• Data: 2024-07-20 • Autor: Katarzyna Bereda
Kupiłem nową drukarkę w sklepie stacjonarnym. Pudło było zamknięte i instalację rozpocząłem w domu. Postępując zgodnie z instrukcją instalacji, zamontowałem w drukarce pojemniki z atramentem. W trakcie instalacji okazało się, że drukarka jest niesprawna mechanicznie. Zgłosiłem się do sklepu z żądaniem wymiany na inny egzemplarz, czego mi odmówiono, bo rozpakowałem pojemniki z atramentem i zamontowałem je w drukarce (było to zgodne z instrukcją instalacyjną). Drukarkę przyjęto w ramach reklamacji i mam czekać 14 dni na rozpatrzenie. Uważam, że zostałem wprowadzony w błąd przez kierownika i obsługę stoiska, gdyż w zaistniałej sytuacji powinienem otrzymać nowy egzemplarz, bo w końcu instalacja drukarki nie jest możliwa bez zainstalowania atramentów. Błąd polegał na wysuwaniu tacki z drukarki po komendzie „drukuj” (zdjęcia). Proszę o pomoc prawną. Czy sklep miał rację, czy nie?
Sklep ma częściowo rację, albowiem na podstawie przepisów dotyczących rękojmi sprzedawca posiada kontruprawnienie w zakresie niezwłocznej naprawy sprzętu – dopiero po jej bezskuteczności może Pan dochodzić wymiany sprzętu na nowy lub od umowy odstąpić. Zgodnie natomiast z treścią art. 560 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.):
„§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.
§ 2. Jeżeli kupującym jest konsument, może zamiast zaproponowanego przez sprzedawcę usunięcia wady żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo zamiast wymiany rzeczy żądać usunięcia wady, chyba że doprowadzenie rzeczy do zgodności z umową w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów w porównaniu ze sposobem proponowanym przez sprzedawcę. Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość rzeczy wolnej od wad, rodzaj i znaczenie stwierdzonej wady, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie narażałby kupującego inny sposób zaspokojenia.
§ 3. Obniżona cena powinna pozostawać w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość rzeczy z wadą pozostaje do wartości rzeczy bez wady.
§ 4. Kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna”.
Dlatego też należy zaznaczyć, iż artykuł 560 K.c. określa dwa podstawowe uprawnienia, które przysługują kupującemu, a więc Panu, na podstawie przepisów o rękojmi. Na jego podstawie kupujący może albo od umowy odstąpić, albo żądać obniżenia ceny. Przepis zawiera warunki realizacji tych uprawnień, włącznie z ograniczeniami ich realizacji (§ 1 zd. 1 o kontruprawnieniach sprzedawcy, § 3 o warunkach obniżenia ceny, § 4 o niemożliwości odstąpienia od umowy, gdy wada rzeczy jest nieistotna).
Realizacja kontruprawnień sprzedawcy z art. 560 § 1 K.c. zależy od decyzji tej strony stosunku z umowy sprzedaży, a realizacja samego wyboru realizowanych przez sprzedawcę uprawnień postrzegana jest jako realizacja prawa kształtującego, stąd też ma ono charakter definitywny i wiąże sąd. Jednak w porównaniu z poprzednim stanem prawnym powinno to nastąpić nie tylko niezwłocznie (a więc nie natychmiast, a z uwzględnieniem konkretnych okoliczności – zob. uchw. SN z 30.12.1988 r., sygn. akt III CZP 48/88), ale także bez nadmiernych niedogodności dla kupującego – w konkretnej sytuacji może być więc skutecznie zakwestionowane przez kupującego.
„Niezwłoczne” usunięcie wady w rozumieniu art. 560 § 1 K.c. oznacza naprawę rzeczy w krótkim czasie, którego ramy wyznaczają okoliczności konkretnego przypadku (wyr. SN z 10.1.2002 r., sygn. akt II CKN 564/99); w tradycyjnym ujęciu – bez nieuzasadnionej zwłoki.
Wobec tego sklep ma uprawnienie do próby naprawy w pierwszej kolejności, co też uczynił. Jeżeli jednak naprawa trwa długo lub został Pan wprowadzony w błąd w chwili zakupu, proszę spróbować unieważnić czynność prawną, powołując się na wadę oświadczenia woli – błąd. Zgodnie z treścią art. 84 K.c.:
„§ 1. W razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej.
§ 2. Można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny)”.
Z uwagi na powyższe, jeżeli w ramach zawarcia umowy, druga strona umowy zapewniała o właściwościach umowy innych, niż okazały się w rzeczywistości, w szczególności w zakresie funkcji drukarki jak najbardziej możemy mówić o przedmiotowej wadzie umowy i wprowadzeniu Pana w błąd w zakresie warunków umowy.
W art. 84 K.c. chodzi o sytuację, gdy człowiek dokonuje czynności prawnej, żywiąc jakieś błędne wyobrażenie co do rzeczywistości. Dla oceny błędu miarodajna jest chwila składania przez błądzącego oświadczenia woli. Jak wskazano w wyr. WSA w Gliwicach z 25.09.2009 r. (sygn. akt III SA/Gl 631/09) „hipotezą art. 84 § 1 K.c. objęte jest pozostawanie pod wpływem błędu w momencie składania oświadczenia woli, a nie wprowadzenie się dopiero w tym momencie w stan fałszywego wyobrażenia”.
Z uwagi na powyższe, jak wynika z art. 88 K.c.:
„§ 1. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu lub groźby, następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie.
§ 2. Uprawnienie do uchylenia się wygasa: w razie błędu – z upływem roku od jego wykrycia, a w razie groźby – z upływem roku od chwili, kiedy stan obawy ustał. Uchylenie się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu powoduje nieważność całej czynności prawnej, w której skład wchodzi wadliwe oświadczenie woli, a więc dochodzi do unieważnienia całej umowy z obowiązkiem zapłaty”.
Mając na uwadze powyższe, podnoszę, iż chcąc skorzystać z powyższej instytucji, a także doprowadzić do unieważnienia całej czynności prawnej (zawartej między Państwem umowy), powinien Pan złożyć pisemne oświadczenie drugiej stronie umowy o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia złożonego pod wpływem błędu, co spowoduje unieważnienie umowy. Proszę więc zdecydować, z której drogi chce Pan skorzystać.
Zakup wadliwej drukarki może prowadzić do frustracji, szczególnie gdy sklep odmawia natychmiastowej wymiany z powodu otwartych pojemników z atramentem. Zgodnie z przepisami, sprzedawca ma prawo do naprawy sprzętu przed jego wymianą, jednak proces ten powinien być szybki i bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta. W przypadku długotrwałych napraw lub wprowadzenia w błąd co do właściwości produktu, kupujący ma prawo do unieważnienia umowy.
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie reklamacji wadliwego produktu? Skontaktuj się z nami online, aby uzyskać profesjonalne porady prawne i pisma dostosowane do Twojej sytuacji. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Uchwała Sądu Najwyższego z 30.12.1988 r., sygn. akt III CZP 48/88
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 r., sygn. akt II CKN 564/99
4. Wyrok Wojewódzkiego Sądu w Gliwicach z 25.09.2009 r. sygn. akt III SA/Gl 631/09
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika
