• Data: 2024-01-25 • Autor: Radca prawny Paulina Olejniczak-Suchodolska
W niniejszym artykule wyjaśniamy, czy podniesienie gruntu wymaga zezwoleń, czy można je wykonać bez dodatkowych formalności. Analizujemy obowiązujące przepisy Prawa budowlanego i orzecznictwo dotyczące tej kwestii. Tłumaczymy również, kiedy podnoszenie terenu na własnej działce jest dozwolone i jakie normy należy przy tym przestrzegać. Powyższe zagadnienia omawiamy na przykładzie sprawy pana Mateusza.
Pan Mateusz chciałby podnieść teren działki o około 60 cm, jego celem jest wyrównanie poziomu działki do poziomu drogi miejskiej. Działka jest połączona z drogą miejską odcinkiem drogi wewnętrznej, która jest jego własnością. Odcinek drogi wewnętrznej również byłby wyrównany do poziomu drogi miejskiej. Działkę (oraz drogę wewnętrzną) zakwalifikowano jako pastwiska trwałe i grunty orne, natomiast według miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest to teren przeznaczony na zabudowę mieszkaniową jednorodzinną. Na działce na razie nie są prowadzone roboty budowlane, pan Mateusz nie ma pozwolenia na budowę. W związku z tym pan Mateusz zapytał nas, czy w takim przypadku może bez zgłoszenia podnieść swój prywatny teren, czy musi wystąpić o pozwolenie. Chciał również wiedzieć, czy jeśli potrzebne jest pozwolenie, to z jakiego organu administracyjnego.
Samo podniesienie terenu działki nie wymaga co do zasady uzyskiwania żadnych zezwoleń, pozwoleń czy dokonywania zgłoszeń, ale tylko wówczas, jeśli nie jest dokonywane w związku z prowadzonymi robotami budowlanymi. Prace polegające na wyrównaniu terenu nie są bowiem robotami budowlanymi w rozumieniu ustawy Prawo budowlane. NSA w wyroku z dnia 5 listopada 2003 r. (sygn. akt IV SA 1131/2002) wskazał, że „niwelacja terenu, wyrównanie poziomu gruntu czy też jego podwyższenie nie stanowią robót budowlanych, które podlegają regulacji prawa budowlanego. Mogą one jednak być przedmiotem oceny w postępowaniu dotyczącym naruszania stosunków wodnych”.
A zatem osoba fizyczna ma prawo nawieźć na swoją działkę ziemię bez zezwolenia, tyle że ma obowiązek przestrzegać określonych w przepisach zasad, w tym wskazanych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z 10.11.2015 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku. Załączę je panu Mateuszowi.
Nadto zgodnie z art. 45 ust. 1 pkt 2 ustawy o odpadach zwalnia się z obowiązku uzyskiwania zezwolenia na przetwarzanie odpadów (a ziemia to odpad) osobę fizyczną niebędącą przedsiębiorcą, wykorzystującą odpady na potrzeby własne, zgodnie z art. 27 ust. 8 owej ustawy. W myśl art. 28 ust. 8 wskazane podmioty mogą poddawać odzyskowi tylko takie rodzaje odpadów, za pomocą takich metod odzysku i w takich ilościach, które mogą bezpiecznie wykorzystać na potrzeby własne. Rozporządzenie, jakie załączam panu Mateuszowi, określa zaś warunki magazynowania odpadów przeznaczonych do wykorzystania na potrzeby własne oraz dopuszczalne ilości, które osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami mogą przyjąć i magazynować w ciągu roku. Pod pozycją 40 załącznika (w kolumnie 7) określone zostały ilości odpadów możliwych do przyjęcia w ciągu roku lub sposób określenia tych ilości np. odniesiona do wielkości utwardzonej powierzchni maksymalna dopuszczalna ilość do przyjęcia w ciągu jednego roku, określona została na poziomie 0,2 mg na 1 m2 utwardzanej powierzchni.
Jeśli zaś podniesienie terenu ma związek z robotami budowlanymi, wymagane jest pozwolenie na budowę wydane od odpowiedniego organu nadzorującego. Budowa domu bowiem zawsze musi być zgodna z pozwoleniem oraz zatwierdzonym projektem domu. Jeżeli w tej dokumentacji nie ma informacji o możliwości nadsypania gruntu, to nie można wykonać tej czynności bez uzyskania decyzji o zmianie pozwolenia na budowę, pod rygorem samowoli budowlanej. Jednym z początkowych etapów budowy jest przygotowanie działki do rozpoczęcia prac budowlanych, tzw. niwelacja terenu obejmująca również nadsypywanie gruntu w celu np. podwyższenia terenu. A zatem tutaj o zgodę na zmianę projektu występuje się do tego samego organu, który wydał pozwolenie.
Pan Mateusz nie ma jeszcze pozwolenia na budowę, więc jeśli pan Mateusz nie przekroczy ww. norm i nie naruszy stosunków wodnych, to co do zasady pan Mateusz może działać. Natomiast zalecam najpierw skontaktować się z starostą i z dyrektorem regionalnego zarządu gospodarki wodnej. Pan Mateusz powinien wnosić o decyzję/informację na piśmie, czy może zgodnie z tabelą z rozporządzenia bez pozwolenia budowlanego i wodno-prawnego podnieść grunt przed uzyskaniem pozwolenia na budowę. Być może uznają, że dopiero we wniosku o pozwolenie na budowę pan Mateusz może o to wnioskować.
Dom na skarpie
Pan Jan zakupił działkę (na terenie lekko pochyłym) z zamiarem budowy domu jednorodzinnego. Ze względu na charakterystykę terenu zdecydował się na podniesienie części gruntu, aby wyrównać powierzchnię pod budowę. Zanim przystąpił do działań, skonsultował się z lokalnym urzędem, aby upewnić się, że nie narusza żadnych przepisów dotyczących zmiany ukształtowania terenu. Okazało się, że w jego przypadku działania te nie wymagały dodatkowych zezwoleń, ponieważ nie wpływały na stosunki wodne w okolicy i nie przekraczały dopuszczalnych norm.
Ogród przy domu
Pani Ewa, mieszkająca na przedmieściach, chciała stworzyć w swoim ogrodzie niewielkie wzniesienie, na którym posadziłaby kwiaty i krzewy. Przed przystąpieniem do prac sprawdziła obowiązujące regulacje dotyczące przemieszczania i nawożenia ziemi. Dowiedziała się, że w jej przypadku, jako osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, nie jest wymagane zezwolenie na tego typu prace, pod warunkiem, że nie narusza przepisów o odpadach i nie przekracza ustalonych limitów odpadów.
Rozbudowa firmy
Firma budowlana pana Kowalskiego planowała rozbudowę swojej siedziby, co wymagało podniesienia terenu na części działki. W tym przypadku, jako działalność gospodarcza, firma musiała uzyskać odpowiednie zezwolenia, nie tylko ze względu na przepisy budowlane, ale również z uwagi na możliwy wpływ na stosunki wodne i wymogi związane z przetwarzaniem odpadów. Proces uzyskania zezwolenia był bardziej złożony i wymagał szczegółowego uzasadnienia planowanych prac.
Podsumowując, obowiązują określone regulacje prawne dotyczące możliwości podniesienia terenu. Niezależnie od tego, czy działanie to jest częścią większego projektu budowlanego, czy też stanowi niezależną inicjatywę, zawsze należy mieć na uwadze przepisy Prawa Budowlanego, ustawy o odpadach oraz lokalne wytyczne dotyczące stosunków wodnych. Przed przystąpieniem do prac warto skonsultować się z odpowiednimi organami, aby uniknąć niezamierzonych naruszeń prawa.
Potrzebujesz profesjonalnych porad prawnych dotyczących podnoszenia terenu lub przygotowania dokumentacji? Skorzystaj z naszej oferty konsultacji online i wsparcia w przygotowaniu niezbędnych pism, aby upewnić się, że wszystkie Twoje działania są w pełni zgodne z prawem. Napisz do nas – formularz kontaktowy znajdziesz pod tekstem.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Radca prawny Paulina Olejniczak-Suchodolska
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończyła aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Doświadczenie zawodowe zdobywała współpracując z kancelariami prawnymi. Specjalizuje się głównie w prawie gospodarczym, prawie pracy, prawie zamówień publicznych, a także w prawie konsumenckim i prawie administracyjnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską oraz obsługuje spółki i instytucje państwowe.
Zapytaj prawnika