Czy za zmianę zeznań grozi kara?

W piątek pani Sandra była na policji złożyć zeznania i chciałaby je nieznacznie zmienić. W związku z tym pani Sandra zapytała nas, czy grozi jej za to jakaś kara. Pani Sandra poinformowała nas, że choruje na ciężką depresję i czasem źle formułuje swoje myśli. Wyjaśniła, że jest to sprawa o molestowanie, ale nie jest ani podejrzaną, ani ofiarą. Miała opisać tylko pewną procedurę.

Odpowiedzialność za składanie fałszywych zeznań

Składając zeznania jako świadek w postępowaniu przygotowawczym czy też postępowaniu sądowym, pani Sandra ponosi odpowiedzialność karną za składanie fałszywych zeznań, o czym pani Sandra powinna być pouczona – dołączony druk.

Zgodnie bowiem z treścią art. 233 § 1 Kodeksu karnego „kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę,  podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”.

Podmiotem przestępstwa może być tylko świadek składający zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy (art. 233 § 1 i 1a), biegły, rzeczoznawca lub tłumacz (art. 233 § 4 i 4a) albo osoba składająca oświadczenie (art. 233 § 6). Jest to przestępstwo indywidualne. W literaturze i orzecznictwie jest też prezentowany pogląd, że przestępstwo z art. 233 § 1 jest występkiem powszechnym, na co wskazywać ma redakcja dyspozycji przepisu, w której użyto zaimka „kto” [uchwała SN(7) z 22.1.2003 r., sygn. akt I KZP 39/02, OSNKW 2003, Nr 1–2, poz. 1; R. Góral, O. Górniok, Przestępstwa, s. 135–136].

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Składanie zeznań

Złożenie fałszywych zeznań przybiera postać zeznania nieprawdy (działanie) lub zatajenia prawdy (zaniechanie). Zeznanie to, według L. Peipera, ustne lub pisemne „przedstawienie pewnego zdarzenia lub pewnej okoliczności przez pewną osobę (…), nie zaś wnioski stąd przez zeznającego wysnute” (Peiper, Komentarz, s. 290).

Składanie zeznań polega na przekazywaniu określonej treści intelektualnej. W uchwale SN(7) z 22.1.2003 r. (sygn. akt I KZP 39/02) przyjęto, że „dopiero zawarcie w treści złożonego zeznania pewnego przynajmniej minimalnego zasobu informacji pozwala na stwierdzenie, że uprawniony organ dysponuje określonej treści środkiem dowodowym”. W konsekwencji SN przyjął, że bezpodstawne uchylenie się od złożenia zeznania nie jest „zatajeniem prawdy” w rozumieniu art. 233 § 1 Kodeksu karnego.

Dokonując wykładni zwrotu „zataja prawdę”, SN stwierdził, że realizacja tej czynności sprawczej polega na „świadomym utrzymaniu przez świadka w tajemnicy zarówno w fazie swobodnej relacji, jak i w fazie odpowiedzi na pytania (art. 171 § 1 KPK) okoliczności mogącej mieć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, przy czym bez znaczenia pozostaje, że o tę okoliczność świadek nie został zapytany” (wyr. SN z 2.10.2014 r., sygn. akt IV KK 82/14).

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Zgłoszenie nieznacznych zmian zeznań

Jeżeli po złożeniu zeznań przypomniała sobie Pani jakieś okoliczności, które mogą wpłynąć na kształt Pani zeznań, to powinna to Pani zgłosić organowi prowadzącemu postępowanie. Ważne jest, aby składała Pani prawdziwe zeznania, to, że świadek czegoś zapomniał albo w jego odczuciu zdarzenie wyglądało inaczej, nie spełnia powyższych znamion. Znamiona powyższego przestępstwa spełnia zatajanie prawdy lub mówienie twierdzeń nieprawdziwych.

Dlatego jeżeli o czymś Pani zapomniała albo przypomniała sobie Pani, że zdarzenie wyglądało inaczej, powinna Pani zgłosić to organowi.

---

---