnienia zobowiązania, którego powstanie w przyszłości jest realne. To rozróżnienie przesłanek odpowiedzialności dłużnika spowodowane jest faktem, że osoba, która chce nawiązać stosunki zobowiązaniowe ma możliwość zbadania stanu majątkowego swego przyszłego partnera handlowego, ma możliwość sprawdzenia, czy nie dokonał on czynności uszczuplającej jego aktywa; może bez trudu uchronić się przed pokrzywdzeniem, nie wchodząc w stosunki zobowiązaniowe z podmiotem, którego stan majątkowy nie daje gwarancji zaspokojenia.
  3. Konstrukcja art. 530 K.c. wskazuje, że również w sytuacji gdy osoba trzecia pozostaje z dłużnikiem w bliskim stosunku, istotny jest nie charakter stosunku, ale charakter nabycia, odpłatny lub nieodpłatny. Z tej też przyczyny, do takiej osoby nie ma zastosowania domniemanie prawne z art. 527 § 3 K.c.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Skarga pauliańska a długi rodziców

Trafne jest orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 27.11.2003r. sygn. akt III CKN 355/01:

  1. Precyzacja wierzytelności (obejmująca przynajmniej jej istnienie, tytuł prawny wierzytelności i wysokość) należy do wierzyciela, bowiem wierzyciel wyznacza w skardze z art. 527 K.c. przedmiot ochrony pauliańskiej.
  2. Przesłanką uznania czynności prawnej za bezskuteczną jest m.in. wykazanie, że przysługująca powodowi wobec określonego dłużnika wierzytelność jest realna i skonkretyzowana, a nie hipotetyczna. Ochroną pauliańską objęta jest bowiem zawsze konkretna wierzytelność, stanowiąca przedmiot żądanej przez wierzyciela ochrony, a nie wszelkie bliżej nieoznaczone prawa powoda. (LEX nr 359441).

W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd Najwyższy podkreślił, że:

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 października 1995 r., sygn. akt III CZP 139/95 (OSNC 1996, z. 1, poz. 17), wyjaśniono, że uwzględniając powództwo na podstawie art. 527 K.c., sąd powinien określić wierzytelność, zarówno pod względem podmiotowym, jak i przedmiotowym. W uzasadnieniu tego wyroku rozwinięto myśl zawartą już wcześniej w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 1970 r., sygn. akt III CRN 546/69 (OSWCP 1970, z. 10, poz. 192), i stwierdzono, że nie jest wprawdzie konieczne, aby wierzytelność była już wymagalna lub objęta była istniejącym tytułem egzekucyjnym. Jednakże nieodzowne jest zawsze wykazanie istnienia wierzytelności. Jeżeli jedną z przesłanek skuteczności skargi pauliańskiej jest wykazanie tego, że w wyniku zaskarżonej czynności prawnej dłużnik stał się w ogóle niewypłacalny lub niewypłacalny w większym stopniu (art. 527 § 2 K.c.), to ustalenie niewypłacalności dłużnika (lub jej stopnia) nie byłoby możliwe bez uprzedniego ustalenia tytułu i wysokości wierzytelności.(podkr. moje). Z tej racji objęta skargą pauliańską wierzytelność powinna być przez wierzyciela odpowiednio skonkretyzowana i oznaczona co do wysokości.

Zasadniczo więc, o ile wierzyciel dowie się, że rodzice mieli mieszkanie, ale się go wyzbyli darowizną na Pana rzecz – i są obecnie niewypłacalni oraz skieruje sprawę do sądu o uznanie czynności darowizny za bezskuteczną i sprawę wygra, będzie mógł prowadzić egzekucję z tej nieruchomości.

Zgodnie z ww. przepisem Kodeksu cywilnego – wierzyciel może wystąpić ze skargą pauliańską w ciągu pięciu lat, od chwili dokonania przez dłużnika kwestionowanej czynności (darowizny).

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Przykłady

Historia Marka
Marek kilka lat temu otrzymał od rodziców mieszkanie w darowiźnie. Myślał, że to koniec jego problemów finansowych, ale po czasie okazało się, że ojciec miał długi związane z nieudanym biznesem. Wierzyciele złożyli skargę pauliańską, a sąd uznał darowiznę za bezskuteczną. Komornik zajął mieszkanie, mimo że Marek regularnie spłacał własny kredyt hipoteczny.

 

Przypadek Anny
Anna otrzymała od matki kawalerkę, w której mieszkała od lat. Po dwóch latach okazało się, że matka brała pożyczki na życie i przestała je spłacać. Bank skierował sprawę do sądu i udowodnił, że darowizna przyczyniła się do niewypłacalności matki. Anna próbowała bronić się argumentem, że nie wiedziała o długach, ale sąd uznał skargę pauliańską. Mieszkanie trafiło na licytację.

 

Sytuacja Piotra
Piotr zamieszkał w domu, który rodzice przepisali mu kilka lat temu. Spłacał swój kredyt hipoteczny, ale nie wiedział, że ojciec nadal spłacał dawne długi, zaciągając kolejne zobowiązania. Wierzyciel skierował sprawę do sądu i dowiódł, że darowizna była dokonana ze świadomością istnienia zobowiązań. Komornik przejął dom, a Piotr został zmuszony do wynajęcia mieszkania.

Podsumowanie

Skarga pauliańska może stanowić realne zagrożenie dla osób, które otrzymały nieruchomość w darowiźnie od zadłużonych rodziców. Choć nie odpowiadają one bezpośrednio za ich długi, wierzyciele mogą dążyć do uznania darowizny za bezskuteczną i dochodzić roszczeń z podarowanego majątku. Kluczowe jest, czy darowizna przyczyniła się do niewypłacalności dłużnika. Jeśli sąd przyzna rację wierzycielowi, egzekucja może objąć nieruchomość, nawet jeśli nowy właściciel ma własne zobowiązania, takie jak kredyt hipoteczny. Dlatego warto dokładnie analizować sytuację finansową rodziców przed przyjęciem darowizny.

Oferta porad prawnych

Masz wątpliwości dotyczące odpowiedzialności za długi rodziców lub skargi pauliańskiej? Skorzystaj z profesjonalnej porady prawnej online. Nasi eksperci pomogą Ci ocenić ryzyko, wyjaśnią możliwe konsekwencje i wskażą najlepsze rozwiązania. Oferujemy szybkie i rzetelne konsultacje bez wychodzenia z domu. Skontaktuj się z nami, aby zabezpieczyć swoje prawa i majątek.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2011 r., sygn. akt Ii CSK 64/11
3. Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 27.11.2003r. sygn. akt III CKN 355/01
4. Wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 października 1995 r., sygn. akt III CZP 139/95

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Izabela Nowacka-Marzeion

O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion

Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.



Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

spolkowy.pl

sluzebnosc.info

poradapodatkowa.pl

prawozus.pl

Szukamy prawnika »