• Data: 2024-11-23 • Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Dziewięć lat temu od obojga rodziców otrzymałam w formie darowizny nieruchomość (sporządzono akt notarialny: „umowa darowizny i ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego”). Rok później sporządzono w obecności obojga rodziców akt notarialny „zwolnienia nieruchomości spod obciążenia”. Niedługo potem tata zmarł, a mama mieszka ze mną nadal. Aktualnie zmuszona jestem sprzedać tę nieruchomość, ale nadal chcę sprawować opiekę nad mamą. Posiadam rodzeństwo, które rości sobie prawa do domu. Czy w powyższej sytuacji mam obowiązek spłaty rodzeństwa lub innych zobowiązań wobec nich? Czy rodzeństwo może zabronić mi sprzedaży nieruchomości?
Rodzeństwo nie ma żadnych praw do nieruchomości, do zakazania zbycia czy ograniczania Pani w czymkolwiek.
Zgodnie z art. 140 Kodeksu cywilnego „w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą”. Z przepisu tego wynika zatem, że prawo własności – choć ukształtowane jako prawo podmiotowe o najszerszej treści wśród wszystkich praw polegających na korzystaniu z rzeczy – nie jest jednak prawem absolutnym. Swoboda korzystania z rzeczy przez właściciela podlega bowiem pewnym ograniczeniom, które wyznaczają granice prawa własności.
Ma Pani pełne nieograniczone prawo zrobienia z nieruchomością, co się Pani podoba.
Rodzeństwo ma prawo dochodzić zachowku po śmierci mamy (zachowek po śmierci taty jest już przedawniony)
Zgodnie z treścią art. 991 § 1 „zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek)”.
Zgodnie zaś z treścią § 2 ww. artykułu „jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia”.
Kolejnym etapem obliczania zachowku jest ustalenie tzw. substratu zachowku (art. 993–995). Ustalenie substratu zachowku wymaga przede wszystkim określenia czystej wartości spadku. Czysta wartość spadku stanowi różnicę pomiędzy stanem czynnym spadku, czyli wartością wszystkich praw należących do spadku, według ich stanu z chwili otwarcia spadku i cen z chwili orzekania o zachowku (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 1985 roku, sygn. akt III CZP 75/84), a stanem biernym spadku, czyli sumą długów spadkowych, z pominięciem jednak długów wynikających z zapisów i poleceń. Dla ustalenia substratu zachowku do czystej wartości spadku dolicza się wartość darowizn dokonanych przez spadkodawcę, bez względu na to, czy były one uczynione na rzecz spadkobierców, uprawnionych do zachowku, czy też innych osób, za wyjątkiem drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych i dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku. Wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalenia zachowku.
I na tym się kończą ich roszczenia.
rodzeństwo nie ma prawa do nieruchomości, którą otrzymałaś w darowiźnie od rodziców, ani nie może zablokować jej sprzedaży. Jako właścicielka masz pełne prawo do dysponowania swoim majątkiem. Rodzeństwo może jednak dochodzić roszczeń o zachowek po śmierci drugiego rodzica, jeśli nie otrzymało należnego im udziału w spadku. Warto wcześniej zasięgnąć porady prawnej, aby uniknąć nieporozumień i zabezpieczyć swoje prawa.
Potrzebujesz pomocy prawnej lub profesjonalnie przygotowanego pisma? Oferujemy szybkie i rzetelne porady prawne online oraz tworzenie dokumentów dostosowanych do Twoich potrzeb – bez wychodzenia z domu! Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 1985 roku, sygn. akt III CZP 75/84
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika
